Свіслач (Асіповіцкі раён): Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др added Category:Мястэчкі Менскага ваяводства using HotCat |
RobinJohns (размовы | уклад) |
||
Радок 47: | Радок 47: | ||
== Насельніцтва == |
== Насельніцтва == |
||
* '''[[XIX стагоддзе]]''': [[1886]] — 420 чал.<ref>Свіслач // {{Крыніцы/ЭГБ|6-1к}} С. 265.</ref> |
* '''[[XIX стагоддзе]]''': [[1886]] — 420 чал.<ref>Свіслач // {{Крыніцы/ЭГБ|6-1к}} С. 265.</ref> |
||
* '''[[XX стагоддзе]]''': |
* '''[[XX стагоддзе]]''': |
||
**[[1919]] — 1897 чал. (3,4 % [[Каталіцтва ў Беларусі|каталікі]], 45,2% [[Праваслаўе ў Беларусі|праваслаўныя]], 50,6% [[Яўрэі|габрэі]])<ref>'''Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919)''' https://dziemiela.com/personal/documents/Spis_Ludnosci_1919.pdf</ref> |
|||
**[[1999]] — 852 чал. |
|||
=== Інфраструктура === |
=== Інфраструктура === |
||
Радок 74: | Радок 76: | ||
== Галерэя == |
== Галерэя == |
||
<center><gallery widths=150 heights=150 caption="Краявіды Замчышча" perrow="4"> |
<center><gallery widths="150" heights="150" caption="Краявіды Замчышча" perrow="4"> |
||
Выява:Śvisłač. Сьвіслач (P. Vlasenko, 2007).jpg|Агульны выгляд |
Выява:Śvisłač. Сьвіслач (P. Vlasenko, 2007).jpg|Агульны выгляд |
||
Выява:Śvisłač. Сьвіслач (Vlasenko, 2007).jpg|Руіны гаспадарчай пабудовы |
Выява:Śvisłač. Сьвіслач (Vlasenko, 2007).jpg|Руіны гаспадарчай пабудовы |
Версія ад 14:43, 17 лістапада 2019
Аграгарадок
Свіслач
| ||||||||||||||||||||||
Сві́слач[1] (трансліт.: Svislač, руск.: Свислочь) — аграгарадок у Асіповіцкім раёне Магілёўскай вобласці, пры ўтоку ракі Свіслач у Бярэзіну. Адміністрацыйны цэнтр Свіслацкага сельсавета. Насельніцтва 852 чал. (1999). Знаходзіцца за 25 км на паўночны ўсход ад Асіповічаў, за 7 км ад чыгуначнай станцыі Ялізава; на скрыжаванні аўтамабільных дарог Асіповічы — Клічаў і Градзянка — Сычкова. Рачная прыстань.
Гісторыя
На мяжы XI—XIII стст. на месцы цяперашняй вёскі існавала паселішча замкавага тыпу, умацаванае ровам і валам[2]. У XIV ст. Свіслач зрабілася цэнтрам княства, пазней — староства. У 1506 мястэчка зруйнавалі татары, а ў 1535 — маскоўскія захопнікі[3].
У сяр. XVI ст. Свіслач перайшла ва ўладанні Гарабурдаў гербу Габданк. Каля мястэчка існаваў замак. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай (1565—1566) мясцовасць увайшла ў склад Менскага павета Менскага ваяводства. У 1648 Свіслач захапіў казацкі загон Г. Бута, у Трынаццацігадовую вайну (1654—1667) у верасні 1654 — загон І. Залатарэнкі. У 1705 у мястэчку заснавалі кляштар францысканцаў[4].
У XVIII ст. мястэчка належала Завішам герба «Лебедзь». Пасля, належала Незабытоўскім герба «Любіч».[5]
У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Свіслач апынулася ў складзе Расійскай імперыі, дзе зрабілася цэнтрам воласці Бабруйскага павета Мінскай губерні. У 1812 з'яўлялася асноўнай штаб-кватэрай генерала Дамброўскага. Станам на 1886 у мястэчку было 46 двароў, 2 школы, валасная ўправа, 2 царквы, касцёл, пошта, 40 крамаў.
У 1919 Свіслач увайшла ў БССР, дзе ў 1924 зрабілася цэнтрам раёна (з 1931 цэнтр сельсавета)[6].
Насельніцтва
- XIX стагоддзе: 1886 — 420 чал.[7]
- XX стагоддзе:
Інфраструктура
У Свіслачы працуюць сярэдняя і базавая школы, дашкольная ўстанова, бальніца, дом культуры, бібліятэка, пошта.
Турыстычная інфармацыя
Дзейнічае дзіцячы санаторый «Свіслач».
Славутасці
- Свіслацкае гарадзішча (на паўночнай ускраіне вёскі)
- Свіслацкі замак (12-17 ст.)
- Могілкі яўрэйскія
Страчаная спадчына
- Касцёл і кляштар францысканцаў
- Сінагога
- Сядзіба
- Царква
Зноскі
- ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Магілёўская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2007. — 406 с. — ISBN 978-985-458-159-0. (DJVU)
- ↑ Свіслач // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8. С. 264.
- ↑ Свіслач // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т.. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя. С. 559.
- ↑ к // Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; фатограф А. Л. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2008. — 488 с. — ISBN 978-985-11-0395-5. С. 453.
- ↑ Żyskar Józefat. "Nasze kościoły: opis ilustrowany wszystkich kościołów i parafji znajdujących się na obszarach dawnej Polski i ziemiach przyległych". Warszawa-Peterburg. 1913
- ↑ Саврицкий Дм. Как это было // Асіповіцкі край. — Асіповічы: 2012. — № 7 февраля.
- ↑ Свіслач // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8. С. 265.
- ↑ Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919) https://dziemiela.com/personal/documents/Spis_Ludnosci_1919.pdf
Літаратура
- Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
- Świsłocz (3) // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XI: Sochaczew — Szlubowska Wola (польск.). — Warszawa, 1890. S. 720—721.
Галерэя
-
Агульны выгляд
-
Руіны гаспадарчай пабудовы
-
Агульны выгляд
-
Фрагмент
Спасылкі
Свіслач (Асіповіцкі раён) на Вікісховішчы |