1920-я

[[|««]] дзесяцігоддзі [[|»»]]

[[]] [[]] [[]] [[]] [[]]

гады

XX стагоддзе [[]] [[]] [[]] [[]]
[[]] [[]] [[]] [[]] [[]]

стагоддзі

[[ стагоддзе| ст.]] [[ стагоддзе| ст.]] [[ стагоддзе| ст.]]

1920-я гады — дзесяцігоддзе, якое ўключае гады з 1920 па 1929.

Гэта дзесяцігоддзе вядома як «Равучыя дваццатыя» ці «Залатыя дваццатыя». У музыцы 1920-я адзначыліся «Эпохай джазу» (англ.: Jazz Age). Пачатак дзесяцігоддзя на тэрыторыі Расіі адзначыўся грамадзянскай вайной паміж чырвонымі і белымі.

Падзеі

• Грамадзянская вайна (1917—1922/1923). Савецка-польская вайна (1920—1921), да Польшчы далучаны Заходнія Украіна і Беларусь.
• У выніку Вайны за незалежнасць Ірландыі (1919—1921) утворана Ірландская Свабодная дзяржава (1922—1937). Грамадзянская вайна (1922—1923).
• Вайна за незалежнасць Турцыі (1919—1923) супраць інтэрвенцыі Англіі, Італіі, Францыі (Franco-Turkish War), Грэцыі (Другая грэка-турэцкая вайна) і дашнакскай Арменіі (Армяна-турэцкая вайна).
• Ліга Нацый (1919—1946) правяла першае пасяджэнне (1920).
• Сухі закон у ЗША (1919—1933, Prohibition in the United States). У Ку-клукс-клане каля 3—6 млн паслядоўнікаў (1920—1925). «Малпін працэс» забараніў выкладанне тэорыі эвалюцыі (1925). Кастэламарская вайна за кантроль над італа-амерыканскай мафіяй (1929—1931, Аль Капонэ).
• НЭП у Савецкай Расіі (1921—1928/1931). Утварэнне ДЗЯЭЛРА (1921).
• СССР утвораны аб’яднаннем РСФСР, УССР, БССР і ЗСФСР (1922).
• Егіпет стаў незалежным дзяржавай (1922, Unilateral Declaration of Egyptian Independence).
• Вялікае землетрасенне Канто (1923) — адно з найбуйнейшых у Японіі.
• «Піўны путч» у Германіі (1923). План Даўэса змякчыў парадак выплат рэпарацый (1924). У італьянскім парламенце большасць месцаў атрымала Нацыянальная фашысцкая партыя (1924), якая стала адзінай легальнай партыяй.
• Ваенны пераварот у Літве, 1926.
• Паўночны паход (1926—1927), арганізаваны Першым Аб'яднаным фронтам, спыніў «эру мілітарыстаў» у Кітаі (1916—1928). Гаміньдан правёў чысткі супраць камуністаў (1927; «Шанхайская разня»), пачалася грамадзянская вайна (1927—1936).
• Індустрыялізацыя ў СССР (1928—1940). Першая пяцігодка (1928—1932). Сталін дамогся асуджэння правай апазіцыі (1929).
• Вялікая дэпрэсія (1929—1933/1939).

Навука і Тэхніка

• Гукавое кіно (першы камерцыйны фільм — 1922).
• Тэлебачанне (механічная тэлевізійная сістэма — 1925).
• Пеніцылін (1928).

Вядомыя людзі

Палітыка

Уладзімір Ленін Леў Троцкі Іосіф Сталін Рыгор Зіноўеў Леў Камянеў Мікалай Красцінскі Леанід Сярэбракоў Фелікс Дзяржынскі Мікалай Бухарын Георгій Пятакоў Сямён Маслюкоў Сцяпан Некрашэвіч Вудра Вільсан

Уорэн Гардзінг Джон Калвін Кулідж Герберт Гувер Георг V Аляксандр Мільеран Гастон Думерг Фрыдрых Эберт Паўль фон Гіндэнбург Аляксандр I Карагеоргіевіч Беніта Мусаліні Міклаш Хорці Юзаф Пілсудскі Ёсіхіта Хірахіті

Музыка і танец

• Айседора Дункан
• Ірвінг Берлін
• Луі Армстронг
• Дзюк Элінгтан
• Луіза Брукс
• Джордж Гершвін
• Кол Портэр
• Бесі Сміт
• Жазэфіна Бейкер

Мода

• Како Шанэль
• Эльза Скіапарэлі

Жывапіс

• Казімір Малевіч
• Натан Альтман
• Васіль Кандзінскі
• Аляксей Яўленскі
• Сальвадор Далі
• Пабла Пікаса
• Рэнэ Магрыт
• Макс Эрнст
• Альфрэд Кубін
• Восіп Цадкін

Гл. таксама

1920-я