Уорэн Гардзінг

Уорэн Гардзінг
англ.: Warren G. Harding
29-ы Прэзідэнт ЗША 4 сакавіка 1921 — 2 жніўня 1923
Папярэднік	Томас Вудра Вільсан
Пераемнік	Кальвін Кулідж
Lieutenant Governor of Ohio[d] 11 студзеня 1904 — 8 студзеня 1906
Папярэднік	Harry L. Gordon[d]
Пераемнік	Andrew L. Harris[d]
Сенатар ЗША 4 сакавіка 1915 — 4 сакавіка 1917
Папярэднік	Theodore Elijah Burton[d]
Сенатар ЗША 4 сакавіка 1917 — 4 сакавіка 1919
Сенатар ЗША 4 сакавіка 1919 — 13 студзеня 1921
Пераемнік	Frank B. Willis[d]
24-ы President-elect of the United States[d] 2 лістапада 1920 — 4 сакавіка 1921
Папярэднік	Томас Вудра Вільсан
Пераемнік	Герберт Кларк Гувер
Нараджэнне	2 лістапада 1865(1865-11-02)[…] Blooming Grove[d], Morrow County[d], Агая, ЗША
Смерць	2 жніўня 1923(1923-08-02)[…] (57 гадоў) Сан-Францыска, Сан-Францыска, Каліфорнія, ЗША
Месца пахавання	Harding Tomb[d]
Імя пры нараджэнні	англ.: Warren Gamaliel Harding
Бацька	George Tryon Harding, Sr.[d]
Маці	Phoebe Elizabeth Dickerson[d]
Жонка	Флорэнс Гардзінг
Дзеці	Elizabeth Ann Blaesing[d]
Веравызнанне	Баптызм
Партыя	Рэспубліканская партыя ЗША
Адукацыя	Ohio Central College[d] (1882)
Дзейнасць	палітык, дзяржаўны дзеяч
Аўтограф
Уорэн Гардзінг на Вікісховішчы

Уорэн Гамалііл Гардзінг (англ.: Warren Gamaliel Harding; 2 лістапада 1865 — 2 жніўня 1923) — 29-ы прэзідэнт ЗША з 4 сакавіка 1921 года да сваёй смерці. Калі Гардзінг памёр, ён быў адным з самых папулярных прэзідэнтаў у гісторыі; аднак далейшыя звязаныя з ім скандалы, такія як Тэпат Дом, значна пагоршылі папулярнасць Гардзінга, асабліва пасля адкрыцця справаў адной з яго палюбоўніц Нанай Брытан. У гістарычным рэйтынгу прэзідэнтаў ЗША Гардзінг мае рэйтынг сярод самых горшых.

Біяграфія

Гардзінг нарадзіўся ў Блюмінг Гроў, штат Агаё. Ён пражыў у сельскай мясцовасці Агаё амаль усё сваё жыццё, акрамя часу палітычнай службы. Ён пасяліўся ў Марыёне калі яму было менш за 20 гадоў, купіў Марыён Стар і зрабіў з яе паспяховую газету. У 1899 годзе ён быў абраны ў сенат штата Агаё і праз чатыры гады паспяхова балатаваўся на пасаду лейтэнанта-губернатара. Яму не ўдалося абрацца на пасаду губернатара ў 1910 годзе, але ён быў абраны ў Сенат ў 1914 годзе.

Гардзінг атрымаў намінацыю рэспубліканскай партыі на выбарах прэзідэнта ў 1920 годзе, хоць і лічыўся няўдачнікам з малымі шанцамі на поспех. Вядучыя кандыдаты, такія як генерал Леанард Вуд, не змаглі атрымаць большасць для забяспячэння прызначэння, і перамовы зайшлі ў тупік. У гэты час падтрымка Гардзінга паступова расла, пакуль ён не быў прызначаны на дзясятым галасаванні. Ён правёў кампанію пярэдняга ганка, застаючыся па большай частцы ў Марыёне і прымаючы людзей, якія да яго прыходзілі. Ён выйграў над кандыдатам ад дэмакратаў Джэймсам М. Коксам і кандыдатам Сацыялістычнай партыі Юджынам Дебсам, з абяцаннем вяртання да нармальнага жыцця, і стаўшы першым сенатарам, які быў абраны прэзідэнтам.

Гардзінг прызначыў шэраг добра вядомых асобаў, у тым ліку Эндру Мелана ў казначэйства, Герберта Гувера ў гандаль, і Чарльза Эванса Х’юза ў Дзяржаўны дэпартамент. Адным з галоўных дасягненняў знешняй палітыкі было правядзенне Вашынгтонскай Ваенна-марской канферэнцыі 1921—1922, пасля якой буйныя ваенна-марскія дзяржавы дамовіліся аб праграме ваенна-марскіх абмежаванняў на працягу дзесяці гадоў. Два сябры кабінета Гардзінга былі замяшаныя ў карупцыі: міністр унутраных спраў Альберт Фол і генеральны пракурор Гары Догерці. Скандалы выкрыліся толькі пасля смерці Гардзінга, як і яго раманы, якія моцна пашкодзілі яго рэпутацыі. Гардзінг памёр у Сан-Францыска ад кровазліцця ў мозг, выкліканага з-за хваробы сэрца, падчас заходняга турнэ; яго пераемнікам стаў віцэ-прэзідэнт Кальвін Кулідж.