Стэфан Баторый: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
дадатак
Радок 45: Радок 45:
}}
}}
| Імя пры нараджэнні =
| Імя пры нараджэнні =
| Нарадзіўся =[[27 верасня]] [[1533]]
| Нарадзіўся =[[27 верасня]] [[1533]]
| Месца нараджэння =Жыладзішомльё, [[Трансільванія]]
| Месца нараджэння =Жыладзішомльё, [[Трансільванія]]
| Памёр =[[12 снежня]] [[1586]]
| Памёр =[[12 снежня]] [[1586]]
Радок 60: Радок 60:
| Колер загалоўку =
| Колер загалоўку =
}}
}}
'''Ст{{*|э}}фан БАТ{{*|О}}РЫЙ''' ({{lang-hu|Báthory István}}, {{lang-ro|Ştefan Báthory}}, простамоўнае '''Сцяпан Батура'''; [[27 верасня]] [[1533]] – [[12 снежня]] [[1586]]), кароль польскі, вялікі князь літоўскі.
'''Ст{{*|э}}фан БАТ{{*|О}}РЫЙ''' ({{lang-hu|Báthory István}}, {{lang-ro|Ştefan Báthory}}, простамоўнае '''Сцяпан Батура'''; [[27 верасня]] [[1533]] — [[12 снежня]] [[1586]]), кароль польскі, вялікі князь літоўскі.


Нарадзіўся ў г. Жыладзішомльё ў [[Трансільванія|Трансільваніі]] (сучасны Шымлеў-Сілва́ніей у [[Румынія|Румыніі]]). Паходзіў з венгерскага роду Баторыяў, з лініі Ш{{*|о}}мля (z Somlyó). З 15 гадоў на вайсковай службе ў караля [[Чэхія|Чэхіі]] і [[Венгрыя|Венгрыі]] [[Фердынанд]]а. Разам з ім быў у [[Італія|Італіі]], вучыўся ў [[Горад Падуя|Падуі]]. Служыў у трансільванскага кн. [[Януш Зігмунд з Заполья|Януша Зігмунда з Заполья]], быў паслом пры імператары [[Максімілян II Нямецкі|Максіміляне II]]. Пасля разрыву адносінаў паміж гэтымі краінамі немцы тры гады трымалі яго закладнікам.
Нарадзіўся ў г. Жыладзішомльё ў [[Трансільванія|Трансільваніі]] (сучасны Шымлеў-Сілва́ніей у [[Румынія|Румыніі]]). Паходзіў з венгерскага роду Баторыяў, з лініі Ш{{*|о}}мля (z Somlyó). З 15 гадоў на вайсковай службе ў караля [[Чэхія|Чэхіі]] і [[Венгрыя|Венгрыі]] [[Фердынанд]]а. Разам з ім быў у [[Італія|Італіі]], вучыўся ў [[Горад Падуя|Падуі]]. Служыў у трансільванскага кн. [[Януш Зігмунд з Заполья|Януша Зігмунда з Заполья]], быў паслом пры імператары [[Максімілян II Нямецкі|Максіміляне II]]. Пасля разрыву адносінаў паміж гэтымі краінамі немцы тры гады трымалі яго закладнікам.


Пасля смерці Януша з Заполья стаў князем [[Трансільванія|Трансільваніі]]. Калі кароль польскі і вялікі князь літоўскі [[Генрых III Валуа|Генрых Валуа]] ўцёк у [[Францыя|Францыю]], Стэфан Баторый выставіў сваю кандыдатуру на сталец Рэчы Паспалітай і быў абраны (снежань [[1575]]). Каранаваны [[1 мая]] [[1576]], каранаваны на вялікага князя літоўскага ў чэрвені [[1576]].
Пасля смерці Януша з Заполья стаў князем [[Трансільванія|Трансільваніі]]. Калі кароль польскі і вялікі князь літоўскі [[Генрых III Валуа|Генрых Валуа]] ўцёк у [[Францыя|Францыю]], Стэфан Баторый выставіў сваю кандыдатуру на сталец Рэчы Паспалітай і быў абраны (снежань [[1575]]). Каранаваны [[1 мая]] [[1576]], каранаваны на вялікага князя літоўскага ў чэрвені [[1576]].


[[Выява:Jan Matejko-Batory pod Pskowem.jpg|thumb|left|300px|Карціна [[Ян Матэйка|Яна Матэйкі]] "Стэфан Баторый пад Псковам", [[1872]].]]
[[Выява:Jan Matejko-Batory pod Pskowem.jpg|thumb|left|300px|Карціна [[Ян Матэйка|Яна Матэйкі]] «Стэфан Баторый пад Псковам», [[1872]].]]
Зрабіў значны ўклад ва ўмацаванне Рэчы Паспалітай, спрыяў падняццю яе аўтарытэту ў Еўропе. Прывёў [[Лівонская вайна|Лівонскую вайну]] да задавальняльнага для Рэчы Паспалітай выніку.
Зрабіў значны ўклад ва ўмацаванне Рэчы Паспалітай, спрыяў падняццю яе аўтарытэту ў Еўропе. Прывёў [[Лівонская вайна|Лівонскую вайну]] да задавальняльнага для Рэчы Паспалітай выніку.


Радок 74: Радок 74:


Памёр у Гродне. З-за таго, што прычына яго смерці выклікала спрэчку паміж прыдворнымі медыкамі, было праведзенае першае на тэрыторыі [[Усходняя Еўропа|Усходняй Еўропы]] [[анатамаванне]] трупа ([[14 снежня]] [[1586]]).
Памёр у Гродне. З-за таго, што прычына яго смерці выклікала спрэчку паміж прыдворнымі медыкамі, было праведзенае першае на тэрыторыі [[Усходняя Еўропа|Усходняй Еўропы]] [[анатамаванне]] трупа ([[14 снежня]] [[1586]]).

== Гл. таксама ==

* [[Эржэбет Баторы]]


== У Сеціве ==
== У Сеціве ==

Версія ад 18:16, 12 снежня 2010

Стэфан Баторый
венг.: Báthory István
Зэмбы[d]
Зэмбы[d]
кароль польскі[d]
1 мая 1576 — 12 снежня 1586
Папярэднік Ганна Ягелонка
Пераемнік Жыгімонт Ваза
Нараджэнне 27 верасня 1533
Смерць 12 снежня 1586(1586-12-12)[1][2][…] (53 гады)
Месца пахавання
Род Батары
Бацька Іштван Баторы
Маці Каталіна Тэлегдзі[d]
Жонка Ганна Ягелонка[4][3]
Дзеці Ілжэдзмітрый I і Andrei Nelidov-Otrepyev[d]
Адукацыя
Дзейнасць палітык
Аўтограф Выява аўтографа
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ст · фан БАТ · РЫЙ (венг.: Báthory István, рум.: Ştefan Báthory, простамоўнае Сцяпан Батура; 27 верасня 1533 — 12 снежня 1586), кароль польскі, вялікі князь літоўскі.

Нарадзіўся ў г. Жыладзішомльё ў Трансільваніі (сучасны Шымлеў-Сілва́ніей у Румыніі). Паходзіў з венгерскага роду Баторыяў, з лініі Ш · мля (z Somlyó). З 15 гадоў на вайсковай службе ў караля Чэхіі і Венгрыі Фердынанда. Разам з ім быў у Італіі, вучыўся ў Падуі. Служыў у трансільванскага кн. Януша Зігмунда з Заполья, быў паслом пры імператары Максіміляне II. Пасля разрыву адносінаў паміж гэтымі краінамі немцы тры гады трымалі яго закладнікам.

Пасля смерці Януша з Заполья стаў князем Трансільваніі. Калі кароль польскі і вялікі князь літоўскі Генрых Валуа ўцёк у Францыю, Стэфан Баторый выставіў сваю кандыдатуру на сталец Рэчы Паспалітай і быў абраны (снежань 1575). Каранаваны 1 мая 1576, каранаваны на вялікага князя літоўскага ў чэрвені 1576.

Карціна Яна Матэйкі «Стэфан Баторый пад Псковам», 1872.

Зрабіў значны ўклад ва ўмацаванне Рэчы Паспалітай, спрыяў падняццю яе аўтарытэту ў Еўропе. Прывёў Лівонскую вайну да задавальняльнага для Рэчы Паспалітай выніку.

Пры Баторыі кожны трэці сойм праходзіў у Гродне. У ВКЛ замест гаспадарскага суда як вышэйшай судовай інстанцыі былі зацверджаныя шляхецкія выбарныя трыбуналы.

Сваю рэзідэнцыю Стэфан Баторый трымаў у Гродне, у Старым замку. Жыхарам Гродна ён даў пэўныя ільготы. Падтрымліваў сяброўскія адносіны з Каспарам Бекешам.

Памёр у Гродне. З-за таго, што прычына яго смерці выклікала спрэчку паміж прыдворнымі медыкамі, было праведзенае першае на тэрыторыі Усходняй Еўропы анатамаванне трупа (14 снежня 1586).

Гл. таксама

У Сеціве

Шаблон:БлокПА

  1. ↑ Stephen Bathory // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ Stefan (Batory, Báthory István) // Internetowy Polski Słownik Biograficzny
  3. ↑ а б Catalog of the German National Library Праверана 17 красавіка 2024.
  4. ↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Стэфан_Баторый&oldid=619441"