Бельнякі

Бельнякі
Краіна	Беларусь
Вобласць	Віцебская
Раён	Чашніцкі
Сельсавет	Кругліцкі
Каардынаты	54°42′32″ пн. ш. 29°19′57″ у. д.HGЯO
Насельніцтва	▲45 чал. (2009);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 2133
Аўтамабільны код	2
СААТА	2251823005

Бельнякі́^[1] (трансліт.: Bieĺniaki, руск.: Бельняки) — вёска ў Чашніцкім раёне Віцебскай вобласці Беларусі. Уваходзіць у склад Кругліцкага сельсавета.

Геаграфія

Знаходзіцца за 31 кіламетр ад горада Чашнікі, за 121 кіламетр ад Віцебска, за 8 кіламетраў ад чыгуначнага прыпыначнага пункта Вятны, на рацэ Усвейка^[2].

Гісторыя

Узніклі не пазней пачатка XVI стагоддзя на тэрыторыі Лукомскага княства Вялікага Княства Літоўскага, належалі да маёнтка Мялешкавічы князёў Лукомскіх. У пісьмовых крыніцах упершыню згадваецца каля 1528 года, калі на маёнткі князя А. I. Лукомскага-Мялешкаўскага зрабіў наезд Фёдар Сапега.

У 1554 годзе сын папярэдняга ўладальніка, князь А. А. Лукомскі запісаў Бельнякі разам з іншымі сваімі маёнткамі ў вена жонцы. На супрацьлеглым (левым) беразе Усвейкі быў пабудаваны драўляны замак князёў Лукомскіх, які ў дакументах называецда па-рознаму: Белгарадок, Гарадок Мялешкаўскі ці Гарадок Бельнякі (Бельмакі). Побач з замкам узнікла мястэчка — сучасная вёска Замачак, а ў вёсцы Бельнякі заснаваны фальварак. У час Лівонскай вайны 1558—1583 гадоў замак разам з Бельнякі быў у 1563 годзе часова захоплены войскам Івана Грознага, пра што згадваецца ў Пісцовай кнізе Полацкага ваяводства і ў перапісцы польскага караля і вялікага князя літоўскага Жыгімонта II Аўгуста з Іванам Грозным. Пазней Бельнякі валодаў князь І. А. Лукомскі-Мялешкаўскі, пасля смерці якога ў 1605 годзе — яго пляменнік, князь Іван Барысавіч Лукомскі. У 1623 годзе апошні прадаў замак Белгарадок з фальваркам Бельнякоўскім за 6 тыс. коп грошаў свайму зяцю Адаму Шчорсу. Сын апошняга ў 1631 годзе перапрадаў маёнтак гетману вялікаму літоўскаму Льву Сапегу, які раней купіў Мялешкавічы ў князеў Лукомскіх. 3 гэтага часу Бельнякі належалі да Чарэйскага маёнтка Сапегаў. Паводле інвентара 1713 года, Бельнякі ўваходзілі ў склад Аршанскага павета Смаленскага, потым Віцебскага ваяводств, і налічвалася 25 валок зямлі.

Пасля другога падзелу Рэчы Паспалітай у 1793 годзе, Бельнякі інкарпараваны Расійскай імперыяй, і увайшлі склад Замацкай воласці Сенненскага павета Магілеўскай губерні. У 1798 годзе Фрыдрых Сапега прадаў Бельнякі разам з Мялешкавічамі Адаму Хмары. У родзе Хмараў Бельнякі заставаліся да канца XIX стагоддзя.

3 1919 года ў Віцебскай губерні РСФСР. Пасля 1-га ўзбуйнення Беларускай ССР (1924) вёска ўвайшла ў склад БССР, у складзе Чарэйскага раёна (да 1927 года Барысаўскай, да 1930 года — Аршанскай акруг). З 1931 года Бельнякі ў Чашніцкім раёне (у 1935—1938 раён у складзе Лепельскай акругі, з 1938 года — у Віцебскай вобласці. У гады калектывізацыі ў Бельняках быў створаны калгас. У 1935—1954 гадах цэнтр Замацкага сельсавета, да 10 мая 1958 года вёска ў складзе Старасельскага сельсавета^[3], да 7 чэрвеня 1966 года — у складзе Чарэйскага сельсавета^[4], да 10 кастрычніка 2013 года — у складзе Антапольскага сельсавета^[5].

Інфраструктура

Цэнтр саўгаса «Замачак» (1992).

Насельніцтва

Пачатак XX стагоддзя — 287 жыхароў, 36 дамоў^[2].
48 жыхароў, 28 двароў (1992).
43 жыхары, 24 двары (1995)^[2].

Крыніцы

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7 (DJVU).
↑ ^а ^б ^в БелЭн 1996.
↑ Рашэнне выканкома Віцебскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 10 мая 1958 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1958, № 5.
↑ Рашэнне выканкома Віцебскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 7 чэрвеня 1966 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1966, № 22 (1142)
↑ «Об изменении административно-территориального устройства некоторых районов Витебской области». Решение Витебского областного Совета депутатов от 10 октября 2013 г. № 292 (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 11 сакавіка 2018. Праверана 9 ліпеня 2015.

Літаратура

Бельнякі́ // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — С. 90. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
Насевіч, В. Л. Бельнякі́ // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 2: Беліцк — Гімн / Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1994. — С. 9. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-142-0.

Спасылкі

На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх

[1] Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7 (DJVU).

[FOOTNOTEБелЭн1996-2] а ^б ^в БелЭн 1996.

[3] Рашэнне выканкома Віцебскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 10 мая 1958 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1958, № 5.

[4] Рашэнне выканкома Віцебскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 7 чэрвеня 1966 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1966, № 22 (1142)

[5] «Об изменении административно-территориального устройства некоторых районов Витебской области». Решение Витебского областного Совета депутатов от 10 октября 2013 г. № 292 (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 11 сакавіка 2018. Праверана 9 ліпеня 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]