Тэадор Рузвельт

Тэадор Рузвельт Theodore Roosevelt
26-ы прэзідэнт ЗША
14 верасня 1901 — 4 сакавіка 1909
Віцэ-прэзідэнт:	няма (1901—1905) Чарльз Фэрбенкс
Папярэднік:	Уільям Мак-Кінлі
Пераемнік:	Уільям Тафт
25-ы віцэ-прэзідэнт ЗША
4 сакавіка — 14 верасня 1901
Прэзідэнт:	Уільям Мак-Кінлі
Папярэднік:	пасада вакантная Гарэт Хобарт
Пераемнік:	пасада вакантная Чарльз Фэрбенкс
33-і губернатар Нью-Ёрка
1 студзеня 1899 — 31 снежня 1900
Віцэ-губернатар:	Цімаці Вудраф
Папярэднік:	Фрэнк Блек
Пераемнік:	Бенджамін Одэл
Партыя:	Рэспубліканская партыя
Адукацыя:	Гарвардскі ўніверсітэт
Навуковая ступень:	бакалаўр мастацтваў[d] (1880)
Дзейнасць:	палітык, дзяржаўны дзеяч
Член у:	Амерыканскае філасофскае таварыства[d] Таварыства Phi Beta Kappa[d] American Historical Association[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і літаратуры[d]
Веравызнанне:	Пратэстант-рэфармат / епіскапал
Нараджэнне:	27 кастрычніка 1858(1858-10-27) Нью-Ёрк, ЗША
Смерць:	6 студзеня 1919(1919-01-06) (60 гадоў) Ойстэр Бэй, штат Нью-Ёрк
Пахаванне:	Мемарыяльныя могілкі Янга, Ойстэр Бэй
Дынастыя:	Рузвельты[d]
Бацька:	Тэадор Рузвельт старэйшы
Маці:	Міці Балак
Жонка:	1) Эліс Хатаўэй Лі Рузвельт 2) Эдзіт Рузвельт
Дзеці:	сыны: Тэадор-малодшы, Керміт, Арчы і Квенцін дочкі: Аліса і Этэль
Ваенная служба
Гады службы:	1898
Прыналежнасць:	ЗША
Род войскаў:	Сухапутныя войскі
Званне:	палкоўнік
Камандаваў:	Першы добраахвотніцкі кавалерыйскі атрад
Бітвы:	Іспана-амерыканская вайна  · Бітва пры Лас-Гуасімас  · Бітва пры Сан Хуан Хіл
Аўтограф:
Узнагароды:	Нобелеўская прэмія міру

Тэадор РУЗВЕЛЬТ (Theodore Roosevelt; 27 кастрычніка 1858, Нью-Ёрк — 6 студзеня 1919) — палітычны і дзяржаўны дзеяч, 26-ы прэзідэнт ЗША, лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру (1906) за вялікі ўдзел у заключэнні Портсмундскага міру.

Біяграфічныя звесткі

Скончыў Гарвардскі ўніверсітэт (1880), вучыўся ў Калумбійскай (Нью-Ёрк) юрыдычнай школе. Належаў да Рэспубліканскай партыі (з 1880). У 1881—84 дэпутат асамблеі штата Нью-Ёрк. 3 1889 член камісіі палаты прадстаўнікоў кангрэса ЗША па грамадзянскіх прызначэннях. У 1895—97 паліцэйскі камісар Нью-Ёрка. У красавіку 1897 — маі 1898 намеснік ваенна-марскога міністра. Удзельнік іспана-амерыканскай вайны 1898 на Кубе. 3 1899 губернатар штата Нью-Ёрк. 3 1900 віцэ-прэзідэнт ЗША, пасля забойства прэзідэнта У. Мак-Кінлі (з 1897) — Прэзідэнт ЗША (26-ы, 1901—09). Праводзіў экспансіянісцкі знешнепалітычны курс у Лацінскай Амерыцы (палітыка «вялікай дубінкі», захоп амерыканскімі войскамі зоны Панамскага канала ў 1903, акупацыя ўзброенымі сіламі ЗША Кубы ў 1906—09 і інш.). Пасрэднік на перагаворах паміж Японіяй і Расіяй па заключэнні Портсмуцкага мірнага дагавора 1905.

Аўтар гісторыка-літаратурных прац «Ваенна-марскія дзеянні ў вайну 1812 г.» (1880), «Заваяванне Захаду» (т. 1—4, 1889—96) і інш., публіцыстыкі, артыкулаў па арніталогіі, біяграфій палітычных дзеячаў ЗША Г. Морыса, Т. Х. Бентана.

Нобелеўская прэмія міру 1906.

Літаратура

• Рузвельт // БЭ ў 18 т. Т. 13. Мн., 2001.
• Roosevelt. His Life, Meaning, and Messages. New York, 1919. V. 1-4.
• Mellander, Gustavo A. (1971) The United States in Panamanian Politics:The Intriguing Formative Years. Danville, Ill.: Interstate Publishers, OCLC 138568
• Mellander, Gustavo A.; Nelly Maldonado Mellander (1999). Charles Edward Magoon: The Panama Years. Río Piedras, Puerto Rico: Editorial Plaza Mayor. ISBN 1-56328-155-4. OCLC 42970390.
• Pringle H. F. Theodore Roosevelt: A Biography. New York, 1931.
• Letters of Theodore Roosevelt / Ed. by E. E.Morison. Cambridge (Mass.), 1951-54. V. 1-8.
• Gould L. Presidency of Theodore Roosevelt. Lawrence, 1991.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Тэадор Рузвельт