Джэймс Манро

Джэймс Манро
англ.: James Monroe
5-ы Прэзідэнт ЗША 4 сакавіка 1817 — 4 сакавіка 1825
Папярэднік	Джэймс Мэдзісан
Пераемнік	Джон Квінсі Адамс
Ваенны міністр ЗША 27 верасня 1814 — 2 сакавіка 1815
Папярэднік	John Armstrong[d]
Пераемнік	Уільям Харыс Кроўфард
7-ы дзяржаўны сакратар ЗША 2 красавіка 1811 — 30 верасня 1814
Папярэднік	Роберт Сміт
Пераемнік	Джэймс Манро
Governor of Virginia[d] 28 снежня 1799 — 1 снежня 1802
Папярэднік	James Wood[d]
Пераемнік	John Page[d]
пасол ЗША ў Вялікабрытаніі[d] 17 жніўня 1803 — 7 кастрычніка 1807
Папярэднік	Rufus King[d]
Пераемнік	William Pinkney[d]
пасол ЗША ў Францыі[d] 15 жніўня 1794 — 9 снежня 1796
Папярэднік	Gouverneur Morris I[d]
Пераемнік	Charles Cotesworth Pinckney[d]
Сенатар ЗША 9 лістапада 1790 — 4 сакавіка 1791
Папярэднік	John Walker[d]
Сенатар ЗША 4 сакавіка 1791 — 4 сакавіка 1793
Сенатар ЗША 4 сакавіка 1793 — 27 мая 1794
Пераемнік	Stevens Thomson Mason[d]
5-ы абраны прэзідэнт ЗША[d] снежань 1816 — 4 сакавіка 1817
Папярэднік	Джэймс Мэдзісан
Пераемнік	Джон Квінсі Адамс
дзяржаўны сакратар ЗША 1 кастрычніка 1814 — 28 лютага 1815
Папярэднік	Джэймс Манро
Пераемнік	Джэймс Манро
7-ы дзяржаўны сакратар ЗША 28 лютага 1815 — 3 сакавіка 1817
Папярэднік	Джэймс Манро
Пераемнік	John Graham[d]
Нараджэнне	28 красавіка 1758(1758-04-28)[…] Monroe Hall[d], Брытанская Амерыка[d]
Смерць	4 ліпеня 1831(1831-07-04)[…] (73 гады) Нью-Ёрк, ЗША
Месца пахавання	Галівуд-Семетэры[d]
Бацька	Spence Monroe[d]
Маці	Elizabeth Jones[d]
Жонка	Элізабет Манро
Дзеці	Марыя Эстэр Манро Гувернер[d], Эліза Картрайт Манро Хэй[d] і Джэймс Спенс Манро[d]
Веравызнанне	Епіскапальная царква
Партыя	Дэмакратычна-рэспубліканская партыя ЗША
Член у	Амерыканскае антыкварнае таварыства[d]
Адукацыя	Каледж Уільяма і Мэры[d]
Дзейнасць	палітык, адвакат, дыпламат, фермер, рабаўладальнік, дзяржаўны дзеяч, пісьменнік
Аўтограф
Род войскаў	Кантынентальная армія
Званне	маёр
Джэймс Манро на Вікісховішчы

Джэймс Манро (англ.: James Monroe, 28 красавіка 1758 — 4 ліпеня 1831) — 5-ы прэзідэнт ЗША (1817—1825). Манро быў апошнім прэзідэнтам, які быў бацькам-заснавальнікам Злучаных Штатаў і апошнім прэзідэнтам з Віргінскай дынастыі.

Біяграфія

Манро нарадзіўся ў Уэстморленд Каўнці, штат Вірджынія, у сям’і плантатара; прымаў удзел у амерыканскай вайне за незалежнасць. Ён быў паранены ў бітве пры Трэнтане куляй з мушкета ў плячо. Пасля вывучэння права пад кіраўніцтвам Томаса Джэферсана ў 1780-83 гг., Манро быў дэлегатам у Кантынентальным кангрэсе. У якасці анты-федэралісткага дэлегата на з’ездзе ў Вірджыніі, які прыняў ратыфікацыю Канстытуцыі Злучаных Штатаў, Манро выступаў супраць ратыфікацыі, сцвярджаючы, што яна дае занадта шмат ўлады цэнтральнаму ўраду. Ён прымаў актыўны ўдзел у новым урадзе, і ў 1790 годзе ён быў абраны ў Сенат першага Кангрэсу Злучаных Штатаў, дзе ён падтрымаў бок Джэферсана. Пасля гэтага Манро служыў губернатарам Вірджыніі і атрымаў нацыянальную вядомасць, як дыпламат у Францыі, дзе ён удзельнічаў у перамовах куплі Луізіяны ў 1803 годзе. Падчас вайны 1812 года, Манро займаў пасады дзяржаўнага сакратара і ваеннага сакратара пад кіраўніцтвам прэзідэнта Джэймса Мэдысана.

Сустрэўшы слабы супраціў з боку расколатай партыі федэралістаў, Манро быў лёгка абраны прэзідэнтам у 1816 годзе, атрымаўшы больш за 80 адсоткаў галасоў выбаршчыкаў і стаў апошнім прэзідэнтам падчас сістэмы першай партыйнай эры амерыканскай палітыкі. На пасадзе прэзідэнта, урад Манро купіў Фларыду ў Іспаніі і імкнуўся аслабіць напружанасць у грамадстве, зрабіўшы турнэ па краіне, што ў цэлым дало добрыя вынікі. Пасля ратыфікацыі Дагавора 1818 года, пры паспяховай дыпламатыі дзяржсакратара Джона Квінсі Адамса, Злучаныя Штаты распасціраліся ад Атлантыкі да Ціхага акіяна, атрымаўшы гавані і правы на рыбалоўства ў Ціхаакіянскім Паўночным Захадзе. Злучаныя Штаты і Вялікабрытанія сумесна занялі Арэгон. У дадатак да набыцця Фларыды ў знакавым дагаворы 1819 года была забяспечана мяжа Злучаных Штатаў ўздоўж 42-й паралелі да Ціхага акіяна і прадстаўлена першая рашучая спроба Амерыкі ў стварэнні «Сусветнай амерыканскай імперыі». З ростам нацыяналізму напрыжаннасць у грамадстве зменшылася, за ёй наступіла «Эра добрых пачуццяў». Аднак у 1819 годзе адбылася паніка, а ў 1820 годзе краіна аказалася расколатай з-за Місурскай дамовы. Тым не менш, Манро адносна лёгка выйграў наступныя перавыбары.

Манро падтрымліваў стварэнне калоній у Афрыцы для свабодных афра-амерыканцаў, якія ў канчатковым выніку сфармавалі краіну Ліберыю, чыя сталіца, Манровія, была названа ў яго гонар. У 1823 годзе аб’явіў дактрыну аб неўмяшальніцтве Еўропы ва ўнутраныя справы нядаўна створаных незалежных краін Паўночнай і Паўднёвай Амерыкі, якая стала важнай вяхой у амерыканскай знешняй палітыцы. Агучыў ідэю аб простай прапарцыянальнасці паміж павелічэннем тэрыторыі ЗША і ростам эканомікі ЗША. Яго прэзідэнцтва завяршыла першы перыяд прэзідэнцкай амерыканскай гісторыі перад пачаткам джексанаўскай дэмакратыі і эпохі Другой партыйнай сістэмы. Пасля выхаду на пенсію ў 1825 годзе, Манро пакутаваў ад фінансавых цяжкасцяў. Памёр у Нью-Ёрку 4 ліпеня 1831 года.