Артур Вольскі: Розніца паміж версіямі

Артур Вольскі
Артур Вольскі
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	Артур Віталевіч Зэйдэль-Вольскі
Дата нараджэння	23 верасня 1924
Месца нараджэння	Койданава, цяпер Дзяржынск, Мінская вобласць
Дата смерці	5 верасня 2002 (77 гадоў)
Месца смерці	Мінск, Беларусь;
Пахаванне	Паўночныя могілкі;
Грамадзянства	СССР; Беларусь;
Бацька	Віталь Вольскі
Маці	Адэля Зэйдэль-Вольская
Жонка	Святлана Георгіеўна Яўсеева
Дзеці	Лявон Вольскі
Альма-матар	Віцебскае народнае мастацкае вучылішча (1941); Вышэйшыя літаратурныя курсы літаратурнага інстытута імя А. М. Горкага[d] (1962);
Месца працы	Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа; Чырвоная змена; Бярозка; Вясёлка; Беларускі дзяржаўны акадэмічны тэатр юнага гледача; Дом літаратара; Юнацтва;
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	празаік, перакладчык, сцэнарыст, драматург
Мова твораў	беларуская
Грамадская дзейнасць
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР; БСТД;
Прэміі	Літаратурная прэмія імя Янкі Маўра (1997)
Узнагароды	; медалі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 07:57, 21 снежня 2014

Арту́р Вóльскі, сапр. Арту́р Зэ́йдэль-Вóльскі (23 верасня 1924, Койданава, цяпер Дзяржынск, Мінская вобласць — 5 верасня 2002^[1]^[2], Мінск) — беларускі пісьменнік^[3].

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям'і пісьменніка Віталя Вольскага^[3]. Вучыўся ў Віцебскім мастацкім вучылішчы (1938—1941), працаваў мастаком у БДТ-2 (Уральск). У 1942 годзе прызваны на службу ў Ваенна-Марскі Флот СССР. Служыў на Далёкім Усходзе. Удзельнічаў у баях супраць Японіі, дэмабілізаваўся ў 1952^[3]годзе.

Працаваў загадчыкам аддзела культуры і быту рэдакцыі газеты «Чырвоная змена», адказным сакратаром часопісаў «Бярозка», «Вясёлка». Скончыў Вышэйшыя літаратурныя курсы ў Маскве (1962). З 1962 года — загадчык літаратурна-педагагічнай часткі, з 1963 — дырэктар Беларускага рэспубліканскага тэатра юнага гледача, з 1978 — дырэктар Дома літаратара, з 1980 — літкансультант СП БССР^[3]. У 1981—1984 гг. — старшы рэдактар выдавецтва «Юнацтва». Член Саюза пісьменнікаў СССР (з 1955 года). Пахаваны на Паўночных могілках у Мінску^[2].

Сын Артура Вольскага — беларускі музыка і пісьменнік Лявон Вольскі.

Творчасць

Дэбютаваў у друку ў 1937 годзе. Напісаў на рускай мове аповесць «Родная семья» (Хабараўск, 1953, у суаўтарстве з Б. Іртышскім). Аўтар зборнікаў паэзіі «Водбліскі далёкіх маякоў» (1958), «Далёкія і блізкія прычалы» (1962), «Дабрата» (1966), «Выратавальны круг» (1974), «Строма» (1982), «Чалавек, якому баліць» (выбранае, 1984), «Наваселле дрэў» (1990). Аўтар кніг паэзіі, прозы, казак для дзяцей «Маленькім сябрам» (1955), «Дзедаў госць» (1958), «Чырвоная зорка» (1961), «Чарнічка» (1964), «Рагатка» (1971), «Што такое мікра тое» (1971), «Лясныя мастакі» (1973), «Жывыя літары» (1973), «А куды падаўся дождж» (1974), «Ізумрудавы горад, дзе ты?..» (1977), «Еду ў госці да слана» (1978), «Сонца блізка ўжо зусім» (1984), «Дабяруся да нябёс» (1984), «Ад А да Я — прафесія мая» (1987), апавядання-эсэ «Хлеб — усяму галава» (1989). Кнігі Выбраных твораў выходзілі ў 1971, 1974.

Сумесна з П. Макалём напісаў п'есы «За лясамі дрымучымі» (1959, пастаўлена ў 1958), «Марынка-крапіўніца» (пастаўлена ў 1962). У суаўтарстве з Э. Доўнер напісаў кінасцэнарый «Марынка, Янка і тайны каралеўскага замка» (пастаўлены ў 1978). Аўтар п'ес-казак «Сцяпан — вялікі пан» (1979, пакладзеная на музыку Ю. Семянякам і пастаўленая ў 1979 на сцэне Мінскага тэатра музычнай камедыі — першая беларуская аперэта для дзяцей), «Тры Іваны — тры браты» (1985), «Граф Глінскі-Папялінскі» (1986), «Каб не змаўкаў жаваранак» (1989). На Беларускім тэлебачанні пастаўлены спектаклі «Апошняя ноч Алаізы» (1986), «Водар папараці» (1989).

Перакладаў з рускай, украінскай, літоўскай, латышскай, нямецкай і іўрыта.

Узнагароды

Узнагароджаны ордэнамі Айчыннай вайны II ступені, «Знак Пашаны», медалем «За баявыя заслугі» і іншымі медалямі.

Зноскі

↑ Стэльмах Д. Тэатр — яго родны дом (пра Артура Вольскага) // Беларускі рэспубліканскі тэатр юнага гледача. 2009, 23 верасн. — Эл.рэсурс beltuz.by
↑ ^а ^б Арлоў У. Імёны Свабоды: Артур Вольскі // Радыё Свабода. 2006, 10 кастр. 16:17 — Эл.рэсурс svaboda.org
↑ ^а ^б ^в ^г Вольский Артур Витальевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 124—125. — 737 с.

Літаратура

Вольскі Артур // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. — 22 000 экз. — ISBN 5-340-00709-X.
Вольскі Артур // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1992—1995.
Стэльмах Д. Тэатр — яго родны дом (пра Артура Вольскага) // Беларускі рэспубліканскі тэатр юнага гледача. 2009, 23 верасн. — Эл.рэсурс beltuz.by
Арлоў У. Імёны Свабоды: Артур Вольскі // Радыё Свабода. 2006, 10 кастр. 16:17 — Эл.рэсурс svaboda.org

[Стэльм-1] Стэльмах Д. Тэатр — яго родны дом (пра Артура Вольскага) // Беларускі рэспубліканскі тэатр юнага гледача. 2009, 23 верасн. — Эл.рэсурс beltuz.by

[АрлІС-2] а ^б Арлоў У. Імёны Свабоды: Артур Вольскі // Радыё Свабода. 2006, 10 кастр. 16:17 — Эл.рэсурс svaboda.org

[БС-3] а ^б ^в ^г Вольский Артур Витальевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 124—125. — 737 с.

[1]

[2]

[3]

@@ Радок 1: / Радок 1: @@
-{{Значэнні|Вольскі}}
+{{Значэнні2|тып=прозвішча|Вольскі}}
 {{Пісьменнік
 | Імя                = Артур Вольскі
@@ Радок 28: / Радок 28: @@
 | Мова твораў        =
 | Прэміі             =
+| Узнагароды         = {{Ордэн Айчыннай вайны II ступені}}{{Ордэн «Знак Пашаны»}}{{Медаль За баявыя заслугі}}<br />
-| Узнагароды         =
+медалі
 | Сайт               =
 | Вікікрыніцы        =
 }}
-'''Арту́р Вóльскі''', сапр. '''Арту́р Зэ́йдэль-Вóльскі''' ({{ДН|23|9|1924}}, Койданава, цяпер {{МН|Дзяржынск||}}, [[Мінская вобласць]] — {{ДС|5|9|2002}}<ref name="Стэльм">Стэльмах Д. Тэатр — яго родны дом (пра Артура Вольскага) // Беларускі рэспубліканскі тэатр юнага гледача. 2009, 23 верасн. — Эл.рэсурс beltuz.by</ref><ref name="АрлІС">[[Уладзімір Аляксеевіч Арлоў|Арлоў У.]] Імёны Свабоды: Артур Вольскі // Радыё Свабода. 2006, 10 кастр. 16:17 — Эл.рэсурс svaboda.org</ref>, [[Горад Мінск|Мінск]]) — беларускі [[пісьменнік]]<ref name="БС">{{кніга
+'''Арту́р Вóльскі''', сапр. '''Арту́р Зэ́йдэль-Вóльскі''' ({{ДН|23|9|1924}}, Койданава, цяпер {{МН|Дзяржынск||}}, [[Мінская вобласць]] — {{ДС|5|9|2002}}<ref name="Стэльм">''Стэльмах Д.'' Тэатр — яго родны дом (пра Артура Вольскага) // Беларускі рэспубліканскі тэатр юнага гледача. 2009, 23 верасн. — Эл.рэсурс beltuz.by</ref><ref name="АрлІС">[[Уладзімір Аляксеевіч Арлоў|Арлоў У.]] Імёны Свабоды: Артур Вольскі // Радыё Свабода. 2006, 10 кастр. 16:17 — Эл.рэсурс svaboda.org</ref>, [[Горад Мінск|Мінск]]) — беларускі [[пісьменнік]]<ref name="БС">{{кніга
 |аўтар          =
 |частка         = Вольский Артур Витальевич
@@ Радок 44: / Радок 45: @@
 |год            = 1982
 |том            = 5
-|старонкі       = 124-125
+|старонкі       = 124—125
 |старонак       = 737
 |серыя          =
@@ Радок 52: / Радок 53: @@
 == Біяграфія ==
-Нарадзіўся ў сям'і пісьменніка [[Віталь Вольскі|Віталя Вольскага]]<ref name="БС"/>. Вучыўся ў [[Віцебскае народнае мастацкае вучылішча|Віцебскім мастацкім вучылішчы]] (1938—1941), працаваў мастаком у [[Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа|БДТ-2]] ([[Горад Уральск|Уральск]]). У 1942 прызваны ў Ваенна-Марскі Флот СССР. Служыў на Далёкім Усходзе. Удзельнічаў у баях супраць Японіі, дэмабілізаваўся ў 1952<ref name="БС"/>.
+Нарадзіўся ў сям'і пісьменніка [[Віталь Вольскі|Віталя Вольскага]]<ref name="БС"/>. Вучыўся ў [[Віцебскае народнае мастацкае вучылішча|Віцебскім мастацкім вучылішчы]] (1938—1941), працаваў мастаком у [[Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа|БДТ-2]] ([[Горад Уральск|Уральск]]). У 1942 годзе прызваны на службу ў Ваенна-Марскі Флот СССР. Служыў на [[Далёкі Усход|Далёкім Усходзе]]. Удзельнічаў у [[Савецка-японская вайна|баях супраць Японіі]], дэмабілізаваўся ў 1952<ref name="БС"/>годзе.
-Працаваў загадчыкам аддзела культуры і быту рэдакцыі газеты «Чырвоная змена», адказным сакратаром часопісаў «[[Бярозка (1924)|Бярозка]]», «[[Вясёлка (1957)|Вясёлка]]». Скончыў Вышэйшыя літаратурныя курсы ў Маскве (1962). З 1962 — загадчык літаратурна-педагагічнай часткі, з 1963 — дырэктар [[Беларускі рэспубліканскі тэатр юнага гледача|Беларускага рэспубліканскага тэатра юнага гледача]], з 1978 — дырэктар Дома літаратара, з 1980 — літкансультант СП БССР<ref name="БС"/>. У 1981—1984 — старшы рэдактар выдавецтва «Юнацтва». Член [[Саюз пісьменнікаў СССР|Саюза пісьменнікаў СССР]] (з 1955). Пахаваны на Паўночных могілках у Мінску<ref name="АрлІС"/>.
+Працаваў загадчыкам аддзела культуры і быту рэдакцыі газеты «Чырвоная змена», адказным сакратаром часопісаў «[[Бярозка (1924)|Бярозка]]», «[[Вясёлка (1957)|Вясёлка]]». Скончыў Вышэйшыя літаратурныя курсы ў Маскве (1962). З 1962 года — загадчык літаратурна-педагагічнай часткі, з 1963 — дырэктар [[Беларускі рэспубліканскі тэатр юнага гледача|Беларускага рэспубліканскага тэатра юнага гледача]], з 1978 — дырэктар Дома літаратара, з 1980 — літкансультант СП БССР<ref name="БС"/>. У 1981—1984 гг. — старшы рэдактар выдавецтва «Юнацтва». Член [[Саюз пісьменнікаў СССР|Саюза пісьменнікаў СССР]] (з 1955 года). Пахаваны на Паўночных могілках у [[Горад Мінск|Мінску]]<ref name="АрлІС"/>.
 Сын Артура Вольскага — беларускі музыка і пісьменнік [[Лявон Вольскі]].
@@ Радок 60: / Радок 61: @@
 == Творчасць ==
-Дэбютаваў у друку ў 1937. Напісаў на рускай мове аповесць «Родная семья» (Хабараўск, 1953, у суаўтарстве з Б. Іртышскім). Аўтар зборнікаў паэзіі «Водбліскі далёкіх маякоў» (1958), «Далёкія і блізкія прычалы» (1962), «Дабрата» (1966), «Выратавальны круг» (1974), «Строма» (1982), «Чалавек, якому баліць» (выбранае, 1984), «Наваселле дрэў» (1990). Аўтар кніг паэзіі, прозы, казак для дзяцей «Маленькім сябрам» (1955), «Дзедаў госць» (1958), «Чырвоная зорка» (1961), «Чарнічка» (1964), «Рагатка» (1971), «Што такое мікра тое» (1971), «Лясныя мастакі» (1973), «Жывыя літары» (1973), «А куды падаўся дождж» (1974), «Ізумрудавы горад, дзе ты?..» (1977), «Еду ў госці да слана» (1978), «Сонца блізка ўжо зусім» (1984), «Дабяруся да нябёс» (1984), «Ад А да Я — прафесія мая» (1987), апавядання-эсэ «Хлеб — усяму галава» (1989). Кнігі Выбраных твораў выходзілі ў 1971, 1974.
+Дэбютаваў у друку ў 1937 годзе. Напісаў на рускай мове [[аповесць]] «Родная семья» ([[Хабараўск]], 1953, у суаўтарстве з Б. Іртышскім). Аўтар зборнікаў [[Паэзія|паэзіі]] «Водбліскі далёкіх маякоў» (1958), «Далёкія і блізкія прычалы» (1962), «Дабрата» (1966), «Выратавальны круг» (1974), «Строма» (1982), «Чалавек, якому баліць» (выбранае, 1984), «Наваселле дрэў» (1990). Аўтар кніг паэзіі, прозы, казак для дзяцей «Маленькім сябрам» (1955), «Дзедаў госць» (1958), «Чырвоная зорка» (1961), «Чарнічка» (1964), «Рагатка» (1971), «Што такое мікра тое» (1971), «Лясныя мастакі» (1973), «Жывыя літары» (1973), «А куды падаўся дождж» (1974), «Ізумрудавы горад, дзе ты?..» (1977), «Еду ў госці да слана» (1978), «Сонца блізка ўжо зусім» (1984), «Дабяруся да нябёс» (1984), «Ад А да Я — прафесія мая» (1987), апавядання-эсэ «Хлеб — усяму галава» (1989). Кнігі Выбраных твораў выходзілі ў 1971, 1974.
 Сумесна з [[Пятрусь Макаль|П. Макалём]] напісаў п'есы «За лясамі дрымучымі» (1959, пастаўлена ў 1958), «Марынка-крапіўніца» (пастаўлена ў 1962). У суаўтарстве з [[Э. Доўнер]] напісаў кінасцэнарый «Марынка, Янка і тайны каралеўскага замка» (пастаўлены ў 1978). Аўтар п'ес-казак «Сцяпан — вялікі пан» (1979, пакладзеная на музыку [[Ю. Семяняка]]м і пастаўленая ў 1979 на сцэне [[Беларускі дзяржаўны акадэмічны музычны тэатр|Мінскага тэатра музычнай камедыі]] — першая беларуская аперэта для дзяцей), «Тры Іваны — тры браты» (1985), «Граф Глінскі-Папялінскі» (1986), «Каб не змаўкаў жаваранак» (1989). На [[Беларускае тэлебачанне|Беларускім тэлебачанні]] пастаўлены спектаклі «Апошняя ноч Алаізы» (1986), «Водар папараці» (1989).
-Перакладаў з рускай, украінскай, літоўскай, латышскай, нямецкай і [[іўрыт]]а.
+Перакладаў з [[Руская мова|рускай]], [[Украінская мова|украінскай]], [[Літоўская мова|літоўскай]], [[Латышская мова|латышскай]], [[Нямецкая мова|нямецкай]] і [[іўрыт]]а.
 == Узнагароды ==
@@ Радок 74: / Радок 75: @@
 * {{крыніцы/БП 1917-90|Вольскі Артур}}
 * {{крыніцы/БП (1992-95)||Вольскі Артур}}
-* Стэльмах Д. Тэатр — яго родны дом (пра Артура Вольскага) // Беларускі рэспубліканскі тэатр юнага гледача. 2009, 23 верасн. — Эл.рэсурс beltuz.by
+* ''Стэльмах Д.'' Тэатр — яго родны дом (пра Артура Вольскага) // Беларускі рэспубліканскі тэатр юнага гледача. 2009, 23 верасн. — Эл.рэсурс beltuz.by
 * [[Уладзімір Аляксеевіч Арлоў|Арлоў У.]] Імёны Свабоды: Артур Вольскі // Радыё Свабода. 2006, 10 кастр. 16:17 — Эл.рэсурс svaboda.org