Перайсці да зместу

Канстытуцыя Азербайджана

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Палітыка
Азербайджан

Артыкул — частка серыі:
Палітычная сістэма
Азербайджана


Выканаўчая ўлада

  • Міністэрства:

Заканадаўчая ўлада


Адміністрацыйная сістэма


Выбары і палітычная сістэма


Канстытуцыя Азербайджанскай Рэспублікі (азерб.: Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası) — асноўны закон Азербайджанскай Рэспублікі. Ухвалена 12 лістапада 1995 года ўсеагульным рэферэндумам. Мае вышэйшую юрыдычную сілу, прамое дзеянне і вяршэнства на ўсёй тэрыторыі Азербайджана.

Першая Канстытуцыя Азербайджана (Азербайджанскай ССР) была прынята 19 мая 1921 года на I Усеазербайджанскім з'ездзе Саветаў.[1] Канстытуцыя 1921 года замацавала дыктатуру гарадскога і сельскага пралетарыяту.[2] Складзеная на ўзор Канстытуцыі РСФСР, гэтая канстытуцыя замацавала кіруючую ролю рабочага класа ў органах дзяржаўнай улады.[3] Новая рэдакцыя Канстытуцыі Азербайджана была прынятая 14 сакавіка 1925 г на IV Усеазербайджанскім з'ездзе Саветаў.[1]

IX Усеазербайджанскі з'езд Саветаў, які сабраўся 10 сакавіка 1937 года, абмеркаваў праект новай Канстытуцыі Азербайджанскай ССР і 14 сакавіка зацвердзіў новую Канстытуцыю рэспублікі.[3] Новая Канстытуцыя адлюстроўвала нацыянальныя, эканамічныя, палітычныя і гістарычныя асаблівасці рэспублікі. 21 красавіка 1978 года Пазачарговая VII сесія Вярхоўнага Савета Азербайджанскай ССР 9-га склікання прыняла апошнюю Канстытуцыю Азербайджанскай ССР.

Пасля здабыцця Азербайджанам незалежнасці ўзнікла неабходнасць у падрыхтоўцы новай Канстытуцыі. Праз усеагульны рэферэндум 12 лістапада 1995 года была прынятая першая Канстытуцыя незалежнага Азербайджана.

Канстытуцыя Азербайджана 1995

[правіць | правіць зыходнік]

Мэты прыняцця Канстытуцыі

[правіць | правіць зыходнік]

Народ Азербайджана, працягваючы шматвяковыя традыцыі сваёй дзяржаўнасці, кіруючыся прынцыпамі, адлюстраванымі ў Канстытуцыйным Акце «Аб Дзяржаўнай Незалежнасці Азербайджанскай Рэспублікі», жадаючы забяспечыць дабрабыт ўсіх і кожнага, зацвердзіць справядлівасць, свабоду і бяспеку, усведамляючы сваю адказнасць перад мінулым, цяперашнім і будучым пакаленнямі, выкарыстоўваючы сваё суверэнная права, урачыста заяўляе аб наступных сваіх намерах:

  • Абараняць незалежнасць, суверэнітэт і тэрытарыяльную цэласнасць Азербайджанскай Рэспублікі;
  • Гарантаваць ў рамках Канстытуцыі дэмакратычны строй;
  • Дасягнуць зацвярджэння грамадзянскай супольнасці;
  • Пабудаваць прававое, свецкая дзяржава, якая забяспечвае вяршэнства законаў як выраз волі народа;
  • Забяспечыць усім годны ўзровень жыцця ў адпаведнасці са справядлівым эканамічным і сацыяльным парадкам;
  • Захоўваючы прыхільнасць агульначалавечым каштоўнасцям, жыць ва ўмовах дружбы, міру і бяспекі з іншымі народамі і ў гэтых мэтах ажыццяўляць узаемавыгаднае супрацоўніцтва.
  • У імя пералічаных вышэй высокіх намераў шляхам усенароднага галасавання — рэферэндуму прымаецца сапраўдная Канстытуцыя.

Змест Канстытуцыі

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. а б "В Азербайджане отмечается День Конституции"(руск.). «Новости-Азербайджан». 12/ 11/ 2009. Архівавана з арыгінала 11 сакавіка 2014. Праверана 2 снежня 2011. {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
  2. Хрестоматия по истории отечествено государства и права: форма государственного единства в отечественой истории XX века. — Юрайт, Высшее образование, 2009. — С. 93-94. — ISBN 978-5-9916-0092-7, 978-5-9692-0523-9.
  3. а б "История Азербайджана"(руск.). Академия наук Азербайджанской ССР. 1963.