Карл Рэнер

З пляцоўкі Вікіпедыя
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Рэнер.
Карл Рэнер
ням.: Karl Renner
Karl Renner 1905.jpg

прэзідэнт Аўстрыі
20 снежня 1945 — 31 снежня 1950
Папярэднік аншлюс Аўстрыі
Пераемнік Тэадор Кёрнер
міністр замежных спраў Аўстрыі[d]
26 ліпеня 1919 — 22 кастрычніка 1920
Папярэднік Ота Баўэр
Пераемнік Міхаэль Майр
федэральны канцлер Аўстрыі
27 красавіка 1945 — 20 снежня 1945
Папярэднік Артур Зейс-Інкварт
Пераемнік Леапольд Фігль
федэральны канцлер Аўстрыі
30 кастрычніка 1918 — 21 кастрычніка 1919
Нараджэнне 14 снежня 1870(1870-12-14)[1][2][…]
Смерць 31 снежня 1950(1950-12-31)[5][2][…] (80 гадоў)
Месца пахавання
Імя пры нараджэнні ням.: Carl Renner
Жонка Luise Renner[d]
Дзеці Leopoldine Deutsch-Renner[d][6]
Веравызнанне Каталіцкая Царква
Партыя
Адукацыя
Навуковая ступень доктарская ступень[d][7]
Дзейнасць палітык, бібліятэкар, дыпламат, адвакат, юрыст
Месца працы
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Карл Рэнер (ням.: Karl Renner; 14 снежня 1870, Унтэр-Танавіц — 31 снежня 1950, Вена) — аўстрыйскі палітычны дзеяч, сацыял-дэмакрат і тэарэтык аўстрамарксізму, першы федэральны канцлер Аўстрыі пасля распаду Аўстра-Венгерскай імперыі і першы прэзідэнт Аўстрыі пасля Другой сусветнай вайны.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Сын чэшскага селяніна. Вывучаў права ў Вене. У 1894 г. стаў членам сацыял-дэмакратычнай партыі. З 1907 г. — дэпутат парламента. Удзельнічаў у стварэнні першай Аўстрыйскай рэспублікі. У 1918—1920 гг. быў канцлерам і главой Дзяржаўнага савета. З 1930 г. абраны старшынёй парламента, ліквідаванага 1933 г. урадам Дольфуса. Вёў антыфашыцкую дзейнасць, пасля вызвалення Аўстрыі стаў канцлерам першага агульнакааліцыйнага часовага ўрада[8]; па згодзе ўсіх партый абраны прэзідэнтам, памёр да канца шасцігадовага тэрміна.

З'яўляўся лідарам аўстрыйскай сацыял-дэмакратыі і II Інтэрнацыянала, а таксама выдатным тэарэтыкам аўстрамарксізму. Аўтар некалькіх прац па праблеме нацыянальнага пытання. Прытрымліваўся ідэі шматнацыянальнай дзяржавы ў выглядзе дэмакратычнай федэрацыі на аснове палітычнага і культурнага раўнапраўя меншасцей.

Зноскі

  1. ↑ Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #118599739 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 9 красавіка 2014.
  2. ↑ а б Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
  3. ↑ а б Karl Renner // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. ↑ Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950 — Österreichische Akademie der Wissenschaften. Праверана 8 красавіка 2021.
  5. ↑ а б Реннер Карл // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  6. ↑ Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #118599739 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 верасня 2022.
  7. ↑ Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek et al. Record #118599739 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 2 красавіка 2015.
  8. ↑ Советская политика в Австрии. 1945—1955. Сборник документов. АИРО-XXI, 2006 г. ISBN 5-91022-030-6, другое издание ISBN 5-86007-524-3 — стр. 47—48

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Государство и нация, 1899 (под псевдонимом Синоптикус; рус. перевод — 1906)
  • Реннер К. Теория капиталистического хозяйства, 1926
  • Национальная проблема, 1902 (под псевдонимом Рудольф Шпрингер; рус. перевод — 1909, второе издание — 2010. ISBN 978-5-396-00125-1)
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Карл_Рэнер&oldid=4129189"