Карл Рэнер

Карл Рэнер
Karl Renner
Карл Рэнер, каля 1905 г.
4-ы Федэральны прэзідэнт Аўстрыі 20 снежня 1945 — 31 снежня 1950
Папярэднік	пасада адноўлена
Пераемнік	Тэадор Кёрнер
1-ы Федэральны канцлер Аўстрыі 12 лістапада 1918 — 7 ліпеня 1920
Папярэднік	пасада заснавана
Пераемнік	Міхаэль Майр
17-ы Федэральны канцлер Аўстрыі 27 красавіка 1945 — 20 снежня 1945
Папярэднік	пасада адноўлена
Пераемнік	Леапольд Фігль
Нараджэнне	14 снежня 1870(1870-12-14) Дольні Дунаёвіцы[d], раён Бржэцлаў
Смерць	31 снежня 1950(1950-12-31) (80 гадоў) Вена, акупаваная саюзнікамі Аўстрыя[d]
Месца пахавання	Цэнтральныя могілкі ў Вене[d]
Імя пры нараджэнні	ням.: Carl Renner
Жонка	Луіза Рэнер
Грамадзянства	Аўстра-Венгрыя  Першая Аўстрыйская Рэспубліка  Федэральная дзяржава Аўстрыя[d]  Трэці рэйх  Аўстрыя
Веравызнанне	Каталіцкая Царква
Партыя	Сацыял-дэмакратычная партыя Аўстрыі
Адукацыя	Венскі ўніверсітэт
Навуковая ступень	доктарская ступень[d]
Дзейнасць	палітык, бібліятэкар, дыпламат, адвакат
Месца працы	Федэральны Урад Аўстрыі
Узнагароды	ганаровы доктар Венскага ўніверсітэта[d]
Карл Рэнер на Вікісховішчы

Карл Рэнер (ням.: Karl Renner; 14 снежня 1870, Унтэр-Танавіц — 31 снежня 1950, Вена) — выдатны аўстрыйскі палітычны дзеяч, сацыял-дэмакрат і тэарэтык аўстрамарксізму, першы федэральны канцлер Аўстрыі пасля распаду Аўстра-Венгерскай імперыі і першы прэзідэнт Аўстрыі пасля Другой сусветнай вайны.

Біяграфія

Сын чэшскага селяніна. Вывучаў права ў Вене. У 1894 г. стаў членам сацыял-дэмакратычнай партыі. З 1907 г. — дэпутат парламента. Удзельнічаў у стварэнні першай Аўстрыйскай рэспублікі. У 1918—1920 гг. быў канцлерам і главой Дзяржаўнага савета. З 1930 г. абраны старшынёй парламента, ліквідаванага 1933 г. урадам Дольфуса. Вёў антыфашыцкую дзейнасць, пасля вызвалення Аўстрыі стаў канцлерам першага агульнакааліцыйнага часовага ўрада; па згодзе ўсіх партый абраны прэзідэнтам, памёр да канца шасцігадовага тэрміна.

З'яўляўся лідарам аўстрыйскай сацыял-дэмакратыі і II Інтэрнацыянала, а таксама выдатным тэарэтыкам аўстрамарксізму. Аўтар некалькіх прац па праблеме нацыянальнага пытання. Прытрымліваўся ідэі шматнацыянальнай дзяржавы ў відзе дэмакратычнай федэрацыі на аснове палітычнага і культурнага раўнапраўя меншасцей.

Літаратура

• Государство и нация, 1899 (под псевдонимом Синоптикус; рус. перевод — 1906)
• Реннер К. Теория капиталистического хозяйства, 1926
• Национальная проблема, 1902 (под псевдонимом Рудольф Шпрингер; рус. перевод — 1909, второе издание — 2010. ISBN 978-5-396-00125-1)