Перайсці да зместу

Расійска-саудаўская цэнавая вайна

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Рух цэны WTI з 2019 года. Чырвоным колерам пазначана аднадзённая змена 9 сакавіка 2020 года.

8 сакавіка 2020 года Саудаўская Аравія пачала так званую цэнавую вайну з Расіяй, што прывяло да значнага падзення цаны на нафту. Так, напрыклад, у ЗША яна ўпала на 34%, у сярэднім сырая нафта ўпала на 26%, а нафта маркі Brent — на 24%[1]. Цэнавая вайна была справакаваная разрывам дыялогу паміж Арганізацыяй краін-экспарцёраў нафты і Расіяй адносна меркаваных скарачэнняў здабычы нафты ў разгар пандэміі каранавіруса 2020 года. Цэны на нафту да 10 сакавіка ўпалі на 30% з пачатку года з-за падзення попыту[2]. Гэты энергетычны канфлікт з’яўляецца адной з асноўных прычын глабальнага краху фондавага рынку.

Перадгісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

Пачынаючы з 2014 года, здабыча сланцавай нафты ў ЗША павялічыла сваю долю на рынку; паколькі іншыя вытворцы працягвалі здабываць нафту, цэны ўпалі з 114 долараў за барэль у 2014 годзе да 27 долараў у 2016 годзе. У верасні 2016 Саудаўская Аравія і Расія дамовіліся аб супрацоўніцтве ў кіраванні цэнамі на нафту, стварыўшы нефармальны альянс вытворцаў АПЕК і краін, якія не ўваходзяць у АПЕК, што атрымаў назву «АПЕК +». Да студзеня 2020 года АПЕК + скараціла здабычу нафты на 2,1 млн барэляў у суткі, прычым Саудаўская Аравія дамаглася найбольшага скарачэння здабычы[3].

У выніку пандэміі каранавіруса COVID-19 аб’ём прамысловай вытворчасці і попыт на транспарціроўку ўпалі, што таксама прывяло да зніжэння агульнага попыту на нафту і зніжэння цэнаў на нафту. 15 лютага 2020 года Міжнароднае энергетычнае агенцтва абвясціла, што рост попыту знізіцца да самага нізкага ўзроўню з 2011 года, пры гэтым рост знізіцца на 365 000 барэляў у дзень да 825 000 барэляў у дзень, а спажыванне знізіцца на 435 000 барэляў у дзень[4]. Хоць попыт на нафту ў свеце падаў, падзенне попыту на рынках Кітая, найбольшага з 2008 года, выклікала саміт АПЕК у Вене 5 сакавіка. На саміце АПЕК пагадзілася скараціць здабычу нафты яшчэ на 1,5 мільёна барэляў у суткі на працягу другога квартала года (агульнае скарачэнне здабычы на ​​3,6 мільёна барэляў у суткі ў параўнанні з першапачатковым пагадненнем 2016 года), пры гэтым група павінна была перагледзець палітыку ў адносінах да 9 чэрвеня падчас іх наступнай сустрэчы[5]. АПЕК заклікала Расію і іншых членаў АПЕК + выканаць рашэнне[3]. 6 сакавіка Расія адхіліла запыт, азнаменаваўшы канчатак неафіцыйнага партнёрства, цэны на нафту ўпалі на 10% пасля аб’явы[6][7].

У лютым 2020 года ЗША ўвялі санкцыі супраць найбуйнейшай расійскай нафтавай кампаніі «Раснафта»[8]. Расія, магчыма, бачыла ў нафтавай вайне спосаб вырабіць зваротны ўдар па санкцыях ЗША, як сцвярджалі некаторыя СМІ[9].

Ацэнкі цэнавай вайны

[правіць | правіць зыходнік]

Пацверджана, што і расійскія, і саудаўскія афіцыйныя асобы адмаўлялі існаванне цэнавай вайны адзін супраць аднаго або любой іншай краіны. Прэс-сакратар прэзідэнта Расіі Дзмітрый Пяскоў заявіў, што новыя запланаваныя кантракты могуць быць рэалізаваны неадкладна, калі гэта неабходна[10]. У ходзе перамоваў расійскія афіцыйныя асобы сцвярджалі, што нельга пачынаць скарачэнне, не ўсвядоміўшы ўплыў, які ўспышка віруса аказвае на цэны на нафту, і што існуючы дэфіцыт каля аднаго мільёна барэляў у дзень, выкліканы грамадзянскай вайной і двоеўладдзем у Лівіі, спрыяў кампенсацыі спаду попыту ў той час[11].

Павел Сарокін з Мінэнерга Расіі сумняваўся, што скарачэнні спрацуюць, заявіўшы ў інтэрв’ю Reuters наступнае: «Змагацца з сітуацыяй падальнага попыту, калі дно невідавочна і незразумела, дзе яно знаходзіцца, мы не можам. Вельмі лёгка апынуцца ў сітуацыі замкнёнага круга, калі, зразаючы адзін раз, праз два тыдні ты атрымліваеш ... яшчэ горшую рэакцыю, таму што нафта спачатку адскоквае трохі, а затым зноў падае, таму што попыт працягвае падаць». Іншыя паведамленні пацвярджалі, што расійскі бок вылучыў прапанову падоўжыць бягучыя камбінаваныя скарачэнні АПЕК + на 1,7 мільёна барэляў у дзень на працягу па меншай меры 3 месяцаў, каб ацаніць рэальны ўплыў крызісу каранавіруса на попыт на нафту да новых скарачэнняў, пры гэтым АПЕК у канчатковым выніку адмаўлялася ад гэтага[12].

Падзеі

[правіць | правіць зыходнік]

8 сакавіка 2020 года Саудаўская Аравія абвясціла аб нечаканых цэнавых зніжках ад 6 да 8 долараў за барэль для спажыўцоў у Еўропе, Азіі і Злучаных Штатах. Гэта аб’ява выклікала свабоднае падзенне цаны на нафту і іншыя наступствы ў той дзень, калі нафта маркі Brent упала на 30 % (самае вялікае падзенне з часоў вайны ў Персідскім заліве)[13][14]. West Texas Intermediate (WTI), гатунак сырой нафты, які выкарыстоўваецца ў якасці арыентыру пры цэнаўтварэнні на нафту, упаў на 20 %. 9 сакавіка сусветныя фондавыя рынкі паведамілі пра буйныя страты, збольшага з-за спалучэння цэнавай вайны і асцярог з нагоды ўспышкі COVID-19. Эфект адчуваўся і па-за нафты і на фондавых рынках; пасля абвяшчэння расійскі рубель упаў на 7 % да 4-гадовага мінімуму ў адносінах да долара ЗША[15]. У наступныя дні пасля абвяшчэння цэны на нафту рынкі некалькі аднавіліся, цэны на нафту выраслі на 10 %, а большасць фондавых рынкаў аднавіліся на наступны дзень пасля «чорнага панядзелка»[16][17]. 10 сакавіка Саудаўская Аравія аб’явіла, што павялічыць здабычу з 9,7 млн ​​барэляў у суткі да 12,3 млн, тады як Расія планавала павялічыць здабычу нафты на 300 000 барэляў у суткі[18]. У той час вытворчая магутнасць Aramco складала ўсяго 12 мільёнаў барэляў у суткі, кампаніі было дадзена ўказанне павялічыць яе да 13 мільёнаў барэляў у суткі[19].

Паколькі попыт працягваў рэзка падаць, цэны на нафту працягвалі зніжацца, дасягнуўшы 18-гадовага мінімуму 18 сакавіка, калі цана на Brent складала 24,72 долара за барэль, а цана на WTI — 20,48 долара за барэль[20].

20 красавіка ф’ючарсны кантракт на амерыканскую лёгкую нафту WTI з пастаўкай у маі завяршыў гандлёвую сесію на адзнацы мінус 37,63 долара за бараль. Прычым літаральна за некалькі гадзін цана кантракту абвалілася амаль на $56. Упершыню ў гісторыі на рынку паўстала сітуацыя, калі прадаўцы нафты гатовыя даплачваць пакупнікам за яго куплю[21].

Цэны на сыравіну на сусветных рынках у канцы красавіка падалі ў сувязі з асцярогамі з нагоды запаўнення нафтасховішчаў і непакоем за майскія ф’ючарсы[22].

З 1 мая пачынае дзейнічала новае пагадненне АПЕК+, удзельнікі якога абавязаліся скараціць сутачную здабычу амаль на 10 мільёнаў бараляў.

6 чэрвеня краіны АПЕК+ дамовіліся аб працягу скарачэння здабычы нафты на амаль максімальным аб’ёме. Калі ў маі і чэрвені яна дасягала 9,7 мільёна барэляў у суткі, то ў ліпені склала 9,6 мільёна, а не 7,7 мільёна, як меркавалася раней. Такое рашэнне пазітыўна адбілася на нафтавых катыроўках. З пачатку таргоў 8 чэрвеня цана гатунку Brent даходзіла да 43,5 даляра за барэль, пасля чаго скарэктаваць да 43 долараў. У апошні раз сыравіна гандлявалася на такіх узроўнях роўна тры месяцы таму, 6 сакавіка, калі стала вядома пра разрыў здзелкі АПЕК+.

Неўзабаве Саудаўская Аравія адмяніла амаль усе зніжкі на нафту, якія прадаставіла кліентам у Еўропе і Азіі пасля пачатку цэнавай вайны з Расіяй. Як сведчыць прайс-ліст, павышэнне стала самым сур’ёзным за амаль два дзесяцігоддзі і ў першую чаргу кранула ліпеньскія пастаўкі ў Азію[23].

Уплыў

[правіць | правіць зыходнік]

У Саудаўскай Аравіі

[правіць | правіць зыходнік]

Saudi Aramco абвясціла аб скарачэнні капітальных выдаткаў з запланаваных 35-40 млрд да 25-30 млрд долараў ЗША[24]. Урад таксама павялічыў столь свайго доўгу з 30 да 50 працэнтаў ВУП, што абумоўлена як цэнамі на нафту, так і наступствамі пандэміі, і планавала скараціць свае выдаткі на 5 працэнтаў, паколькі чакалася, што дэфіцыт бюджэту павялічыцца з 6 да 9 працэнтаў[25].

У Расіі

[правіць | правіць зыходнік]

Расійскі ўрад першапачаткова прагназаваў, што ў 2020 годзе ён будзе мець прафіцыт бюджэту ў памеры 930 мільярдаў рублёў (11,4 мільярда долараў), але пасля пачатку цэнавай вайны заявіў, што чакае дэфіцыт. Рубель знізіўся больш чым на 30 працэнтаў у перыяд з пачатку 2020 гады па 18 сакавіка[20].

На фондавых рынках

[правіць | правіць зыходнік]

Да адкрыцця ў панядзелак ф’ючэрсны рынак Dow Jones Industrial Average знізіўся больш чым на 1300 пунктаў і ў выніку прыпыніў таргі з-за спалучэння засцярогаў COVID-19 і цэнавай вайны на нафту[26]. У панядзелак, 9 сакавіка 2020 года, на сусветных фондавых рынках адбылося значнае зніжэнне з-за спалучэння панікі з нагоды пандэміі каранавіруса і цэнавай вайны паміж Саудаўскай Аравіяй і Расіяй. Індэкс Dow Jones знізіўся больш чым на 7%, або на 2000 пунктаў, перавысіўшы прагноз рынку ф’ючэрсаў і стаўшы найбуйнейшым падзеннем у сваёй гісторыі[27]. Іншыя фондавыя рынкі таксама пацярпелі: S&P 500 скараціўся на 7,6%, а NASDAQ Composite — на 7,2%. Італьянскі FTSE MIB пацярпеў найбольшае падзенне ў працэнтах, пры гэтым індэкс упаў на 11%.[28] У Злучаных Штатах падзенне выклікала спрацоўванне аўтаматычных выключальнікаў, прызначаных для прадухілення збояў на фондавым рынку, што прывяло да 15-хвілінным паўзам у гандлі[29].

Іншыя вытворцы

[правіць | правіць зыходнік]

У адказ на падзенне цэнаў некалькі вытворцаў нафты ў Паўночнай Амерыцы спынілі бурэнне новых свідравін[30]. Вытворцам сланцавай нафты ў Паўночнай Амерыцы, як правіла, патрабуецца, каб цэны на нафту перавышалі 40 долараў за барэль для падтрымання здабычы, і чакалася, што скарачэнне новых радовішчаў звядзе на нішто чаканы рост здабычы нафты ў ЗША[31]. Пры цане 35 за барэль сырой нафты толькі 16 вытворцаў сланца маглі б працаваць з новымі свідравінамі з выгадай, і большасць вытворцаў чакалі, што цана за барэль складзе 55-65 долараў у 2020 годзе[32]. Кансалтынгавая кампанія Wood Mackenzie падлічыла, што пры цане на Brent у 25 долараў за барэль 10% здабычы нафты ў свеце не змогуць пакрыць яе базавыя эксплуатацыйныя выдаткі, асабліва такія вытворцы цяжкай нафты, як Венесуэла або Мексіка[33]. Прагнозы Упраўлення энергетычнай інфармацыі ЗША паказвалі, што здабыча сырой нафты ў ЗША знізіцца з 13,2 млн барэляў у суткі ў маі 2020 года да 12,8 млн барэляў у суткі ў снежні 2020 года з-за цэнавай вайны, а затым скароціцца да 12,7 млн ​​барэляў у суткі ў 2021 годзе[34].

Іракскія і кувейцкі вытворцы нафты таксама абвясцілі аб цэнавых зніжках сваім пакупнікам, хоць зніжка Ірака была ніжэй, чым у Саудаўскай Аравіі[35]. Аб’яднаныя Арабскія Эміраты таксама абвясцілі аб павелічэнні здабычы да 4 мільёнаў барэляў у дзень, што перавышае разліковую прадукцыйнасць краіны ў 3,5 мільёна барэляў у суткі[36].

Нарвегія, найбуйнейшы экспарцёраў нафты ў Еўропе, зафіксавала падзенне сваёй валюты да гістарычнага мінімуму ў адносінах да еўра, калі Нарвежскі цэнтральны банк упершыню за два дзесяцігоддзі рыхтаваў валютную інтэрвенцыю[37]. Нігерыйская найра таксама зафіксавала значнае зніжэнне свайго курсу ў адносінах да долара, у той час як фондавы рынак краіны і цэны на аблігацыі ўпалі[38].

Гл. таксама

[правіць | правіць зыходнік]

Заўвагі

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ Business. Oil crashes by most since 1991 as Saudi Arabia launches price war. CNN. Праверана 10 сакавіка 2020.
  2. ↑ Oil Prices, Stocks Plunge After Saudi Arabia Stuns World With Massive Discounts (англ.). NPR.org. Праверана 10 сакавіка 2020.
  3. ↑ а б OPEC and how it has dealt with oil price crashes. Reuters (12 сакавіка 2020). Праверана 12 сакавіка 2020.
  4. ↑ IEA: Oil Demand To Fall For First Time In A Decade (англ.). OilPrice.com. Праверана 10 сакавіка 2020.
  5. ↑ Ellyatt. Oil drops as OPEC agrees on massive oil supply cut to offset virus impact; awaits Russia's approval (англ.). CNBC (5 сакавіка 2020). Праверана 10 сакавіка 2020.
  6. ↑ "Oil plunges 10% after Opec deal collapses". BBC News(англ.). 2020-03-06. Праверана 2020-03-10.
  7. ↑ Reed, Stanley (2020-03-06). "Oil Prices Nose-Dive as OPEC and Russia Fail to Reach a Deal". The New York Times(англ.). ISSN 0362-4331. Праверана 2020-03-11.
  8. ↑ "Russia Takes Aim at U.S. Shale Oil Producers". The Wall Street Journal. 2020-03-13.
  9. ↑ "What's behind Saudi Arabia's oil price war with Russia?". Al-Jazeera. 2020-03-15. Архівавана з арыгінала 8 ліпеня 2020. Праверана 13 красавіка 2020.
  10. ↑ Russia says there is no oil price war with Saudi Arabia. Праверана 19 сакавіка 2020.
  11. ↑ OPEC Tries to Head Off Oil Glut as Coronavirus Saps Demand. Праверана 19 сакавіка 2020.
  12. ↑ Exclusive: Russia to OPEC - deeper oil cuts won't work. Reuters. Праверана 19 сакавіка 2020.
  13. ↑ Bostock. Oil is down 21% after its biggest drop in decades following Saudi price cuts that sparked a race to the bottom with Russia. Business Insider. Праверана 10 сакавіка 2020.
  14. ↑ Bloomberg - Are you a robot?. bloomberg.com. Праверана 11 сакавіка 2020.
  15. ↑ Ruble Tumbles, U.S. Shares Plunge After OPEC-Russia Deal Collapse (англ.). RadioFreeEurope/RadioLiberty. Праверана 11 сакавіка 2020.
  16. ↑ "Markets start to bounce back after steep losses". BBC News(англ.). 2020-03-10. Праверана 2020-03-10.
  17. ↑ Stevens. Oil jumps more than 10% one day after sharpest decline since 1991, amid hopes for continued OPEC talks (англ.). CNBC (9 сакавіка 2020). Праверана 10 сакавіка 2020.
  18. ↑ Ambrose, Jillian (2020-03-11). "Saudi Arabia steps up oil price war with big production increase". The Guardian. Праверана 2020-03-12.
  19. ↑ Raval, Anjli (2020-03-16). "Saudi Aramco doubles down on output hike as price war intensifies". Financial Times. Праверана 2020-03-22.
  20. ↑ а б Sheppard, David (2020-03-18). "Oil prices hit lowest level in 17 years as demand plunges". Financial Times. Праверана 2020-03-22.
  21. ↑ zviazda.by
  22. ↑ nashaniva.by
  23. ↑ Саудовская Аравия отменила нефтяную войну с Россией
  24. ↑ Gosden, Emily (2020-03-16). "Saudi Aramco cuts spending as oil price war rages on". The Times(англ.). Праверана 2020-03-16.
  25. ↑ Al Omran, Ahmed (2020-03-20). "Saudi Arabia to double debt in virus and low oil price fight". Financial Times. Праверана 2020-03-22.
  26. ↑ MarketWatch. Dow futures fall maximum amount allowed, poised to plunge 1,300 points at the open as oil prices deliver a punishing blow to Wall Street (англ.). MarketWatch. Праверана 11 сакавіка 2020.
  27. ↑ Dow closes with decline of 2,000 points, almost ending 11-year bull market (англ.). NBC News. Праверана 10 сакавіка 2020.
  28. ↑ Coronavirus has now spread to every EU country and Ireland has canceled the St Patrick’s Day parade. MarketWatch (9 сакавіка 2020). Праверана 12 сакавіка 2020.
  29. ↑ Bloom. The market triggered a 'circuit breaker' that kept stocks from falling through the floor. Here's what you need to know (англ.). CNBC (9 сакавіка 2020). Праверана 10 сакавіка 2020.
  30. ↑ "Oil price war sends US shale producers into survival mode". Al Jazeera. 2020-03-10. Праверана 2020-03-12.
  31. ↑ "The oil price war is a nightmare for US shale producers". Al Jazeera. 2020-03-09. Праверана 2020-03-12.
  32. ↑ "Few U.S. shale firms can withstand prolonged oil price war". Reuters(англ.). 2020-03-16. Архівавана з арыгінала 12 чэрвеня 2020. Праверана 2020-03-22.
  33. ↑ Raval, Anjli (2020-03-22). "A tenth of oil production may become uneconomic". Financial Times. Праверана 2020-03-22.
  34. ↑ Short-Term Energy Outlook - U.S. Energy Information Administration (EIA). www.eia.gov. Праверана 16 сакавіка 2020.
  35. ↑ "Iraq, Kuwait Follow in Saudi Footsteps on Oil-Price Curbs". Bloomberg. 2020-03-11. Праверана 2020-03-12.
  36. ↑ Bromels, John (2020-03-11). "Oil Prices Drop Again After Saudi Arabia, UAE Vow to Further Boost Production". The Motley Fool. Праверана 2020-03-12.
  37. ↑ "Norway Warns It May Intervene to Stop Historic Krone Slump". Bloomberg(англ.). 2020-03-18. Праверана 2020-03-22.
  38. ↑ Smith, Elliot (2020-03-13). "Africa's largest economy braces for big hit as oil prices plummet". CNBC(англ.). Праверана 2020-03-22.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Расійска-саудаўская_цэнавая_вайна&oldid=4865766"