4 снежня

	← снежань →
	2024

4 снежня — трыста трыццаць восьмы (трыста трыццаць дзевяты ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары.

Падзеі

771: Карл Вялікі стаў адзінаўладным правіцелем Франкскага каралеўства.
1154: Англійскі кардынал Нікалас Брэйкспір абраны Папам Рымскім Адрыянам IV.
1563: Скончыўся Трыдзенскі сабор Каталіцкай царквы, які з перапынкамі доўжыўся 18 год.
1674: Французскія езуіты заснавалі Чыкага.
1808: Напалеон скасаваў Інквізіцыю ў Іспаніі.
1918: Прэзідэнт ЗША Вудра Вільсан адплыў у Еўропу для удзелу ў Версальскай мірнай канферэнцыі — упершыню найвышэйшая асоба ЗША выехала за межы краіны.
1939: У складзе БССР былі ўтвораны Баранавіцкая, Беластоцкая, Брэсцкая, Вілейская і Пінская вобласці.
1948: У СССР зарэгістравана вынаходніцтва І. Брукам і Б. Рамеевым лічбавай электроннай вылічальнай машыны.
1971: Пад час канцэрту Фрэнка Запы спалена казіно ў Монтрэ, падзея увекавечана ў песні гурта Deep Purple «Smoke on the Water» (Дым над вадою).
1977: Прэзідэнт Цэнтральнаафрыканскай Рэспублікі Жан-Бедэль Бакаса каранаваны як імператар Бакаса I.
1989: Генеральная Асамблея ААН ухваліла Міжнародную канвенцыю аб барацьбе з вярбоўкаю, выкарыстаннем, фінансаваннем і навучаннем наймітаў.
1989: У Маскве кіраўнікі Балгарыі, Венгрыі, ГДР, Польшчы і СССР асудзілі ўвод іх войскаў у Чэхаславакію ў жніўні 1968 г.
1997: У Атаве 125 краін падпісалі Канвенцыю аб забароне ўжывання, назапашвання, вырабу і перадачы супрацьпяхотных мін і аб іх знішчэнні (адмовіліся падпісаць гэты дакумент, сярод іншых, Кітай, Расія, ЗША).
2008: Выйшаў апошні нумар газеты «Наша ніва», надрукаваны тарашкевіцай.
2010: 23-я цырымонія прысуджэння Еўрапейскай кінапрэміі адбылася ў Таліне, лідарам па колькасці ўзнагарод стала кінастужка «Прывід пяра».

Нарадзіліся

34: Аўл Персій Флак, рымскі паэт-сатырык
1595: Жан Шаплен, французскі пісьменнік, тэарэтык літаратуры, адзін з арганізатараў і першых членаў Французскай акадэміі
1750: Анры Грэгуар, дзеяч Вялікай французскай рэвалюцыі
1825: Аляксей Пляшчэеў, рускі пісьменнік, петрашавец
1854: Васо Абашыдзэ, грузінскі акцёр і рэжысёр
1866: Васіль Кандзінскі, расійскі мастак, тэарэтык абстракцыянізму
1871: Фрыдрых Эберт, 1-ы рэйхсканцлер Веймарскай рэспублікі
1875: Райнер Марыя Рыльке, нямецкі паэт
1883: Фелічэ Казараці, італьянскі мастак
1892: Франсіска Франка, іспанскі дыктатар
1901: Мікалай Сіманаў, савецкі акцёр тэатра і кіно, народны артыст СССР (1950)
1911: Ісак Давідовіч, беларускі жывапісец і графік.
1921: Дзіна Дурбін, канада-амерыканская кінаактрыса
1930: Жаклін дзю Б'еф, французская фігурыстка
1933: Ежы Ахманскі, польскі гісторык
1949: Джэф Брыджэс, амерыканскі акцёр

Памерлі

771: Карламан, кароль франкаў
1131: Амар Хаям, персідскі і таджыкскі паэт, матэматык, філосаф
1334: Ян XXII, Папа Рымскі
1533: Васіль III, вялікі князь маскоўскі
1679: Томас Гобс, англійскі філосаф-матэрыяліст і матэматык
1680: Томас Бартолін (старэйшы), дацкі анатам, які адкрыў лімфатычную сістэму чалавека
1732: Джон Гай, англійскі паэт і драматург
1773: Антон Ласенка, расійскі мастак
1798: Луіджы Гальвані, італьянскі фізік і ўрач
1850: Уільям Сцёрджэн, брытанскі фізік
1893: Джон Тындал, англійскі фізік, які растлумачыў, чаму ў неба блакітны колер (нар: 1820)
1900: Вільгельм Лейбль, нямецкі мастак
1932: Густаў Майрынк, аўстрыйскі пісьменнік
1935: Шарль Рышэ, французскі фізіёлаг. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне
1945: Томас Хант Морган, амерыканскі біёлаг, генетык (нар: 1866)
1957: Леў Дашкевіч, беларускі фотамастак (нар. 12.2.1882)
1976: Томі Болін, амерыканскі гітарыст (нар: 1951)
1980: Вольга Галіна, беларуская актрыса (нар. 11.3.1899)
1987: Рубен Мамулян, амерыканскі кінарэжысёр армянского паходжання (нар. 1897)
1993: Фрэнк Запа, амерыканскі рок-музыка
2017: Алі Абдула Салех, апошні прэзідэнт Паўночнага Емена і першы прэзідэнт краіны пасля аб'яднання (нар. 21.3.1942)

Святкуюць

У праваслаўных цэрквах (паводле юліянскага календара) — свята Увядзення ў Храм Найсвяцейшай Багародзіцы
Гана: Дзень фермера
Індыя: Дзень Ваенна-марскога флота
Польшча: Дзень шахцёра
Тайланд: Дзень аховы навакольнага асароддзя
Тонга: Дзень Джорджа Тупоу I