9 кастрычніка

	← кастрычнік →
	2024

9 кастрычніка — дзвесце восемдзесят другі (дзвесце восемдзесят трэці ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары.

Падзеі

768: Сыны Піпіна Кароткага, Карл і Карламан сталі каралямі франкаў пасля смерці бацькі. Карлу адышла тэрыторыя ад паўночнай часткі Пірэнеяў да Цюрынгіі. Карламан атрымаў паўднёвыя Пірэнеі з міжземнаморскім узбярэжжам, а таксама Бургундыю і Алеманію.
1621: Войска Рэчы Паспалітай у бітве пад Хоцінам перамагло асманскую армію Асмана II.
1648: Войска ВКЛ на чале з Янушам Радзівілам пасля аблогі ўзяло Пінск.
1708: У ходзе Паўночнай вайны расійскія войскі ў бітве пры Лясной перамаглі шведаў.
1760: У ходзе Сямігадовай вайны расійскія войскі ўзялі Берлін.
1920: Дывізіі генерала Люцыяна Жалігоўскага занялі Вільню і Віленскі край.
1977: Паляцеў у космас Уладзімір Кавалёнак, ураджэнец вёскі Белае Крупскага раёна.
2006: Паўночная Карэя ўпершыню выпрабавала сваю ядзерную зброю.

Нарадзіліся

1757: Карл X Бурбон, кароль Францыі
1761: П’ер Гаво, французскі оперны спявак
1764: Пётр Канаўніцын, расійскі дзяржаўны і вайсковы дзеяч, вайсковы міністр (пам. 9.9.1822)
1820: Рыгор Бутакоў, расійскі ваенна-марскі і дзяржаўны дзеяч, адмірал, даследчык Чорнага мора (пам. 12.6.1882)
1835: Каміль Сен-Санс, французскі кампазітар і дырыжор
1848: Фрэнк Дзювенек, амерыканскі мастак
1852: Герман Эміль Фішэр, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па хіміі
1874: Мікалай Рэрых, рускі жывапісец, тэатральны мастак, археолаг, падарожнік, пісьменнік, філосаф, грамадскі дзеяч (пам. 13.12.1947)
1879: Макс фон Лаўэ, нямецкі фізік
1892: Іва Андрыч, югаслаўскі пісьменнік
1892: Ёханес Тэадор Баргельд, нямецкі мастак
1893: Марыа дэ Андрадэ, бразільскі паэт, празаік, мастацтвазнаўца, фатограф (пам. 25.2.1945)
1906: Леапольд Седар Сенгор, першы прэзідэнт Сенегала
1921: Тадэвуш Ружэвіч, польскі паэт, пісьменнік, драматург
1940: Джон Ленан, заснавальнік і ўдзельнік гурта «The Beatles» (пам. 1980)
1949: Атавія Пікала, італьянская актрыса
1950: Джодзі Уільямс, амерыканская грамадская дзяячка, заснавальнік Міжнароднага руху за забарону супрацьпяхотных мін, лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру
1964: Гільерма дэль Тора, мексіканскі кінарэжысёр, сцэнарыст, прадзюсар і пісьменнік
1986: Лор Манаду, французская плыўчыха, алімпійская чэмпіёнка

Памерлі

1537: Ганс Кранах, нямецкі мастак
1562: Габрыэль Фалопій, італьянскі анатам
1661: Жэрар Дэзарг, французскі геаметр
1841: Карл Фрыдрых Шынкель, нямецкі архітэктар
1929: Адам Лісоўскі, адзін з заснавальнікаў беларускага хрысціянскага руху, каталіцкі святар (нар. 1882)
1958: Пій XII, Папа Рымскі (нар. 2.3.1876)
1967: Эрнэста Гевара, лацінаамерыканскі рэвалюцыянер (нар. 14.6.1928)
1974: Оскар Шындлер, нямецкі прадпрымальнік, які падчас 2-й сусветнай вайны выратаваў больш за тысячу яўрэяў, узяўшы іх на працу на свае заводы
1977: Рут Элдэр, амерыканская жанчына-пілот і актрыса
1978: Жак Брэль, французскі спявак, акцёр
1979: Нур Махамад Таракі, прэм’ер-міністр Афганістана (нар. 15.7.1917)
1982: Ганна Фрэйд, дзіцячы псіхолаг
2006: Марак Грахута, польскі спявак, паэт і кампазітар (нар. 10.12.1945)
2006: Пол Хантэр, англійскі гулец у снукер (нар. 15.10.1978)
2017: Жан Рашфор, французскі акцёр
2024: Лілі Эберт, брытанская пісьменніца

Святкуюць

Сусветны дзень пошты
ЗША: Дзень Эрыксана
Рэспубліка Карэя: Дзень хангыля
Расія: Дзень работніка сельскай гаспадаркі і перапрацоўчай прамысловасці
Румынія: Нацыянальны дзень памяці ахвяраў Халакосту ў Румыніі
Сен-Бартэльмі: Дзень адмены рабства
Туркменістан: Дзень ваенна-марскіх сіл
Уганда: Дзень Незалежнасці
Эквадор: Дзень незалежнасці Гуаякіля
Іран: Дзень Корпуса Вартавых Ісламскай Рэвалюцыі