Бамбардзіроўка Гернікі
Бамбардзіроўка Гернікі — паветраны налёт нямецкага легіёна «Кондар» на горад Герніка падчас грамадзянскай вайны ў Іспаніі 26 красавіка 1937 года.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
Горад Герніка — гістарычны і культурны цэнтр Краіны Баскаў. Там знаходзіцца дрэва, пад якім даўней праходзілі народныя сходы і прыводзіліся да прысягі прадстаўнікі ўлады. У 1937 годзе знаходзіўся ў руках рэспубліканцаў, якія вялі абарону Більбаа. Тут, акрамя прыблізна 3700 мясцовых жыхароў, знаходзіліся салдаты рэспубліканскай арміі. Існавала ваенная прамысловасць — 3 фабрыкі, у тым ліку адна з двух у Іспаніі па вытворчасці авіяцыйных бомбаў, і фабрыка па вытворчасці стралковай зброі, у тым ліку аўтаматычных пісталетаў тыпу Маўзер 96К. Акрамя таго, у раёне бамбардзіроўкі размяшчаўся стратэгічна важны мост.
Такім чынам, тэарэтычна бамбардзіроўка магла быць апраўдана з ваеннага пункту гледжання.
C 16:30 па 18:45 некалькі груп самалётаў (асноўнай ударнай сілай сталі Junkers Ju 52, было таксама 3 італьянскіх бамбардзіроўшчыка Savoia-Marchetti SM.79 Sparviero і 1 Dornier Do 17) скінулі 50- і 250-кілаграмовыя бомбы (у тым ліку запальныя) на горад. Агульная колькасць скінутых на горад бомбаў ацэньваецца рознымі крыніцамі як у 30[1], так і ў 40 тон[2]. Самалёты таксама знішчалі кулямётным агнём салдат рэспубліканскай арміі (а таксама, як сцвярджаецца[1], грамадзянскіх асоб).
Ахвяры і наступствы[правіць | правіць зыходнік]
Пасля бамбардзіроўкі ўзнік пажар, які знішчыў большую частку горада з-за позняга прыбыцця і неадэкватных дзеянняў пажарных з Більбаа. Менавіта пажар, а не непасрэдна авіяналёт з’явіліся прычынай катастрафічных разбурэнняў (не менш за 75% пабудоў).
Ацэнкі колькасць чалавечых ахвяр значна адрозніваецца: ад 120 чалавек да 300, у залежнасці ад палітычных поглядаў даследчыкаў (першая лічба — падлікі гісторыкаў, што сімпатызуюць нацыяналістам Франсіска Франка, другая прынята ў Краіне Баскаў). Улічваючы тое, што ва ўмовах вайны складана весці падлік страт і ідэнтыфікаваць ахвяр, найбольш рэалістычнай лічбай можа быць 150—250 чалавек загінулых непасрэдна падчас бамбардзіроўкі[3].
Акрамя таго, каля 600 чалавек памерла ў бальніцы горада Більбаа, куды былі дастаўлены многія пацярпелыя з Гернікі і наваколля[2].
Праз два дні пасля бамбардзіроўкі войскі нацыяналістаў занялі Герніку, салдаты рыхтаваліся спілаваць Дрэва Гернікі, але падраздзяленне рэкетэ ўзяло яго пад ахову.
Рэзананс[правіць | правіць зыходнік]
Паведамленне пра бамбардзіроўку было надрукавана на наступны дзень ў газеце Times Джонам Стырам. У ім выкрывалі ўдзел Германіі ў іспанскай грамадзянскай вайне і, акрамя аб’ектыўнай інфармацыі, даваўся пачатак некаторым міфам пра Герніку (напрыклад, пра тое, што бамбёжка адбылася ў базарны дзень, калі сяляне з усёй акругі сабраліся ў горадзе, хоць у рэчаіснасці базарны дзень быў адменены ў сувязі з ваенным становішчам).
Неўзабаве з’явілася знакамітая карціна Пабла Пікаса «Герніка» (упершыню выстаўлена ў ліпені 1937-га).
Прапаганда франкістаў адмаўляла факт бамбёжкі і ўпарта сцвярджала, што горад быў падпалены самімі рэспубліканцамі ў рамках тактыкі «выпаленай зямлі» (такое сапраўды адбылося з горадам Ірун, таксама ў Краіне Баскаў).
Сёння баскскія нацыяналісты выкарыстоўваюць версію падзей у Герніке ў тым ліку як гістарычнае апраўданне свайго права на самавызначэнне.
Зноскі
- ↑ а б Герника: дым не развеялся. Материалы. Журнал «Историк»(недаступная спасылка)
- ↑ а б http://warspot.ru/3090-bombardirovka-gerniki. Архівавана з першакрыніцы 17 студзеня 2017. Праверана 17 студзеня 2017.
- ↑ даследаванне гісторыкаў асацыяцыі "Gernikazarra", Vicente del Palacio y José Ángel Etxaniz, — 126 ахвяр:
- Diario El Correo. Refugios de vida para Gernika. Архівавана з першакрыніцы 15 лютага 2012. Праверана 8 чэрвеня 2009.
- Guernica recuerda el 70º aniversario de los bombardeos con un espíritu de paz (27 красавіка 2007). — Dependiendo de las fuentes, (el número de fallecidos) oscila entre 150 y 250.. Архівавана з першакрыніцы 15 лютага 2012. Праверана 6 красавіка 2009.
- The legacy of Guernica (англ.). — "La mayor parte de los historiadores piensa que el numero de bajas está entre 200 y 250".. Архівавана з першакрыніцы 15 лютага 2012. Праверана 6 красавіка 2009.
- Arias Ramos. La Legión Cóndor En La Guerra Civil. — La Esfera de los Libros, 2003. — ISBN 9788497341370.
- Solé i Sabaté, Josep Maria and Villarroya, Joan. España en llamas. La Guerra Civil desde el aire. — Temas de Hoy, 2003. — ISBN 9788484603023.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Хью Томас. гл.51: Герника // Гражданская война в Испании. 1931—1939 гг. = The Spanish Civil War / пер. И. Полоцка. — М.: Центрполиграф, 2003. — 576 с. — 7000 экз. — ISBN 5-9524-0341-7.
- Сулайка Й. Незавершенное наследие Герники: фон Рихтгофен, Айта Пачи и Ленин (часть I) // Герника: журнал о баскской культуре. 2010. № 3 (баскск.) (руск.)
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
|
Бамбардзіроўка Гернікі на Вікісховішчы |
|---|
- Login. timesonline.co.uk. Праверана 11 лютага 2014.
- El bombardeo de Gernika(недаступная спасылка). eitb.com. Архівавана з першакрыніцы 25 кастрычніка 2012. Праверана 11 лютага 2014.
- Сулайка Й. Незавершенное наследие Герники: фон Рихтгофен, Айта Пачи и Ленин (часть II) // Герника: журнал о баскской культуре. 2010. № 4 (баскск.) (руск.)
