Каманішнік лугавы

	Каманішнік лугавы
	; Каманішнік лугавы
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Кветкавыя
Клас:	Двухдольныя
Парадак:	Варсянкакветныя
Сямейства:	Бружмелевыя
Падсямейства:	Варсянкавыя
Род:	Каманішнік
Від:	Каманішнік лугавы
Міжнародная навуковая назва
	Succisa pratensis Moench, 1794
ITIS	35415
NCBI	105906
EOL	467227
GRIN	t:410421
IPNI	320331-1
TPL	kew-2593868

Каманішнік лугавы^[3] (Succisa pratensis) — від кветкавых раслін роду Каманішнік (Succisa) падсямейства Варсянкавыя (Dipsacoideae) сямейства Бружмелевыя (Caprifoliaceae).

Расце ва ўмераных абласцях Еўразіі, а таксама выкарыстоўваецца як дэкаратыўная і лекавая расліна. Этымалогія: лац.: pratensis — «лугавы»^[4].

Назва

Каманішнік лугавы, каманіца, канапель лясная, каласніца, каманішнік, куманіца, куманічнік^[5]^[6], папы, сівец^[7].

Апісанне

Шматгадовая травяністая расліна з кароткім карэнішчам. Вышыня: 30—60 см. Сцёблы ад неразгалінаваных да разгалінаваных у верхняй частцы, верхняя частка ад бедна касматай да амаль голай. Лісце супраціўнае, на чарашках; пласціны ад ланцэтных да эліптычных, завостраныя, з гладкі краем, скурыстыя, голыя, бліскучыя. Суквецці паўсферападобныя, 2—3 см у дыяметры. Кветкі блакітныя (фіялетавыя), радзей белыя, варонкападобныя, 4-лопасцевыя, лопасці аднолькавага памеру, усе кветкі аднолькавага памеру. Тычынак 4. Лісточкі прыкветкаў ў 2—3 шэрагі, лісцяныя, яйкападобныя, апушаныя і раснічастыя. Плод — пакрытыя валаскамі сямянка, прыкладна 5 мм даўжынёй.

Распаўсюджанне

Паўночная Афрыка (Алжыр, Туніс); Еўропа (Малдова, Украіна, Аўстрыя, Бельгія, Чэхаславакія, Германія, Венгрыя, Нідэрланды, Польшча, Швейцарыя, Данія, Фінляндыя, Ісландыя, Нарвегія, Швецыя, Вялікабрытанія, Індыя, Балгарыя, былая Югаславія, Грэцыя, Італія, Румынія, Францыя, Партугалія, Іспанія); Азія (Грузія, Расія, Турцыя). Від натуралізаваны ў некаторых частках Канады і ЗША.

Святлолюбівая, ценевынослівая расліна, мезафіт, алігатроф, мезатроф^[8]. Насяляе маладыя лугі, берагі, межы лясоў, багатыя балоты, лясы на мяжы балот, лясныя пашы, шыракалістыя лясы, палявыя і дарожныя насыпы. Расліну часам высаджваюць як дэкаратыўную; яна патрабуе вільготнай глебы на сонечным месцы.

Ва Украіне расце на вільготных лугах, у хмызняках, на лясных узлесках — у Карпатах, лесастэпе, лясной зоне, звычайны; у стэпе вельмі рэдка.

Галерэя

Батанічная ілюстрацыя з кнігі Яна Копса «Flora Batava», 1800—1934

Зноскі

↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 127. — 160 с. — 2 350 экз.
↑ Dictionary of Botanical Epithets
↑ Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. — Горы-Горкі, 1927.
↑ Чоловский К. Опыт описания Могилевской губернии. По программе и под редакцией А. С. Дембовецкого, кн. I. Могілев.
↑ Анненков Н. (руск.) (бел. Ботанический словарь, СПб., 1878.
↑ Сивец луговой: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.) (Праверана 7 ліпеня 2023)

Літаратура

Каманішнік // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 457. — 522 с. — 10 000 экз.

Спасылкі

Devil's-bit Scabious — Succisa pratensis // NatureGate (англ.) (Праверана 7 ліпеня 2023)
Taxon: Succisa pratensis Moench // Germplasm Resources Information Network (GRIN) (англ.) (Праверана 7 ліпеня 2023)
Сивец луговой: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.) (Праверана 7 ліпеня 2023)
Succisa pratensis Moench (Сивец луговой) у базе біяразнастайнасці на сайце інфармацыйна-аналітычнай сістэмы «ООПТ России». (руск.) (Праверана 7 ліпеня 2023)

[1] Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.

[2] Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».

[Киселевский-3] Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 127. — 160 с. — 2 350 экз.

[4] Dictionary of Botanical Epithets

[5] Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. — Горы-Горкі, 1927.

[6] Чоловский К. Опыт описания Могилевской губернии. По программе и под редакцией А. С. Дембовецкого, кн. I. Могілев.

[7] Анненков Н. (руск.) (бел. Ботанический словарь, СПб., 1878.

[плнт-8] Сивец луговой: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.) (Праверана 7 ліпеня 2023)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Слоўнікі і энцыклапедыі	Вялікая каталанская · Вялікая нарвежская · Бракгаўза і Эфрона · Britannica (онлайн)
Таксанамія	EOL · GBIF · iNaturalist · IPNI · IRMNG · ITIS TSN · NCBI · POWO · Plantarium · The Plant List · Tropicos · WFO
Нарматыўны кантроль	Microsoft: 2780975602