Люксембургскі сад

Люксембургскі сад (Jardin du Luxembourg) — палацава-паркавы ансамбль у цэнтры Парыжа, вядомая славутасць горада. Былы каралеўскі, а цяпер дзяржаўны палацавы парк у парыжскім Лацінскім квартале займае плошчу ў 26 гектараў. У парку размешчаны Люксембургскі палац, у якім засядае Сенат, другая палата французскага парламента.

Панарама Люксембургскага саду

Люксембургскі сад з поўначы абмежаваны аднайменным палацам і «Малым палацам» (Petit Palais), які з'яўляецца афіцыйнай рэзідэнцыяй прэзідэнта Сената, аранжарэі і Люксембургскім музеем (Musée du Luxembourg), а з усходу - Парыжскай вышэйшай нацыянальнай школай горнай справы (École des Mines). Сад можна ўмоўна падзяліць на дзве часткі: вакол палаца разбітыя яшчэ ў XVII ст. у строга геаметрычным парадку і ў класічным французскім стылі клумбы і тэрасы, ва ўсходняй і паўднёва-ўсходняй частцы паўстала больш позняя паркавая зона ў англійскім стылі.

Гісторыя

Сад быў разбіты ў 1611 альбо 1612 гг. па замове італьянкі Марыі Медычы, удавы караля Генрыха IV, вакол загараднага замка, узводзіцца ў той час далёка за межамі горада. Правобразам замка паслужыў Палаца Піці ў Фларэнцыі, у якім вырасла Марыя Медычы. Нягледзячы на тое, што ў XIX ст. паўднёвае крыло палаца і прылеглы да яго сад значна зменены, Люксембургскі палац захаваў свой лёгкі італьянскі флёр, які яшчэ больш падкрэсліваюць выгадаваныя ў кадках пальмы.

Статуя Свабоды ў Люксембургскім садзе

У арыгінале сад прадугледжваў вялікія тэрыторыі лясных насаджэнняў, кветкавых клумбаў і вадаёмы, для забеспячэння вадой якіх у 1613-1624 гг. быў пабудаваны акведук. І нават падковападобны пандус з высокімі тэрасамі з боку саду, які абгінаў цэнтральны фантан, існаваў у такой форме яшчэ ў пачатку XVII ст. Мармуровыя статуі, у тым ліку помнік каралеве Марыі Медычы, з'явіліся толькі ў XIX ст. У парку размешчана вялікая колькасць статуй і твораў мастацтва, сярод якіх ёсць адна з чатырох парыжскіх статуй Свабоды Фрэдэрыка Агюста Бартольдзі вышынёй каля 2 м.

У 1617 г. тэрыторыя саду была павялічана за кошт часткі зямлі картэзіянскага манастыра, па загаду Людовіка XIV, унука Марыі Медычы, падковападобны пандус дапоўніла грандыёзная перспектыва авеню дэ ль'Абсерватуар, якая вядзе праз пракладзены тут парыжскі нулявы мерыдыян да парыжскай абсерваторыі. Ужо ў XVII ст. парк карыстаўся вялікай папулярнасцю. У XVIII ст. Люксембургскі сад стаў ўлюбёным месцам прагулак літаратараў: тут хадзілі і Русо, і Дэні Дзідро.

У наступныя гады тэрыторыя саду выпрабавала шмат змен: ў 1782 г. яго ўладальнік, граф праванскі, брат Людовіка XVI і будучы кароль Людовік XVIII паступіўся шасцю гектарамі саду, каб правесці рэстаўрацыю палаца. Падчас рэвалюцыі пасля секулярызацыі картэзіянскага манастыра тэрыторыя Люксембургскага саду павялічылася да яго цяперашніх памераў. У 1865 г. пры Напалеоне III была разрэзана пракладзенай ру Агюст Комт (rue Auguste Comte) і будынкамі ва ўсходняй і паўднёвай часткі. Гэтыя працы закранулі у тым ліку асабліва любімыя Гі дэ Мапасанам драўняны гадавальнік (Pépinière) і батанічны сад. Пратэсты грамадзян і пяць петыцый, адна з якіх сабрала рэкордныя для таго часу 12000 подпісаў, не мелі поспеху.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Люксембургскі сад