Тэадор Сведберг
| Тэадор Сведберг | ||
|---|---|---|
| шведск.: Theodor Svedberg | ||
 | ||
| Дата нараджэння | 30 жніўня 1884[1][2][…] | |
| Месца нараджэння | Вальбу, Швецыя | |
| Дата смерці | 25 лютага 1971[1][4][…] (86 гадоў) | |
| Месца смерці | Копарберг, Швецыя | |
| Грамадзянства | ||
| Жонка | Andrea Andreen[d] | |
| Дзеці | Elias Svedberg[d] і Hillevi Svedberg[d] | |
| Род дзейнасці | хімік, выкладчык універсітэта, дзеяч мастацтваў | |
| Навуковая сфера | біяхімія | |
| Месца працы | Упсальскі ўніверсітэт | |
| Альма-матар | Упсальскі ўніверсітэт | |
| Навуковы кіраўнік | Oskar Widman[d][5] і Carl Benedicks[d][6] | |
| Вядомыя вучні | Арнэ Тыселіус | |
| Член у | ||
| Узнагароды і прэміі |
|
|
 Тэадор Сведберг на Вікісховішчы | ||
Тэадор Сведберг (шведск.: Theodor Svedberg; 30 жніўня 1884, Вальбу — 26 лютага 1971, Копарберг) — шведскі фізіка-хімік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па хіміі ў 1926 годзе за яго працу па дысперсным сістэмам.
Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]
У 1907 годзе скончыў Упсальскі ўніверсітэт і працаваў там жа (з 1921 года прафесар). З 1949 года дырэктар інстытута ядзернай хіміі (Інстытут Г. Вернера) у г. Упсала.
Аўтар навуковых прац пераважна па калоіднай хіміі, электрафарэзе, фізікахіміі бялкоў.
Эксперыментальна пацвердзіў (1906) распрацаваную А. Эйнштэйнам і М. Смалухоўскім тэорыю броўнаўскага руху. даказаў рэальнасць існавання малекул.
Прапанаваў метад ультрацэнтрыфугавання для выдалення калоідных часціц з раствораў (1919), у т.л. для седыментацыі бялкоў.
Стварыў першую аналітычную ультрыцэнтрыфугу, якая забяспечвала паскарэнне 5×10³×g (1923).
Вызначыў малекулярную масу і форму малекул бялкоў (1926).
Член Шведскай АН (1912), замежны член АН СССР (1966).
Быў жанаты на Андрэа Андрэен (1888-1972), дзеячцы міжнароднага жаночага дэмакратычнага руху, лаўрэата Міжнароднай Сталінскай прэміі «За ўмацаванне міру паміж народамі» (1953).
Навуковыя працы[правіць | правіць зыходнік]
- Die Existenz der Moleküle, Lpz., 1912
- Colloid chemistry, N. Y., 1924
Зноскі
- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011. Праверана 10 кастрычніка 2015.
- ↑ 2,0 2,1 Theodor Svedberg // SNAC — 2010. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ The Svedberg // Нацыянальны музей Швецыі — 1792. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/575982/Theodor-HE-Svedberg
- ↑ https://academictree.org/chemistry/peopleinfo.php?pid=73714
- ↑ https://academictree.org/chemistry/peopleinfo.php?pid=49860
- ↑ NNDB — 2002.
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 14. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0238-5 (Т. 14).
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
|
Тэадор Сведберг на Вікісховішчы |
|---|
- Інфармацыя з сайта Нобелеўскага камітэта (англ.)
- Профіль Теадора Сведберга на афіцыйным сайце РАН
| ||||||||
|
- Асобы
- Вучоныя паводле алфавіта
- Нарадзіліся 30 жніўня
- Нарадзіліся ў 1884 годзе
- Памерлі 25 лютага
- Памерлі ў 1971 годзе
- Члены Лонданскага каралеўскага таварыства
- Члены Леапальдзіны
- Члены Шведскай каралеўскай акадэміі навук
- Члены Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук
- Члены РАН
- Члены Амерыканскага філасофскага таварыства
- Члены і члены-карэспандэнты Нацыянальнай акадэміі навук ЗША
- Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі паводле алфавіта
- Памерлі 26 лютага
- Памерлі ў Копарбергу
- Лаўрэаты Нобелеўскай прэміі па хіміі
- Замежныя члены Лонданскага каралеўскага таварыства
- Замежныя члены АН СССР