Янаш II Запальяі

Янаш II Жыгімонт Запальяі
Янаш II Жыгімонт Запальяі
	венг.: Zápolya/Szapolyai János Zsigmond; харв.: Ivan Žigmund Zapolja
	; Янаш II Жыгімонт Запальяі (1540—1571)
Князь Трансільваніі
	1570 — 1571
Папярэднік	Янаш Запальяі
Пераемнік	Стэфан Баторый
Кароль Венгрыі
	1540 — 1571
Папярэднік	Янаш I Запальяі
Пераемнік	Максіміліян II
Нараджэнне	7 ліпеня 1540; Буда, Каралеўства Венгрыя;
Смерць	14 сакавіка 1571 (30 гадоў) ці 1571; Алба-Юлія, Княства Трансільванія;
Месца пахавання	Сабор Святога Міхаіла;
Род	Запальяі[d]
Бацька	Ян Запальяі
Маці	Ізабела Ягелонка
Веравызнанне	каталіцтва
Партыя	палітык да ўзнікнення палітычных партый[d];
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Я́наш II Жыгімонт За́пальяі (венг.: Zápolya/Szapolyai János Zsigmond, харв.: Ivan Žigmund Zapolja; 18 ліпеня 1540, Буда, Каралеўства Венгрыя — 14 сакавіка 1571, Дзюлафехервар, Трансільванія, Каралеўства Венгрыя).

Быўшы спадчыннікам свайго бацькі Янаша I Запальяі, быў каралём Венгрыі з 1540 па 1570, але большую частку гэтага перыяду краінай кіравала яго маці Ізабела Ягелонка пры падтрымцы Сулеймана I Цудоўнага. Янаш прыняў Эдыкт Турда, першы масавы дэкрэт рэлігійнай свабоды ў сучаснай гісторыі Еўропы (1568) і падтрымаў стварэнне адзінай царквы ў Трансільваніі. Янаш атрымаў прызнанне і за адкрыты дыялог паміж усімі рэлігійнымі бакамі. Ён спансаваў публічныя дэбаты паміж каталікамі, лютэранамі, кальвіністамі і унітарыстамі.^[3] Іншыя рэлігійныя групы, уключаючы яўрэяў, мусульман, і шматлікіх праваслаўных хрысціян, атрымалі талерантнасць, але не законныя гарантыі свабоды рэлігіі.^[4]

Пасля свайго адрачэння ад тытула караля Венгрыі (на карысць Габсбургаў) ён становіцца князем Трансільваніі (1570—1571). Ён адпісаў свой трон свайму скарбніку, Каспару Бекешу, але арыстакратыя не прыняла гэта рашэнне і абрала Стэфана Баторыя ў якасці ваяводы. Гэта прывяло да кароткай грамадзянскай вайны, якая скончылася перамогай Баторыя.

Зноскі

↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #135868157 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 15 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^а ^б Lundy D. R. The Peerage
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>
↑ Read The Spirit — Interfaith Heroes Magazine — 2nd Annual Interfaith Heroes Month No. 12: Queen Isabella & King John
↑ Miklós Molnár, A Concise History of Hungary, Cambridge University Press, 2001, p. 110.

Літаратура

«Бона Сфорца. Король в драконе» Аудерская, Галина, книга

Спасылкі

Янаш II Запальяі на «Радаводзе». Дрэва продкаў і нашчадкаў

[_aeec62da9f501058-1] Deutsche Nationalbibliothek Record #135868157 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 15 кастрычніка 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[_345de703e5b830fb-2] а ^б Lundy D. R. The Peerage
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>

[3] Read The Spirit — Interfaith Heroes Magazine — 2nd Annual Interfaith Heroes Month No. 12: Queen Isabella & King John

[4] Miklós Molnár, A Concise History of Hungary, Cambridge University Press, 2001, p. 110.

[1]

[2]

[3]

[4]

Кіраўнікі Венгрыі
Правадыры венграў язычніцкага перыяду	Арпад Жольт Файс Такшань Геза
Арпады (1000—1301)	Іштван I Святы (1000—1038)
Барацьба дынастый (1038—1046)	Пётр Арсеола (1038—1041; 1044—1046) Самуіл Аба (1041—1044)
Арпады (1044—1301)	Андраш I (1047—1061) Бела I (1061—1063) Шаламан (1063—1074) Геза I (1074—1077) Ласла I Святы (1077—1095) Кальман І Кніжнік (1095—1116) Іштван II (1116—1131) Бела II (1131—1141) Геза II (1141—1162) Іштван III (1162—1172) Ласла II (1162—1163) Іштван IV (1163—1165) Бела III (1172—1196) Імрэ (1196—1204) Ласла III (1204—1205) Андраш II (1205—1235) Бела IV (1235—1270) Іштван V (1270—1272) Ласла IV Кун (1272—1290) Андраш III (1290—1301)
Спрэчныя прэтэндэнты (1301—1308)	Ласла (Вацлаў III Чэшскі) (1301—1305) Бела V (Атон III Баварскі) (1305—1308)
Анжу-Сіцылійскі дом (1328—1498)	Карай I (Карл Роберт Неапалітанскі) (1310—1342) Лаяш I (Людовік I Вялікі) (1342—1382) Марыя (1382—1385; 1386—1395) Карай II (Карл III Неапалітанскі) (1385—1386)
Люксембургі (1386—1437)	Жыгманд (Жыгімонт) (1386—1437)
Габсбургі (1438—1439)	Альбрэхт (1437—1439)
Ягелоны (1440—1444)	Уласла I (Уладзіслаў III Польскі) (1440—1444)
Габсбургі (1444—1457)	Ласла V (Ладзіслаў Постум) (1444—1457)
Хуньядзі (1458—1490)	Мацьяш I (1458—1490)
Ягелоны (1490—1526)	Уласла II (1490—1516) Лаяш II (Людовік II) (1516—1526)
Запальяі (1526—1570)	Янаш I (1526—1540) Янаш II (1540—1570)
Габсбургі (1526—1780)	Фердынанд I (1526—1564) Мікша (Максіміліян II) (1563—1576) Рудольф (1572—1608) Мацьяш II (Мацвей) (1608—1619) Фердынанд II (1618—1637) Фердынанд III (1625—1657) Фердынанд IV Габсбург (1647—1654) Ліпат I (Леапольд I) (1655—1705) Ёжэф I (Іосіф I) (1687—1711) Карай III (1711—1740) Марыя Тэрэзія (1740—1780)
Габсбург-Латарынгскі дом (1780—1918)	Ёжэф II (Іосіф II) (1780—1790) Ліпат II (Леапольд II) (1790—1792) Феранц (Франц II) (1792—1835) Фердынанд V (1835—1848) Феранц Ёжэф (Франц Іосіф I) (1848—1916) Карай IV (1916—1918)