Падляшская мікрамова
Падляшская мікрамова, саманазва свая мова (svoja mova) — літаратурная мікрамова, якая ствараецца з 2000-х гадоў энтузіястамі на аснове заходнепалескіх гаворак беларусаў Беласточчыны ў Польшчы. Фарміруецца адмысловая літаратурная норма (так званая «падляшская мова», або «свая мова») з пісьменнасцю на лацінцы.
Падляшскія дыялекты падобныя да гаворак паўночнай Берасцейшчыны (Беларусь). На поўначы польскага Падляшша гавораць на літаратурнай беларускай мове, на поўдні — па-ўкраінску, а пасярэдзіне — асаблівыя гаворкі[1].
Падляшскія гаворкі, аб’яднаныя імем «сваёй мовы», падзяляюцца на тры групы, у залежнасці ад таго, як паводзяць сябе зычныя d і t перад галоснымі e і i. Рэдактар беластоцкага часопіса «Правінцыя» Ян Максімюк спрабуе кадыфікаваць «сваю мову». Для «сваёй мовы» быў створаны алфавіт на аснове лацінскага.
З 2010 года выдаецца часопіс «Бельскі гостінэць», частка матэрыялаў якога публікуецца на падляшскім дыялекце.
Тэатр «Чрэво», які Яанна Троц заснавала на Падляшшы на пачатку 2010-х гадаў, праводзіць Тэатральны фестываль «Одэ», дзе, між іншым, паказваюць спектаклі на падляшскім дыялекце беларускай мовы[2].
Прыклад тэксту
[правіць | правіць зыходнік]З перакладу «A Drive in the Country» Грэхема Грыні на «Сваю мову» (пераклаў Ян Максімюк):
To była pomyłka vziati Lolu siudy. Ja siête zrozumiêv v chvili, koli my vychodili z pojizda na małôj provincijnuj stanciji. Osiênnim večerom čołoviêk prypominaje zo svoho diêtstva bôlš, niž v jakuju-leń inšu poru roku, i jeji jasny pudšpachlovany tvar i małaja torba, v kotoruj navrad čy mohli b zmiśtitisia našy rečy nanuč, prosto ne pasovali do starych špichlerôv na zbôže za uzkim kanałom, kilkoch śviêtłuv na pahôrku, plakatuv koliśnioho filmu. Ale vona skazała «davaj pojêdemo za horod», i Bishop’s Hendron, viadomo ž, było peršoju nazvoju, kotora pryjšła mniê do hołovy. Nichto mene tam ne rospuznaje, a mniê i ne podumałosia, što to same ja začnu vspominati.
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Сайт, прысвечаны «сваёй мове» «Svoja.org». (укр.), (бел.), (англ.), (польск.)
- Нескарыстаны творчы патэнцыял або беларусы Беласточыны як народ трымоўны, Ян Максімюк Архівавана 29 лістапада 2010.. (бел.)
- Пераклад паэмы Грэхэма Грына сваёй мовай падляшаў Архівавана 29 лістапада 2010..
- Падборка матэрыялаў пра дыялекты Падляшша(недаступная спасылка) (на партале Harazd.net) (польск.)
