Шыман Марцін Касакоўскі

Шыман Марцін Касакоўскі
Шыман Марцін Касакоўскі
	польск.: Szymon Marcin Kossakowski
	; Шыман Марцін Касакоўскі
	; «Слепаўрон»
25-ы гетман вялікі літоўскі
	ліпень 1793 — 25 красавіка 1794
Папярэднік	Міхал Казімір Агінскі
26-ы гетман польны літоўскі
	25 чэрвеня 1792 — ліпень 1793
Папярэднік	Людвік Тышкевіч
Пераемнік	Юзаф Забела
Нараджэнне	1741[…]; Шылы[d], Ковенскі павет, Троцкае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая;
Смерць	25 красавіка 1794; Вільня, Віленскі павет, Віленскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая;
Род	Касакоўскія
Бацька	Дамінік Касакоўскі
Маці	Марыяна з Забелаў
Жонка	Тэрэза з Патоцкіх
Дзеці	Наталля з Касакоўскіх[d]
Член у	Таргавіцкая канфедэрацыя;
Адукацыя	Ковенскі езуіцкі калегіум[d]; Кёнігсбергскі ўніверсітэт;
Дзейнасць	дыпламат
Прыналежнасць	Расійская імперыя
Званне	генерал-лейтэнант
Ордэн Белага арла	Ордэн Святога Станіслава
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Шыман Марцін Касакоўскі (1741 — 25 красавіка 1794, Вільня) — палітычны дзеяч Рэчы Паспалітай, польны гетман літоўскі (1792—1793), апошні вялікі гетман літоўскі (1793—1794), удзельнік Барскай і Таргавіцкай канфедэрацый.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Адукацыю атрымаў у езуіцкай калегіі ў Коўна і ў Кёнігсбергскім універсітэце. Спачатку падтрымліваў Станіслава Аўгуста, затым выступіў з рэзкай крытыкай яго на Рапнінскім сойме і далучыўся да Барскай канфедэрацыі. Увосень 1768 г. наступ расійскіх войскаў вымусіў яго выехаць у Прусію. За мяжой праводзіў дзейнасць, накіраваную на звяржэнне Станіслава Аўгуста.

Па вяртанні, камандуючы сіламі канфедэратаў у Вялікім Княстве Літоўскім, атрымаў шэраг перамог над расійскімі войскамі. Яго атрад у 4 тысячы чалавек здзейсніў удалы рэйд па Смаленшчыне, затым пераход праз Курляндыю, Прусію і Мазовію ў Вялікую Польшчу.

У 1775 годзе памірыўся з каралём і стаў адным з кіраўнікоў прарасійскай групоўкі. У 1790 годзе ў чыне генерал-маёра паступіў у расійскае войска і ўдзельнічаў у баявых дзеяннях супраць Турцыі на Балканах. Стаў адным з арганізатараў і кіраўнікоў Таргавіцкай канфедэрацыі. У 1792 г. расійскі корпус пад яго камандаваннем пачаў наступ на тэрыторыю Рэчы Паспалітай з боку Полацка. Ва ўзятай расійскімі войскамі ў студзені 1792 года Вільні абвясціў сябе польным гетманам літоўскім. У 1793 годзе стаў вялікім гетманам літоўскім.

Падчас паўстання 1794 года 24 красавіка 1794 года быў арыштаваны паўстанцамі і 25 красавіка павешаны на Ратушнай плошчы ў Вільні.

Зноскі

↑ Szymon Marcin Kossakowski // NUKAT — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11789729"></a>
↑ ^а ^б Szymon Marcin Kossakowski h. Ślepowron // Internetowy Polski Słownik Biograficzny
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q96022943"></a>
↑ ^а ^б Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386—1795 / пад рэд. J. Wolff — Kraków: 1885. — С. 154.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123243396"></a>
↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego : spisy. T. 9, Województwo mścisławskie XVI-XVIII wiek / пад рэд. А. Рахуба — Warszawa: 2019. — С. 197. — ISBN 978-83-65880-76-5
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q121092284"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11686050"></a>

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

[_58b272642c55c1b0-1] Szymon Marcin Kossakowski // NUKAT — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11789729"></a>

[_3f1a7270fd466ded-2] а ^б Szymon Marcin Kossakowski h. Ślepowron // Internetowy Polski Słownik Biograficzny
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q96022943"></a>

[_220c37f311c533ca-3] а ^б Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego 1386—1795 / пад рэд. J. Wolff — Kraków: 1885. — С. 154.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123243396"></a>

[_bf8fe6df7c7ad3ed-4] Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego : spisy. T. 9, Województwo mścisławskie XVI-XVIII wiek / пад рэд. А. Рахуба — Warszawa: 2019. — С. 197. — ISBN 978-83-65880-76-5
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q121092284"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11686050"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]