Беларуска-венесуэльскія адносіны

Паштовая беларуская марка, прымеркаваная да 200-годдзя незалежнасці Венесуэлы.

Беларуска-венесуэльскія адносіны — двухбаковыя адносіны Беларусі і Венесуэлы.

Дыпламатычныя адносіны ўсталяваны 4 лютага 1997 года. Кіраўніцтвы Беларусі і Венесуэлы маюць падобныя пазіцыі па асноўных пытаннях сусветнай палітыкі. Краіны актыўна ўдзельнічаюць у працы ААН, Руху недалучэння. Надзвычайным і Паўнамоцным Паслом Рэспублікі Беларусь у Венесуэле з 2008 па 2012 года з’яўляўся Валянцін Гурыновіч. З 2012 года гэтую пасаду займае Алег Пафёраў.

Агляд

На тэрыторыі Венесуэлы пры ўдзеле беларускіх спецыялістаў завершана будаўніцтва і ўведзены ў эксплуатацыю такія аб’екты як жылы мікрараён на 2520 кватэр у сектары Гуасімаль, г. Маракай, штат Арагуа; жылы мікрараён на 4448 кватэр у раёне ваеннай базы «Лібертадор», штат Арагуа; 288 кватэр у складзе 8 дамоў у раёне ваеннай базы «Фуэртэ цівун», штат Міранда; завод па вытворчасці керамічных блокаў магутнасцю 25 млн блокаў у год у Гуарэнас-Гуацірэ, штат Міранда; завод па зборцы трактароў «Беларус», завод па зборцы грузавых аўтамабіляў «МАЗ», завод па зборцы дарожна-будаўнічай тэхнікі — усе ў прамысловай зоне «Санта Інэс», штат Барынас.

Цяпер відавочна, што беларуска-венесуэльскія адносіны можна падзяліць на два перыяды: чавесаўскі і постчавесаўскі. Першы перыяд (2006—2013) характарызуецца цеплынёй і станоўчай дынамікай адносін. Прэзідэнт Венесуэлы Уга Чавес ў 2006 годзе наведаў Беларусь і з тых часоў ажыццяўляў візіты штогод — у 2007, 2008, 2009 і 2010 гадах. Беларускі прэзідэнт, Аляксандр Лукашэнка ў адказ наведаў Венесуэлу ў 2007, 2010 і 2012 гадах. Два лідары вельмі сімпатызавалі адзін аднаму. У гэтыя гады актывізавалася эканамічнае супрацоўніцтва, а таксама развіццё двухбаковых сувязей у галіне культуры, навукі, адукацыі, у гуманітарнай сферы. Прэзідэнты Беларусі і Венесуэлы прынялі ўдзел у пуску першай чаргі сумеснага прадпрыемства па здабычы нафты «Петралера Беловенесалана». Яно здабыла 1 млн тон нафты ўжо ў 2008, а ў перспектыве планавалася здабыча да 7 млн тон нафты штогод. Перыяд скончыўся са смерцю Уга Чавеса 5 сакавіка 2013 года. Другі перыяд стаў часам ахаладжэння і кансервацыі ўсяго дасягнутага.

Чавесаўскі перыяд (2006—2013)

Развіццю двухбаковых адносін судзейнічалі:

• афіцыйны візіт прэзідэнта Венесуэлы Уга Чавеса ў Беларусь у ліпені 2006 (падпісаны Дагавор аб стратэгічным супрацоўніцтве, мемарандум аб узаемапаразуменні ў сферы палітычных кансультацый паміж МЗС Беларусі і Венесуэлы, дасягнуты пагадненні ў галіне нафтахіміі, металургіі, сельскай гаспадаркі і ў ваенна-тэхнічнай галіне);
• сустрэча прэзідэнтаў Беларусі і Венесуэлы падчас саміта Руха недалучэння ў Гаване ў верасні 2006;
• візіт афіцыйнай дэлегацыі Рэспублікі Беларусь на чале з Дзяржаўным сакратаром Савета Бяспекі Рэспублікі Беларусь Віктарам Шэйманам у Венесуэлу ў верасні 2006 (падпісаныя 23 пагадненні, у тым ліку ў ваенна-тэхнічнай галіне на агульную суму каля 1 млрд USD).

Аснову беларускага экспарту ў 2005 склалі калійныя і азотныя ўгнаенні. Назіраецца тэндэнцыя да павелічэння аб’ёмаў паставак іншых асноўных экспартных тавараў і дыверсіфікацыі экспарту: шын, электраабсталявання, дэталей і абсталявання для аўтамабіляў і трактараў, сінтэтычных ніцей. Двухбаковы тавараабарот склаў звыш 15 млн. USD.

2007—2008

У 2007 краіны працягвалі рэалізоўваць курс на доўгатэрміновае стратэгічнае партнёрства. 19—25 сакавіка адбыўся візіт у Венесуэлу Дзяржаўнага сакратара Савета Бяспекі Рэспублікі Беларусь, сустаршыні беларуска-венесуэльскай сумеснай камісіі высокага ўзроўню В.Шэймана. Абмяркоўваліся пытанні двухбаковага палітычнага, гандлёва-эканамічнага, навукова-тэхнічнага і ваенна-тэхнічнага супрацоўніцтва.

Па выніках візіту было падпісана 24 дакументы, з якіх 11 — у нафтагазавай сферы (адносна стварэння сумеснага прадпрыемства па здабычы нафты, арганізацыі вытворчасці і зборкі вібрацыйных крыніц, правядзення сейсмаразведачных работ і стварэння для гэтага сумеснага прадпрыемства «СейсмаВенБел», газіфікацыі з дапамогай беларускіх спецялістаў венесуэльскіх гарадоў, у т.л. сталіцы штата Барынас).

Было заяўлена, што заводы па вытворчасці сваёй тэхнікі пабудуюць Мінскі трактарны завод, Мінскі аўтамабільны завод і Беларускі аўтамабільны завод. Адзначалася, што гэта будзе не зборачная вытворчасць (як меркавалася раней), а заводы па максімальнай лакалізацыі вытворчасці, з пастаўкай вырабленай прадукцыі на рынкі краін рэгіёна. Высокія бакі дамовіліся, што беларускія спецыялісты будуць праектаваць і будаваць офісны квартал, а таксама два жылых мікрараёна на 5-6 тыс. кватэр. Пацверджаны ранейшыя планы ў сферы індустрыяльнага і горадабудаўніцтва.

Падпісана пагадненне аб будаўніцтве пад Каракасам беларускімі будаўнікамі жылога раёна на 5 тыс. кватэр. Абмеркаваны перспектывы будаўніцтва беларусамі гарадоў у Венесуэле, для чаго вырашана распрацаваць 5 генеральных планаў у 2007 і яшчэ 4 генпланаў у 2008—2011. Запланавана будаўніцтва завода будматэрыялаў на базе беларускіх тэхналогій магутнасцю 100 млн цаглін у год. Удакладнены пачатак узвядзення беларускімі спецыялістамі горада і трох аграгарадкоў — у 2007 праводзіўся выбар месцаў іх будаўніцтва.

Разгледжаны ўмовы стварэння сумесных прадпрыемстваў па зборцы аўтамабіляў «МАЗ» і «БелАЗ», трактараў «МТЗ», дарожнай і камунальнай тэхнікі «Амкадор». Венесуэльцам перададзены праекты кантрактаў на пастаўку аўтатрактарнай і сельскагаспадарчай тэхнікі.

Венесуэльскі бок пацвердзіў зацікаўленасць у беларускіх тэхналогіях у галіне сельскай гаспадаркі і харчавання (выраб сухога і згушчанага малака, тушаніны, захоўванне і складзіраванне замарожаных прадуктаў, вытворчасць і захоўванне кармоў для жывёлы), прапанаваў стварыць сумеснае прадпрыемства па перапрацоўцы кавы.

У красавіку Мінск наведала ўрадавая дэлегацыя Венесуэлы.

У маі ў Каракасе адбылося першае пасяджэнне сумеснай камісіі па супрацоўніцтву ў галіне навукі і тэхналогій. Пачалася работа па стварэнню Двухбаковага інвестыцыйнага фонда. Беларусі было прапанавана ў перспектыве ўступіць у Гуманітарны банк міжнароднага развіцця, які ствараецца Венесуэлай, Іранам і Малайзіяй для забеспячэння фінансавай незалежнасці краін-удзельніц ад міжнародных фінансавых арганізацый.

У снежні ў Каракасе прайшла нацыянальная выстаўка Беларусі, на якой узоры сваёй прадукцыі выставілі 216 беларускіх прадпрыемстваў. Выстаўка была прыўрочана да афіцыйнага візіту ў Венесуэлу Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь А.Лукашэнкі. У рамках візіту было падпісана 15 міждзяржаўных пагадненняў і мноства кантрактаў паміж суб’ектамі гаспадарання абедзвюх краін.

Былі падпісаны міжурадавыя пагадненні аб супрацоўніцтве ў гандлёва-эканамічнай сферы, аб садзеянні ажыццяўленню і ўзаемнай абароне інвестыцый, аб пазбяганні двайнога падаткаабкладання, аб адмене віз у нацыянальных пашпартах. Заключаны пагадненні паміж міністэрствамі фінансаў дзвюх краін, аб культурным супрацоўніцтве, аб супрацоўніцтве ў галіне адукацыі, а таксама ў сферы барацьбы са злачыннасцю.

5 сакавіка 2013 у дзень смерці Уга Чавеса па ўсёй Беларусі былі прыспушчаны дзяржаўныя сцягі.

Постчавесаўскі перыяд (з 2013)

Сустрэча Лукашэнкі з Аданам Чавесам Фрыясам

З прыходам да ўлады Нікаласа Мадура адбылося ахаладжэнне адносін. Хоць у 2013 годзе Беларусь стала адной з першых краін, якія наведаў Нікалас, гэта адбылося хутчэй за ўсё па інерцыі. У наступныя гады аб’ём гандлю скараціўся ў сотні разоў, затухлі супольныя праекты, дзяржаўныя СМІ перасталі называць Венесуэлу і яе новага прэзідэнта нашымі сябрамі. Па той жа інерцыі у 2010-х гады былі дабудаваны сумесныя прадпрыемствы. Сярод іх завод «ВенеМінск» у штаце Барынас, які выпускае трактары. У 2015 годзе там жа быў адкрыты завод па зборцы беларускай дарожна-будаўнічай тэхнікі, пабудаваны пры ўдзеле беларускіх спецыялістаў.

Адлюстраванне ў культуры

Беларуска-венесуэльскія адносіны знайшлі адлюстраванне ў культуры: так сяброўскім эканамічным стасункам дзвюх дзяржаў прысвечана песня «Венесуэла» гурта Разбітае сэрца пацана.

Гл. таксама

• Ваеннае супрацоўніцтва Беларусі і Венесуэлы

Спасылкі

• Торговые отношения Республики Беларусь со странами Латинской Америки (1992—2008 гг.) Архівавана 22 снежня 2015.
• Посольство Республики Беларусь в Боливарианской республике Венесуэла
• Посольство Боливарианской республики Венесуэла в республике Беларусь Архівавана 14 студзеня 2022.