Джузэпэ Пеана

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Джузэпэ Пеана
італ.: Giuzeppe Peano
Дата нараджэння 27 жніўня 1858(1858-08-27)[1][2][…]
Месца нараджэння
Дата смерці 20 красавіка 1932(1932-04-20)[3][1][…] (73 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Род дзейнасці матэматык, філосаф, выкладчык універсітэта, мовазнавец
Навуковая сфера Матэматык
Месца працы
Альма-матар
Навуковы кіраўнік Enrico D'Ovidio[d]
Вядомыя вучні Alessandro Padoa[d][7] і Maria Gramegna[d]
Вядомы як Стваральнік аксіём Пеана, Тэарэмы Пеана, мовы Лаціна-сінэ-флексіонэ
Член у
Узнагароды
Knight of the Order of the Crown of Italy‎
Лагатып Вікіцытатніка Цытаты ў Вікіцытатніку
Лагатып Вікікрыніц Творы ў Вікікрыніцах
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Aritmetica generale e algebra elementare, 1902

Джузэпэ Пеана (італ.: Giuseppe Peano; 1858 — 1932) — італьянскі матэматык. Унёс уклад у матэматычную логіку, аксіяматыку, філасофію матэматыкі. Стваральнік дапаможнай штучнай мовы лаціна-сінэ-флексіонэ. Больш за ўсё вядомы як аўтар стандартнай аксіяматызацыі натуральнай арыфметыкі — т.зв. арыфметыкі Пеана.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Пеана нарадзіўся ў маёнтку Тэта Галант у 5 кіламетрах ад Кунеа, дзе працавалі яго бацькі. Ён наведваў школу ў вёсцы Спінета, а пасля ў Кунеа. Паколькі яго дзядзька быў святаром у Турыне, ён накіраваўся туды, каб наведваць гімназію (з 1873), а потым універсітэт (з 1876).

У Турынскім універсітэце ён зрабіўся дацэнтам у галіне злічэння бесканечна малых велічынь (1884), а ў 1890 годзе — прафесарам. Ён быў міжнародна вядомым матэматыкам, адным з найбольш важных у свой час.

Пеана быў таксама вядомы як стваральнік штучнай мовы лаціна-сінэ-флексіонэ. Яго мова была адным з першых праектаў натуралістычнай штучнай мовы. Пеана склаў слоўнік мовы ў 1915 годзе і стаў прэзідэнтам Акадэміі інтэрлінгвы (якая раней мела назву Акадэмія Валапюка). Нягледзячы на тое, што ён меў свой уласны праект штучнай мовы, ён дзейнічаў дзеля самой ідэі міжнароднай мовы і ніколі супраць іншых праектаў.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. а б MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.
  2. Giuseppe Peano // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. а б в Пеано Джузеппе // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  4. а б в www.accademiadellescienze.it Праверана 1 снежня 2020.
  5. http://www.peano2008.unito.it/crono.php
  6. http://matematica-old.unibocconi.it/interventi/RoeroPeano/saggezza.htm
  7. MacTutor History of Mathematics archive — 1994.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  •  Гусак А. А., Гусак Г. М., Брычыкава А. А. Даведнік па вышэйшай матэматыцы. — Мн., «ТетраСистемс», 2007. — С. 549.
  • Gillies, Douglas A., 1982. Frege, Dedekind, and Peano on the foundations of arithmetic. Assen, Netherlands: Van Gorcum
  • Kennedy, Hubert C., 1980. Peano: Life and Works of Giuseppe Peano. Reidel. Biography with complete bibliography (p. 195—209).
  • E. Stamm, Wł. M. Kozłowski, S. Dickstein: Józef Peano(недаступная спасылка), Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych