Іван Храптовіч
| Іван Літавор Храптовіч | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Адрованж | |||||||
|
| |||||||
|
|||||||
| Папярэднік | Солтан Аляксандравіч | ||||||
| Пераемнік | Фёдар Храптовіч | ||||||
|
|
|||||||
| Нараджэнне | 1460[1] | ||||||
| Смерць | 1513 ці не раней за 4 жніўня 1513 і не пазней за студзень 1514 | ||||||
| Род | Храптовічы | ||||||
| Бацька | Багдан Храптовіч[d] | ||||||
| Жонка | Ядвіга Гальшанская | ||||||
| Дзеці | Ганна, Соф’я | ||||||
Іван Храптовіч, мянушкай Літавор (да 1468[2] — лета 1513[2]) — вялікалітоўскі дзяржаўны дзеяч. Набліжаны вялікага князя Аляксандра, адзін з найуплывовейшых людзей дзяржавы мяжы XV і XVI ст. Першы вядомы падскарбі дворны літоўскі (1482—1492, перадаў урад брату Фёдару), маршалак гаспадарскі (1492—1500, 1509—1513). Адначасова намеснік уцянскі (1489—1495), слонімскі (1492—1499), новагародскі (1499—1500), драгічынскі (1512) і кобрынскі (1513)[2].
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]З роду Храптовічаў герба «Адрованж», сын Багдана ў яго другім шлюбе з не вядомай імем дачкой падскарбія земскага Аляксандра Юр’евіча. Меў братоў Івана (з першага бацькавага шлюбу), Мітку, Дзмітра, Васіля, Марціна, Фёдара і не вядомую імем сястру (жонку Міхаіла Зяновіча).
Пасол у Польшчу і Маскву. Браў удзел у бітве на Вядрошы (1500), трапіў у маскоўскі палон адкуль вярнуўся толькі вясной 1509 года[2]. Па вяртанні зноў атрымаў урад маршалка гаспадарскага[2].
Летам 1510 года вял.кн. Жыгімонт Стары пацвердзіў пану Літавору яго маёнткі Вентшаў і Мукабоды ў Драгічынскім, Свержань у Новагародскім, Шчаткоўскі «дварэц» у Троцкім паветах і іншыя. Як выслугу ў 1510 годзе атрымаў маёнтак Сівек.[2]
Сям’я
[правіць | правіць зыходнік]У шлюбе з княжной Ядвігай, дачкой кашталяна віленскага князя Аляксандра Гальшанскага. Меў дачок Ганну (жонку Юрыя Осціка) і Соф’ю (жонку Яна Аборскага, потым Мікалая Уралеўскага). Пасля смерці пана Івана Літавора, кн. Ядвіга працяглы час не прызнавала шлюбаў дачок, спрабуючы выдаць замуж паводле свайго разумення, толькі суд гаспадара і Паноў-Рады абараніў іх ад маці[3]. Апроч дачок, каля 1525 года згадваецца Ядвізін сын — Казімір, але невядома ці сын ён і пана Івана Літавора або Ядвіга ўжо другім разам выйшла замуж.
Зноскі
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Грыцкевіч А. Храптовічы // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 719. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
- Пазднякоў В. Осцікі // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — С. 380. — 792 с. — ISBN 985-11-0378-0 (т. 2), ISBN 985-11-0315-2.
- Рыбчонак С. Бітва на Вядрошы 1500 г.: рэальныя і міфічныя удзельнікі // Ваенныя трыумфы Вялікага Княства Літоўскага : зб. навук. арт. / Уст. "Музей «Замкавы комплекс „Мір“»"; Польскі інст-т у Мінску; навук. рэд. М. Н. Гальпяровіч. — Мір: Музей «Замкавы комплекс „Мір“», 2018. — С. 7-45.
