Будынак дваранскага сходу (Слуцк)

Будынак дваранскага сходу
	Славутасць
Будынак дваранскага сходу
	53°01′27,26″ пн. ш. 27°32′46,91″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Горад	Слуцк
Архітэктурны стыль	класіцызм
Статус	Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 612Г000539шыфр 612Г000539
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Будынак дваранскага сходу — будынак у горадзе Слуцку Мінскай вобласці, размешчаны па адрасе вул. Леніна, 171^[1]. Занесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь як аб’ект гісторыка-культурнай спадчыны рэспубліканскага значэння. У будынку знаходзіцца Слуцкі краязнаўчы музей.

Гісторыя

Будынак быў пабудаваны ў канцы XVIII — пачатку XIX стагоддзяў (імаверна, у 1789^[2] ці 1798 годзе^[3] ў стылі класіцызму і меў прызначэнне панскай сядзібы^[2]. Да пачатку XX стагоддзя будынак выкарыстоўваўся ў якасці дому дваранскага сходу, а потым стаў гарадскім клубам. У часы паміж Лютаўскай і Кастрычніцкай рэвалюцыямі бальшавікі Слуцка ладзілі ў ім мітынгі і празвалі будынак «камуністычным клубам імя Крэйнеса» ў гонар І. Крэйнеса, аднаго з членаў Слуцкай арганізацыі бальшавікоў^[4].

Ад 1952 года будынак клуба перададзены ў валоданне Слуцкага краязначага музея, дзе музей працуе па сённяшні дзень^[5].

Архітэктура

Аднапавярховы прамавугольны ў плане цагляны будынак на высокім цокалі, накрыты вальмавым дахам^[6]. Архітэктура экстэр’ера лаканічная, дэкаратыўная распрацоўка стрыманая^[7].

Архітэктурна-пластычным акцэнтам будынка з’яўляецца 4-калонны порцік, якім вылучаецца галоўны ўваход^[6]. Папарна ўстаноўленыя калоны падтрымліваюць драўляны трохвугольны франтон і антаблемент. Галоўны фасад у бакавых частках раскрапаваны руставанымі лапаткамі; вялікія прамавугольныя вокны ў простых ліштвах. Пад домам знаходзяцца скляпеністыя падвалы^[6].

Планіроўка будынка зменена, прыстасавана пад музейную экспазіцыю^[6].

У культуры

У паэме «Файнбергада», напісанай мясцовым паэтам Р. Скуратам у 1910 годзе, распавядаецца пра слуцкае «вышэйшае грамадства», якое бавіць час у будынку дваранскага сходу^[8]. Сярод іх Файнберг Савеліч (па яго прозвішчы названа паэма) — уладальнік аднаго з гарадскіх паравых млыноў, Крупскі — памешчык, дзед Надзеі Канстанцінаўны Крупскай, Бярозка — бацька рускага пісьменніка Георгія Бярозкі (аўтара шырока вядомага ў свой час рамана «Ночь полководца»), у савецкія часы першы дырэктар 1-й школы, Мігдал — слуцкі «габсэк», ліхвяр (мясцовыя памешчыкі вырашылі ў 1910 г. яго забіць, але ён выехаў са Слуцка ў Карэлічы). Дарэчы, герой паэмы «Файнбергада» Бейнус Мігдал — бацька Аркадзя Мігдала — фізіка-тэарэтыка, акадэміка АН СССР.

Паэма была надрукавана ў грамадскім штотыднёвіку Случчыны «Айсберг» (№ 3, 6 чэрвеня 1991 г.), а першапачаткова яна была апублікавана ў газеце «Шлях Ільіча» (26 сакавіка 1988 г.) з прадмовай публікатара Р. Родчанкі.

Зноскі

↑ У Зборы помнікаў памылкова называецца Ленінскай
↑ ^а ^б Слуцкие пояса(недаступная спасылка) (руск.)
↑ Ігар Ціткоўскі Дом, які пабудаваў B.S // ARCHE Пачатак.(недаступная спасылка)
↑ Грицкевич А. П. Древний город на Случи. — Мн.: Полымя, 1985. — С. 143. — 158 с.
↑ Грицкевич А. П. Древний город на Случи. — Мн.: Полымя, 1985. — С. 124. — 158 с.
↑ ^а ^б ^в ^г «Архітэктура Беларусі. Энцыклапедычны даведнік». Мінск, «Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі», 1993 год. 620 стар. ISBN 5-85700-078-5.
↑ «Збор помнiкаў гiсторыi i культуры Беларусі. Мінская вобласць. Кніга 2». Мінск, выдавецтва «Беларуская Савецкая Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі», 1987 год.
↑ Ціткоўскі І. Слуцкая "Файнбергада" і яе героі // Полымя. — Мн.: 2009. — № 10.

Спасылкі

Будынак дваранскага сходу (Слуцк) на сайце Глобус Беларусі (руск.)
Будынак дваранскага сходу (Слуцк) на сайце Radzima.org
Хто жыў у Слуцкім дваранскім доме? на сайце Budzma.org
Будынак дваранскага сходу (Слуцк) на сайце «Архіварта»

[1] У Зборы помнікаў памылкова называецца Ленінскай

[bud1789-2] а ^б Слуцкие пояса(недаступная спасылка) (руск.)

[citkoŭski-3] Ігар Ціткоўскі Дом, які пабудаваў B.S // ARCHE Пачатак.(недаступная спасылка)

[hryck1-4] Грицкевич А. П. Древний город на Случи. — Мн.: Полымя, 1985. — С. 143. — 158 с.

[hryck2-5] Грицкевич А. П. Древний город на Случи. — Мн.: Полымя, 1985. — С. 124. — 158 с.

[АБ-6] а ^б ^в ^г «Архітэктура Беларусі. Энцыклапедычны даведнік». Мінск, «Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі», 1993 год. 620 стар. ISBN 5-85700-078-5.

[7] «Збор помнiкаў гiсторыi i культуры Беларусі. Мінская вобласць. Кніга 2». Мінск, выдавецтва «Беларуская Савецкая Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі», 1987 год.

[8] Ціткоўскі І. Слуцкая "Файнбергада" і яе героі // Полымя. — Мн.: 2009. — № 10.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Славутасці Слуцка
Раёны і кварталы	Гарадзішча • Стары горад • Новы горад • Востраў • Трайчаны • Выгода
Умацаванні	Верхні замак^† • Ніжні замак^† • Гарадскія ўмацаванні^†: Цытадэль (Новы замак)^† • Віленская брама^† • Капыльская брама^† • Востраўская брама^† • Навамейская брама^†
Палацы і сядзібы	Палац Радзівілаў^† • Стары палац Радзівілаў^†
Грамадскія будынкі і збудаванні	Ратуша^† • Дваранскі сход^ГКК • Паштовая станцыя^ГКК • Духоўнае вучылішча • Мужчынская гімназія • Дом культуры • Гарадскі стадыён
Музеі	Слуцкі краязнаўчы музей
Помнікі і мемарыялы	Помнік Сафіі Слуцкай
Манастыры, саборы і храмы	Свята-Міхайлаўская царква^ГКК • Свята-Аляксандра-Неўская царква • Трайчанскі манастыр^† • Ільінскі манастыр^† • Свята-Варварынская царква^† • Свята-Мікалаеўскі сабор^† • Свята-Раства-Багародзіцкая царква^† Свята-Казьма-Дзям’янаўская царква • Свята-Іаана-Прадцечанская царква^† • Свята-Успенская царква^† • Свята-Георгіеўская царква^† • Свята-Стэфанаўская царква^† • Свята-Васкрасенская царква^† • Царква Сімяона-Стоўпніка^† • Царква Нараджэння Хрыстовага^† • Надбрамная царква Іаана Багаслова^† • Касцёл Святога Антонія Падуанскага^† і кляштар бернардзінцаў • Касцёл Святога Духа і кляштар езуітаў^† • Касцёл і калегіум езуітаў^† • Фарны касцёл^† • Касцёл Святога Антонія • Свята-Варварынская капліца • Капліца^† • Кальвінскі збор^† • Харальная сінагога^† • Слуцкая халодная сінагога^†
Вуліцы	Віленская вуліца
^† страчаныя аб’екты ^ГКК маюць статус ГКК РБ