Гепатыт

Гепатыт
Гепатыт
	; Мікрафатаграфія клетак печані, здзіўленай алкагольным гепатытам
МКХ-10	K75.975.9
МКБ-10-КМ	K73.9
МКХ-9	573.3573.3
МКБ-9-КМ	570, 571.4, 571.40 і 571.41
DiseasesDB	20061
MedlinePlus	001154
MeSH	D006505
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гепатыт (грэч. ἡπατ + ῖτις — печань + запаленне; народная назва — жаўтуха) — агульная назва запаленчых захворванняў печані, якія ўзнікаюць ад розных прычын і маюць рознае лячэнне. Найчасцей інфіцыруюцца людзі маладога працаздольнага веку. З'яўляецца прычынай цырозу і раку печані. Пасля перанесенай хваробы развіваецца пажыццёвы імунітэт. Звыш 2 млрд жыхароў Зямлі (1/3 насельніцтва планеты) з'яўляецца носьбітамі віруса. Штогод ад хваробы ў свеце паміраюць каля мільёна чалавек.

Папярэджанне[правіць | правіць зыходнік]

Хвароба прадухіляецца праз вакцынаванне, ужыванне ачышчанай ежы і вады, мыццё рук пасля прыбіральні і перад прыгатаваннем і прыёмам ежы, купанне толькі ў прызначаных вадаёмах.

Прычыны[правіць | правіць зыходнік]

Заражэнню спрыяе прыём, прыгатаванне і падаванне ежы бруднымі рукамі, бязладныя палавыя зносіны.

Праявы[правіць | правіць зыходнік]

Пажаўценне вачэй пры гепатыце

Першымі праявамі хваробы з’яўляюцца стомленасць, страта апетыту, пажаўценне скуры і склераў вачэй.

Віды[правіць | правіць зыходнік]

Вылучаюць 5 відаў хваробы. Гепатыты А і Е перадаюцца фекальна-аральным шляхам праз забруджаную ваду і ежу. Гепатыты В, C і D — праз пераліванне (англ.) (бел. заражанай крыві, забруджаныя шпрыцы, выдзяленні вірусаносьбіта і любошчы з заражаным чалавекам. Пераважная большасць заражэнняў (2 млрд чалавек у свеце, амаль 350 млн хранічных) і смерцяў (амаль 600 тыс. чалавек штогод) прыпадае на гепатыт В (англ.) (бел.. Заражаных гепатытам С — 130 мільёнаў, гепатытам А — 1,4 мільёны. Вакцыны існуюць супраць гепатытаў А і В^[3] (з 1982 года)^[4].

Беларусь[правіць | правіць зыходнік]

У Беларусі штогод выяўляюць 7—10 тысяч хворых, з іх больш за 70 % на гепатыт С праз адсутнасць вакцыны^[5]. Найчасцей хварэюць жыхары вялікіх гарадоў ва ўзросце ад 15 да 60 гадоў^[6]. Супраць гепатыту В штогод вакцынуецца каля 230 тыс. чалавек, у тым ліку каля 94 тыс. нованароджаных, 110 тыс. падлеткаў і 17 тыс. дарослых з групы рызыкі^[7]. Жыхарам краіны робяцца тры прышчэпкі ў першыя 12 гадзінаў жыцця, у 1 месяц і ў 5 месяцаў або трохразовая ў 13 гадоў раней не прышчэпленым^[8]. За 2011 год прышчэпкай ад гепатыту В удалося ахапіць 97% нованароджаных^[9].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г Disease Ontology — 2016. Праверана 15 мая 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4117183"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5282129"></a>
↑ ^а ^б ^в ^г Monarch Disease Ontology release 2018-06-29sonu — 2018-06-29 — 2018. Праверана 27 ліпеня 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55345445"></a>
↑ Кожны трэці чалавек на планеце заражаны гепатытам. Беларускае тэлеграфнае агенцтва. 28 ліпеня 2011. http://news.belta.by/by/print?id=646700. Retrieved on 17 красавіка 2013.
↑ Алена Ліхач, БелТА. (18 верасня 2008). Трэць насельніцтва планеты інфіцыраваныя вірусам гепатыту В (42 (98) ed.). Краіна здароўя. pp. 4. http://www.zviazda.by/ru/pril/article.php?id=19112.
↑ Кожны трэці жыхар планеты заражаны гепатытам. Радыё «Свабода». 28 ліпеня 2011. http://www.svaboda.by/articleprintview/24279439.html. Retrieved on 17 красавіка 2013. (недаступная спасылка)
↑ Асцярожна: гепатыт. Радыё «Свабода». 20 мая 2010. http://www.svaboda.by/articleprintview/2048191.html. Retrieved on 17 красавіка 2013. (недаступная спасылка)
↑ Успышак гепатыту А ў Беларусі не рэгіструюць ужо восем гадоў. БелТА. 19 ліпеня 2012. http://news.belta.by/by/print?id=687816. Retrieved on 17 красавіка 2013.
↑ Імунізацыя насельніцтва Рэспублікі Беларусь. БелТА. 26 сакавіка 2012. http://news.belta.by/by/news/infographics?i_id=1120. Retrieved on 17 красавіка 2013.
↑ Святлана Барысенка. (24 студзеня 2012). Прышчэпка ад гепатыту В — небяспечная? (14 (27129) ed.). Звязда. pp. 7. ISBN 1990-763x. http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=92209. (недаступная спасылка)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Гепатыт

[_a73602ca57e9ce73-1] а ^б ^в ^г Disease Ontology — 2016. Праверана 15 мая 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4117183"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5282129"></a>

[_3bbf0acd9cdff014-2] а ^б ^в ^г Monarch Disease Ontology release 2018-06-29sonu — 2018-06-29 — 2018. Праверана 27 ліпеня 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q55345445"></a>

[3] Кожны трэці чалавек на планеце заражаны гепатытам. Беларускае тэлеграфнае агенцтва. 28 ліпеня 2011. http://news.belta.by/by/print?id=646700. Retrieved on 17 красавіка 2013.

[4] Алена Ліхач, БелТА. (18 верасня 2008). Трэць насельніцтва планеты інфіцыраваныя вірусам гепатыту В (42 (98) ed.). Краіна здароўя. pp. 4. http://www.zviazda.by/ru/pril/article.php?id=19112.

[5] Кожны трэці жыхар планеты заражаны гепатытам. Радыё «Свабода». 28 ліпеня 2011. http://www.svaboda.by/articleprintview/24279439.html. Retrieved on 17 красавіка 2013. (недаступная спасылка)

[6] Асцярожна: гепатыт. Радыё «Свабода». 20 мая 2010. http://www.svaboda.by/articleprintview/2048191.html. Retrieved on 17 красавіка 2013. (недаступная спасылка)

[7] Успышак гепатыту А ў Беларусі не рэгіструюць ужо восем гадоў. БелТА. 19 ліпеня 2012. http://news.belta.by/by/print?id=687816. Retrieved on 17 красавіка 2013.

[8] Імунізацыя насельніцтва Рэспублікі Беларусь. БелТА. 26 сакавіка 2012. http://news.belta.by/by/news/infographics?i_id=1120. Retrieved on 17 красавіка 2013.

[9] Святлана Барысенка. (24 студзеня 2012). Прышчэпка ад гепатыту В — небяспечная? (14 (27129) ed.). Звязда. pp. 7. ISBN 1990-763x. http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=92209. (недаступная спасылка)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]