Тамаш Ваўжэцкі

Тамаш Ваўжэцкі
Харужы вялікі літоўскі, падскарбі надворны літоўскі
Нараджэнне	7 сакавіка 1759(1759-03-07) Мейшты, Браслаўскі павет, Віленскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае, Рэч Паспалітая
Смерць	5 жніўня 1816(1816-08-05) (57 гадоў) Відзы Лаўчынскія, Браслаўскі павет, Літоўска-Віленская губерня, Расійская імперыя
Месца пахавання	Відзы
Род	Ваўжэцкія[d]
Бацька	Тамаш Ваўжэцкі
Маці	Барбара з Тызенгаўзаў[d]
Жонка	Юзэфа з Пацаў[d]
Веравызнанне	рымскі каталік
Дзейнасць	палітык
Званне	генерал
Узнагароды	Ордэн Белага арла Ордэн Святога Станіслава
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Тамаш Ваўжэцкі (польск.: Tomasz Antoni Wawrzecki; 7 сакавіка 1753, маёнтак Мейшты Браслаўскага павета Віленскага ваяводства, цяпер Браслаўскі раён Віцебскай вобласці — 5 жніўня 1816, Відзы Лаўчынскія Браслаўскага павета), адзін з кіраўнікоў паўстання 1794.

Біяграфія

Вучыўся ў езуіцкай школе ў Відзах. Пасля шлюбу жыў у маёнтку жонкі Кавалёва на Ковеншчыне. Дэпутат ад шляхты Браслаўскага пав. на Чатырохгадовым сейме Рэчы Паспалітай 1788—1792, дзе выступаў 169 разоў з палымянымі прамовамі, настойваючы на прыняцці Канстытуцыі. У пачатку паўстання 1794 дзейнічаў у чыне генерала ў Браслаўскім пав., потым — у Курляндыі. Вызначыўся ў штурме Лібавы і ў бітве пад Брэстам.

Пасля паланення Т. Касцюшкі сам узначаліў паўстанне. Узяты ў палон, быў перавезены ў Пецярбург, дзе два гады знаходзіўся ў зняволенні. Пасля ўступлення на трон Паўла I вызвалены з турмы, вярнуўся на Радзіму. З цягам часу змяніў сваю палітычную арыентацыю на прарасійскую. У час вайны 1812 знаходзіўся ў Пецярбургу. Займаў у Царстве Польскім пасады сенатара, ваяводы і міністра юстыцыі.

Сям’я

У шлюбе з Юзэфай з Пацаў, дачкой пісара вялікага літоўскага Антонія Міхала Паца.

Памяць

Памяць пра Тамаша Ваўжэцкага ўшанавана ў Браслаўскім гісторыка-краязнаўчым музеі. У Відзах знаходзіцца магіла.

• 
  Магіла Тамаша Ваўжэцкага ў Відзах
• 
  Беларуская паштоўка з выявай Тамаша Ваўжэцкага

Літаратура

• Іпатава В. Крыніцы народнай памяці / В. Іпатава // Краязнаўчая газета. — 2006. — № 28 (ліпень).
• Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 1. Абрамовіч—Кушаль. / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003. — 480 с. — ISBN 985-6374-04-9.
• Пракопчык Л. Генерал з Відзаў / Л. Пракопчык // Голас Радзімы. — 1991. — 25 крас.
• Шыдлоўскі К. Паплечнік Тадэвуша Касцюшкі / К. Шыдлоўскі // Памяць : Браслаўскі раён : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / рэдкал. К. В. Велічковіч [і інш.]. — Мн., 1998. — С. 138—143.
• Tomasz Wawrzecki: Ostatni naczelnik powstania Kościuszkowskiego. Warszawa. 1976.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Тамаш Ваўжэцкі