Янка Купала. Кругі раю (спектакль)

«Янка Купала. Кругі раю»
Жанр	дакументальная алегорыя
Заснаваны на	жыцці і творах Янкі Купалы
Аўтар	Святлана Навуменка
Кампазітар	Віталь Суддзін
Рэжысёр	Святлана Навуменка
Мастак-пастаноўшчык	Юрый Саламонаў
Харэограф	Вольга Скварцова-Кавальская
Акцёры	Дзяніс Паршын Аляксандр Марчанка Вераніка Буслаева Дзяніс Варанцоў і інш.
Працягласць	105 хв.
Краіна	Беларусь
Мова	беларуская
Год	2 лютага 2012
Пастаноўкі	Рэспубліканскі тэатр беларускай драматургіі

«Янка Купала. Кругі раю» — спектакль, пастаўлены рэжысёрам Святланай Навуменка ў Рэспубліканскім тэатры беларускай драматургіі і прымеркаваны да 130-годдзя з дня нараджэння Янкі Купалы. Прэм’ера адбылася 2 лютага 2012 года.

Творчая задума і гісторыя стварэння

У вырашэнні пастаноўкі выкарыстоўваецца актыўны музычны і пластычны шэраг, жывое вакальнае выкананне, гратэск і алегорыя. Спектакль уяўляе сабой поўнамаштабную гістарычную драму, у якой занята каля чатырнаццаці дзеючых асоб.

Мастацкі кіраўнік тэатру Валерый Анісенка, выступаючы перад грамадскім праглядам спектаклю, адзначыў, што загадзя папрасіў рэжысёра С. Навуменка падумаць над магчымасцю пастаноўкі спектаклю пра Я. Купалу і прысвяціць новы твор не юбілею, а тэатру. Аўтарам тэксту ў «Кругах раю» выступіла сама рэжысёр.

Спектакль спрабуе расказаць гісторыю жыцця Янкі Купалы нанова, пераплятаючы рэальны свет з творчасцю. У аснову спектаклю пакладзеныя раннія вершы, паэма «Бандароўна», газетныя публікацыі, лісты і нават пратаколы допытаў народнага паэта Беларусі. Каб сабраць усе звесткі ў адзінае пайшло паўтара года рэжысёрскай працы. У выніку атрымалася не проста хроніка: ёсць і фантастычныя моманты, драматург увяла ў спектакль персанажаў твораў паэта.

Як у каханні значную ролю заўжды адыгрывае ўласна прадчуванне пачуцця, так для Купалы — час прадчування змен быў самым важным і натхняючым. І, магчыма, самым шчаслівым перыядам у жыцці… С. Навуменка, аўтар і рэжысёр спектаклю

Акцёры

• Дзяніс Паршын — Паэт
• Аляксандр Марчанка, Максім Паніматчанка — Прадстаўнік улады
• Вераніка Буслаева — Жонка паэта, Бандароўна
• Дзяніс Варанцоў — Князь
• Ганна Маслоўская — Маці паэта
• Віктар Багушэвіч — Бацька паэта, Ксёндз
• Кірыл Навіцкі, Сяргей Шымко — Чырвоны камандзір, Ахоўнік
• Анастасія Баброва — Жняя
• Алена Баярава, Марыя Пятровіч, Людміла Сідаркевіч, Наталля Халадовіч, Бела Шпінер — Жаночыя істоты
• Ігар Вяпшкоўскі, Цімафей Ткачоў, Кірыл Навіцкі, Сяргей Юрэвіч, Сяргей Шымко — Вяскоўцы, Чырвонаармейцы

Водгукі

[…] у «Кругах раю» прысутнічаюць цікавыя рэжысёрскія знаходкі. Напрыклад, перамога Кастрычніцкай рэвалюцыі вобразна перададзеная праз велізарны чырвоны сцяг, які займае ўсю сцэну і падзяляе Янку Купалу і яго жонку. Метафарычна і надзвычай глыбока пераасенсоўваецца лёс Беларусі, падзеленай пасля Рыжскага мірнага дагавора: сімвалам краіны становіцца жняя, згвалтаваная салдатамі. Але разам з тым спектаклю відавочна не хапіла цэласнасці. С. Навуменка паспрабавала ахапіць неабдымнае: грамадскае і сямейнае жыццё паэта, яго дзяцінства і сталасць, трагізм і гумар, рысы драматычнага спектаклю, чытанне вершаў і выкананне песняў. У выніку гледачы пабачылі на сцэне лебедзя, рака і шчупака, якія банальна распаўзліся ў розныя бакі. Дз. Марціновіч

Літаратура

• Дзяніс Марціновіч У крузе першым // Настаўніцкая газета. — 3 сакавіка 2012. — № 28. — С. 12.(недаступная спасылка)

Спасылкі

• Старонка спектаклю Архівавана 20 студзеня 2013. на сайце Рэспубліканскага тэатра беларускай драматургіі
• Інфармацыя аб спектаклі Архівавана 3 лістапада 2012. на сайце afisha.tut.by Архівавана 7 красавіка 2013.
• Дз. Марціновіч. У крузе першым: Янка Купала на сцэне РТБД Архівавана 4 красавіка 2012. на сайце ARCHE (руск.)