Сербскахарвацкая мова

Сербскахарвацкая
Саманазва	српскохрватски / hrvatskosrpski hrvatski ili srpski / српски или хрватски
Краіны	Сербіі, Босніі і Герцагавіне, Чарнагорыі, Харватыі (пад рознымі назвамі) і іншых краінах
Рэгіёны	Цэнтральная Еўропа, Паўднёвая Еўропа
Афіцыйны статус	-
Агульная колькасць носьбітаў	каля 17 мільёнаў
Класіфікацыя
Індаеўрапейская  Славянская   Паўднёваславянскія     Сербскахарвацкая
Пісьменнасць	лацініца, кірыліца
Моўныя коды
ISO 639-1	sh
ISO 639-2	—
ISO 639-3	hbs
WALS	scr
Ethnologue	hbs
Linguasphere	53-AAA-g
ABS ASCL	3507
IETF	sh
Glottolog	sout1528
Вікіпедыя на гэтай мове

Этнапалітычныя варыянты сербскахарвацкай мовы або сербскахарвацкай дыясістэмы (на 2006 год)

Сербскахарвацкая ці харвацкасербская мова (таксама сербская або харвацкая, харвацкая аб сербская) (у арыгінале srpskohrvatski/cрпскохрватски, hrvatskosrpski, hrvatski ili srpski, srpski ili hrvatski) — паўднёваславянская мова.

Тэрмін «сербскахарвацкая мова» выкарыстоўваўся для абагульнення пад адной назвай сукупнасці дыялектаў, якія ўжываюцца ў Сербіі, Чарнагорыі, Босніі і Герцагавіне і Харватыі. Афіцыйная мова Югаславіі (разам са славенскай, пазней і македонскай) з 1918 да 1991 году.

Літаратурны стандарт базіраваўся на штокаўскім дыялекце і дапускаў экаўскі і іекаўскі варыянты (неафіцыйна яны лічыліся «ўсходнім» (сербскім) і «заходнім» (харвацкім) варыянтамі літаратурнай мовы). Да таго ж, фармальна дыялектамі сербскахарвацкай лічыліся кайкаўскі і чакаўскі дыялекты, але яны не былі ў афіцыйным ужытку.

Упершыню тэрмін «сербскахарвацкая мова» быў выкарыстаны славенскім філолагам Ярнеем Копітарам у ліставанні ў 1836 годзе, хоць нельга выключыць, што Копітар пазнаёміўся з гэтым тэрмінам, чытаючы рукапіс працы славацкага філолага Шафарыка «Slovanské starožitnosti» («Славянскія старажытнасці»), якая была надрукаваная ў 1837 годзе.

З распадам Югаславіі афіцыйнымі мовамі новаствораных дзяржаў сталіся сербская, харвацкая, баснійская, чарнагорская мовы. Тэрмін «сербскахарвацкая мова» пачаў знікаць з ужытку, спачатку з афіцыйных дакументаў, пасля паступова і з лінгвістычнай літаратуры. Сёння найменне «сербскахарвацкая мова» з'яўляецца дыскусійным гістарычна-палітычным пытаннем. Шматлікія носьбіты лічаць тэрмін «сербскахарвацкая» палітычна некарэктным і нават абразлівым. Іншыя працягваюць ужываць гэты тэрмін.

Сярод лінгвістаў няма адзінага погляду на лёс тэрміну. Ён усё яшчэ выкарыстоўваецца, дзякуючы лаканічнасці пры абазначэнні сукупнасці некалькі моваў. Альтэрнатыўная назва баснійская/харвацкая/сербская мова (БХС) з'явілася ў афіцыйным ужытку ў замежжы. У рэгіянальнай лінгвістыцы існуе таксама тэрмін «цэнтральная паўднёваславянская дыясістэма».

Узаемна зразумелыя формы сербскахарвацкай мовы працягваюць выкарыстоўвацца пад рознымі назвамі ў Сербіі, Чарнагорыі, Харватыі і Босніі і Герцагавіне.

Прыклады адрозненняў у лексіцы

Беларуская мова	Руская мова	Харвацкая мова	Сербская мова
Параўнаць	Сравнить	Usporedba	Поређење (Poređenje)
Еўропа	Европа	Europa	Европа (Evropa)
Нідэрланды	Нидерланды	Nizozemska	Холандија (Holandija)
Італьянцы	Итальянцы	Talijani	Италијани (Italijani)
Сусвет	Вселенная	Svemir	Васиона (Vasiona)
Пазваночнік	Позвоночник	Kralježnica	Кичма (Kičma)
Паветра	Воздух	Zrak	Ваздух (Vazduh)
Адукацыя	Образование	Odgoj	Васпитање (Vaspitanje)
Тыдзень	Неделя	Tjedan	Седмица (Sedmica)
Гісторыя	История	Povijest	Историја (Istorija)
Порткі	Штаны	Hlače	Панталоне (Pantalone)
Страўнік	Желудок	Trbuh	Стомак (Stomak)
Навука	Наука	Znanost	Наука (Nauka)
Асобна	Лично	Osobno	Лично (Lično)
Асоба	Лицо	Osoba	Лице (Lice)
Аб’яднаныя нацыі	Объединенные Нации	Ujedinjeni Narodi	Уједињене Нације (Ujedinjene Nacije)
Хлеб (Краюха)	Хлеб	Kruh	Хлеб (Hleb)
Штучнае	Искусственное	Umjetno	Вештачки (Veštački)
Крыж	Крест	Križ	Крст (Krst)