Быдгашч

Горад Быдгашч польск.: Bydgoszcz Сцяг Герб Краіна Польшча Ваяводства Куяўска-Паморскае Павет Горад на правах павета Каардынаты 53°07′ пн. ш. 18°00′ у. д. Прэзідэнт горада Rafał Bruski Заснаваны 1038 Першае згадванне 1038 Ранейшыя назвы Bromberg Горад з 1346 Плошча 175,98 км² Вышыня цэнтра 28-97 м Водныя аб’екты Brda[d] і Вісла Насельніцтва 359 428 чалавек (2014) Шчыльнасць 2 042 чал./км² Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Тэлефонны код +48 +48 52 Паштовыя індэксы 85-001 - 85-950 Аўтамабільны код CB TERC 0461011 Афіцыйны сайт bydgoszcz.pl (польск.)  Быдгашч на карце Польшчы ±

Быдгашч на Вікісховішчы

Быдгашч (польск.: Bydgoszcz, лац.: Bydgostia, ням.: Bromberg — Бромберг) — горад на правах павета ў Польшчы, адзін з двух адміністрацыйных цэнтраў Куяўска-Паморскага ваяводства (сядзіба ваяводы). Адміністрацыйны цэнтр Быдгашчскага павета.

Геаграфія

Адлегласць па прамой паміж гарадамі Быдгашчам і Мінскам 632 км, да Варшавы — 227 км.

Праз горад цячэ рака Брда, якая ўпадае ў Віслу ў Быдгашчы, таксама тут цячэ невялікая рака Фліс, якая перасякае Грунвальдскую вуліцу. З усіх бакоў горад абкружаны лясамі, большасць з якіх з’яўляецца сасновымі, але на паўночным усходзе сустракаюцца ліставыя лясы.

Быдгашч адносіцца да польскіх гарадоў з самай вялікай колькасцю паркаў у Польшчы (874 га, другі горад пасля Варшавы). Тут знаходзіцца самы вялікі гарадскі парк у Польшчы (Мысляцінак, 830 га).

Гісторыя

Пасля рэвалюцыі ў горадзе асела шмат выхадцаў з літоўска-беларускіх губерняў (Тышкевічы, Пуслоўскія, Святаполк-Чацвярцінскія, Красіцкія, Валадковічы, Яблонскія, Гельмерсены, Наркевічы-Ёдкі, Нітаслаўскія і інш.). У чэрвені 1946 разам з сям’ёй прыехаў Гасан Канапацкі, дзе 11 мая 1953 г. і памёр.

Эдвард Адамавіч Вайніловіч

«Крэсавы інтэрнат» (Internat Kresowy) у Быдгашчы

З 12 снежня 1921 да сваёй смерці 16 чэрвеня 1928 у Быдгашчы жыў Эдвард Вайніловіч, буйны гаспадарчы і палітычны дзеяч Беларусі і Расійскай імперыі, разам з жонкай Алімпіяй і сястрой Ядвігай Кастравіцкай з Бзоўца, і пасяліліся ў каменным доме на вуліцы Замойскага 4/7 (зараз — № 23).

21 студзеня 1923 г. Эдвард Вайніловіч быў выбраны на пасаду старшыні (1923—1928) «Саюза палякаў усходніх ускраін» (Związek Polaków z Kresów Wschodnich), які лакалізаваўся ў Быдгашчы і займаўся падтрымкай эмігрантаў з Літвы, Беларусі і Украіны. Пасля ўласных ваганняў 22 снежня 1923 г. атрымаў з рук прэзідэнта Быдгашча Бернарда Слівінскага ордэн «Polonia Restituta».

Эканоміка

Быдгашч — адзін з самых дынамічна развівальных гарадоў краіны, буйны эканамічны цэнтр, вядомы сваім хуткім развіццём сектара паслуг, асабліва фінансавых. У Быдгашчы дзейнічае звыш дваццаці банкаў, таварныя біржы, страхавыя і лізінгавыя кампаніі, брокерскія дамы, адбываюцца шматлікія кірмашы, у тым ліку і міжнародныя.

Прамысловасць

Буйны прамысловы цэнтр; здаўна развітая харчовая («Ютчэнка»), металаапрацоўчая, дрэваапрацоўчая, гарбарная, керамічная прамысловасць; развіццё атрымалі машынабудаванне (электратэхнічнае, станкабудаўнічае, дакладная механіка, вытворчасць абсталявання для хімічнай, цэментнай і інш галін), хімічная прамысловасць (у тым ліку прамысловасць арганічнага сінтэзу), вытворчасць халадзільнікаў, веласіпедаў.

У горадзе Быдгашчы знаходзіцца штаб-кватэра і асноўная вытворчасць польскага канцэрна PESA (ПЭ́СA, польск.: Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz SA), які спецыялізуецца на вытворчасці цягнікоў, вагонаў, трамваяў і іх мадэрнізацыі.

Насельніцтва

Станам на 31.03.2014 года, у Быдгашчы пражывала 358 922 чалавек.

Культура

У горадзе Быдгашчы арганізуюцца оперныя і музычныя фестывалі. У Быдгашчы знаходзіцца вядомая Канцэртная зала (Filharmonia Pomorska) і Оперны тэатр.

Славутасці

• Свята-Мікалаеўская царква
• Касцёл Святога Мікалая
• Касцёл Святога Яна Апостала і Евангеліста
• Exploseum
• Музей мыла і гісторыі бруду
• Быдгашцкая ратуша
• Вышгруд
• Паўлувэк
• Быдгашцкі канал
• Даліна Смерці

• 

  Свята-Мікалаеўская царква

• 

  Сінагога ў Фардоне

• 

  Касцёл Святога Мікалая

• 

  Касцёл Святога Яна Апостала і Евангеліста

• 

  Гарадзішча Паўлувэк

Страчаная спадчына

• Быдгашцкі замак (гарадскія муры, пазнаньская брама, куяўская брама, гданьская брама)
• Сінагога
• Старая сінагога
• Сінагога ў Фардоне
• Будынак гарадскога тэатра
• Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі і кляштар кармелітаў
• Старая пратэстанцкая кафедральная царква

• 

  Быдгашцкі замак

• 

  Месца, дзе раней стаяла сінагога

• 

  Месца, дзе раней стаяла ратуша

• 

  Падмурак пратэстанцкай кафедральнай царквы

Адукацыя

• Музычная акадэмія ў Быдгашчы
• Універсітэт Казіміра Вялікага ў Быдгашчы
• Тэхналагічна-прыродазнаўчы ўніверсітэт імя Яна і Анджэя Снядэцкіх у Быдгашчы

Спорт

Спартыўныя клубы

• Жаночы футбольны клуб «Быдгашч»
• Футбольны клуб «Завіша»
• Футбольны клуб «Хэмік»
• Валейбольны клуб «Вісла»
• Жаночы валейбольны клуб «Палац»
• Баскетбольны клуб «Асторыя»
• Жаночы баскетбольны клуб «Баскет-25»
• Матацыклетны клуб «Палонія»
• Шматсекцыйны спартыўны клуб «Гвязда Быдгашч»
• Шматсекцыйны спартыўны клуб «Хэмік Быдгашч»
• Шматсекцыйны спартыўны клуб «Завіша Быдгашч»
• Шматсекцыйны спартыўны клуб «Асторыя Быдгашч»
• Каманда па амерыканскім футболе «Арчэрс»

Спартыўныя аб’екты

• Гарадскі стадыён ім. Яўгена Паўтына
• Стадыён імя маршала Юзафа Пілсудскага
• Стадыён імя Здзіслава Кшышковяка
• Універсальнае спартыўнае збудаванне «Лучнічка»
• Універсальнае спартыўнае збудаванне «Артэга Арэна»
• Лядовы палац «Торбуд»

• 

  Палонія Быдгашч

• 

  Стадыён імя Здзіслава Кшышковяка

• 

  Універсальнае спартыўнае збудаванне «Лучнічка»

• 

  Артэга Арэна

Вядомыя асобы

• Збігнеў Бонек
• Радослаў Сікорскі
• Макс фон Боэн
• Міхал Хілінскі (нар. 1986) — польскі баскетбаліст.
• Рафал Брускі (нар. 1962) — польскі палітык, прэзідэнт Быдгашчы.
• Карына Міхалэк (нар. 1993) — польская баскетбалістка.

Гл. таксама

• Крывавая нядзеля (1939)
• Camerimage
• DAG Fabrik Bromberg
• Быдгашч-Галоўны