Быдгашч
Горад
Быдгашч на карце Польшчы ±   | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![Сцяг[d]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:POL_Bydgoszcz_flag.svg)
![Герб[d]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:POL_Bydgoszcz_COA.svg)
Быдгашч (польск.: Bydgoszcz, лац.: Bydgostia, ням.: Bromberg — Бромберг) — горад на правах павета ў Польшчы, адзін з двух адміністрацыйных цэнтраў Куяўска-Паморскага ваяводства (сядзіба ваяводы). Адміністрацыйны цэнтр Быдгашчскага павета.
Геаграфія[правіць | правіць зыходнік]
Адлегласць па прамой паміж гарадамі Быдгашчам і Мінскам 632 км, да Варшавы — 227 км[2].
Праз горад цячэ рака Брда, якая ўпадае ў Віслу ў Быдгашчы, таксама тут цячэ невялікая рака Фліс, якая перасякае Грунвальдскую вуліцу. З усіх бакоў горад абкружаны лясамі, большасць з якіх з’яўляецца сасновымі, але на паўночным усходзе сустракаюцца ліставыя лясы.
Быдгашч адносіцца да польскіх гарадоў з самай вялікай колькасцю паркаў у Польшчы (874 га, другі горад пасля Варшавы). Тут знаходзіцца самы вялікі гарадскі парк у Польшчы (Мысляцінак, 830 га).
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
Пасля рэвалюцыі ў горадзе асела шмат выхадцаў з літоўска-беларускіх губерняў (Тышкевічы, Пуслоўскія, Святаполк-Чацвярцінскія, Красіцкія, Валадковічы, Яблонскія, Гельмерсены, Наркевічы-Ёдкі, Нітаслаўскія і інш.). У чэрвені 1946 разам з сям’ёй прыехаў Гасан Канапацкі, дзе 11 мая 1953 г. і памёр.
Эдвард Адамавіч Вайніловіч[правіць | правіць зыходнік]
З 12 снежня 1921 да сваёй смерці 16 чэрвеня 1928 у Быдгашчы жыў Эдвард Вайніловіч, буйны гаспадарчы і палітычны дзеяч Беларусі і Расійскай імперыі, разам з жонкай Алімпіяй і сястрой Ядвігай Кастравіцкай з Бзоўца, і пасяліліся ў каменным доме на вуліцы Замойскага 4/7 (зараз — № 23).
21 студзеня 1923 г. Эдвард Вайніловіч быў выбраны на пасаду старшыні (1923—1928) «Саюза палякаў усходніх ускраін» (Związek Polaków z Kresów Wschodnich), які лакалізаваўся ў Быдгашчы і займаўся падтрымкай эмігрантаў з Літвы, Беларусі і Украіны. Пасля ўласных ваганняў 22 снежня 1923 г. атрымаў з рук прэзідэнта Быдгашча Бернарда Слівінскага ордэн «Polonia Restituta»[3].
Эканоміка[правіць | правіць зыходнік]
Быдгашч — адзін з самых дынамічна развівальных гарадоў краіны, буйны эканамічны цэнтр, вядомы сваім хуткім развіццём сектара паслуг, асабліва фінансавых. У Быдгашчы дзейнічае звыш дваццаці банкаў, таварныя біржы, страхавыя і лізінгавыя кампаніі, брокерскія дамы, адбываюцца шматлікія кірмашы, у тым ліку і міжнародныя.
Прамысловасць[правіць | правіць зыходнік]
Буйны прамысловы цэнтр; здаўна развітая харчовая, металаапрацоўчая, дрэваапрацоўчая, гарбарная, керамічная прамысловасць; развіццё атрымалі машынабудаванне (электратэхнічнае, станкабудаўнічае, дакладная механіка, вытворчасць абсталявання для хімічнай, цэментнай і інш галін), хімічная прамысловасць (у тым ліку прамысловасць арганічнага сінтэзу), вытворчасць халадзільнікаў, веласіпедаў.
У горадзе Быдгашчы знаходзіцца штаб-кватэра і асноўная вытворчасць польскага канцэрна PESA (ПЭ́СA, польск.: Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz SA), які спецыялізуецца на вытворчасці цягнікоў, вагонаў, трамваяў і іх мадэрнізацыі.
Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]
Станам на 31.03.2014 года, у Быдгашчы пражывала 358 922 чалавек[4].
Культура[правіць | правіць зыходнік]
У горадзе Быдгашчы арганізуюцца оперныя і музычныя фестывалі. У Быдгашчы знаходзіцца вядомая Канцэртная зала (Filharmonia Pomorska) і Оперны тэатр.
Славутасці[правіць | правіць зыходнік]
Адукацыя[правіць | правіць зыходнік]
- Музычная акадэмія ў Быдгашчы
- Універсітэт Казіміра Вялікага ў Быдгашчы
- Тэхналагічна-прыродазнаўчы ўніверсітэт імя Яна і Анджэя Снядэцкіх у Быдгашчы
Спорт[правіць | правіць зыходнік]
Спартыўныя клубы[правіць | правіць зыходнік]
- Жаночы футбольны клуб «Быдгашч»
- Футбольны клуб «Завіша»
- Футбольны клуб «Хэмік»
- Валейбольны клуб «Вісла»
- Жаночы валейбольны клуб «Палац»
- Баскетбольны клуб «Асторыя»
- Жаночы баскетбольны клуб «Баскет-25»
- Матацыклетны клуб «Палонія»
- Шматсекцыйны спартыўны клуб «Гвязда Быдгашч»
- Шматсекцыйны спартыўны клуб «Хэмік Быдгашч»
- Шматсекцыйны спартыўны клуб «Завіша Быдгашч»
- Шматсекцыйны спартыўны клуб «Асторыя Быдгашч»
Спартыўныя аб’екты[правіць | правіць зыходнік]
- Гарадскі стадыён ім. Яўгена Паўтына
- Стадыён імя маршала Юзафа Пілсудскага
- Стадыён імя Здзіслава Кшышковяка
- Універсальнае спартыўнае збудаванне «Лучнічка»
- Універсальнае спартыўнае збудаванне «Артэга Арэна»
- Лядовы палац «Торбуд»
Вядомыя асобы[правіць | правіць зыходнік]
- Збігнеў Бонек
- Радослаў Сікорскі
- Макс фон Боэн
- Міхал Хілінскі (нар. 1986) — польскі баскетбаліст.
- Рафал Брускі (нар. 1962) — польскі палітык, прэзідэнт Быдгашчы.
- Карына Міхалэк (нар. 1993) — польская баскетбалістка.
Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]
Зноскі
- ↑ Główny Urząd Statystyczny, dane za rok 2014, stan na 01.01.2014
- ↑ Адлегласці паміж гарадамі —
- ↑ Chmielewska, G. Cierń… С. 223.
- ↑ Główny Urząd Statystyczny. Baza Demografia. Ludność. Stan, ruch naturalny i wędrówki ludności w I kwartale 2014 r., stan na 31.03.2014. [1]
 | ||
|---|---|---|
| Гарады на правах павета |  | |
| Паветы | Александроўскі • Брадніцкі • Быдгашчскі • Вамбжэскі • Галюбска-Дабжыньскі • Грудзёндзкі • Жнінскі • Інаўрацлаўскі • Ліпноўскі • Магіленскі • Накельскі • Радзяёўскі • Рыпінскі • Свецкі • Сэмпаленскі • Таруньскі • Тухольскі • Улацлаўскі • Хэлмінскі | |
| Цэнтры паветаў | Аляксандраў Куяўскі • Брадніца • Вамбжэзьна • Голюб-Добжынь • Жнін • Інаўроцлаў • Ліпна • Магільна • Накла над Натэцян • Радзееў • Рыпін • Свецце • Сэмпульна Краеньске • Тухоля • Хэлмна | |
| Іншыя гарады | Барцін • Бжэсць Куяўскі • Венцбарк • Гняўкова • Гужна • Добжынь над Віслан • Ізбіца Куяўска • Кавалева Паморске • Камень Краеньскі • Каранова • Коваль • Крушвіца • Кцыня • Лабішын • Ласін • Любень Куяўскі • Любранец • Мроча • Новэ • Няшава • Пакасць • Пётркаў Куяўскі • Радзынь Хэлміньскі • Скэмпэ • Солец Куяўскі • Стшэльна • Ходач • Хэлмжа • Цехацінак • Шубін • Ябланова Паморске • Янікова • Яновец Велькапольскі | |