Храналогія суданскага канфлікту (2024)

У красавіку 2023 года пачалося ўзброенае супрацьстаянне на тэрыторыі Судана паміж Узброенымі сіламі Судана (УСС) і ваенізаванай арганізацыяй «Сілы аператыўнай падтрымкі» (САП), якая сыходзіць сваімі каранямі да апалчэння Джанджавід. Баявыя дзеянні спачатку ахапілі сталіцу, а хутка і розныя іншыя часткі краіны. Сам канфлікт стаў следствам барацьбы за ўладу паміж Абдэлем аль-Бурханам і Махамедам Дагала, а таксама няўдалай спробы інтэграцыі САП у шэрагі арміі.

Храналогія

Студзень

• 2 студзеня — атрады Дагала атакавалі горад Бара (Паўночны Кардафан). ВПС Судана разбамбілі пазіцыі праціўніка ў Вад-Медані, Сенары і Хартуме.
• 5 студзеня — 11 чалавек загінулі пры ўрадавым авіяўдары па Вад-Медані.
• 7 студзеня — войскі аль-Хілу захапілі Даланг.
• 8 студзеня — адбыліся сутыкненні ў гарах Нубы з удзелам УСС, САП і НВРС-П. Урадавая авіяцыя атакавала лагер байцоў Дагала пад Далангам.
• 9 студзеня — войскі Дагала пачалі наступленне ў Амдурмане з мэтай аб’яднаць свае групоўкі ў раёнах Карары і Махандзісін.
• 10 студзеня — прыхільнікі Дагала і аль-Хілу адбілі атаку праціўніка на Даланг, знішчыўшы 5 транспартных сродкаў і захапіўшы яшчэ 21. У Ньяле пры бамбардзіроўцы з боку ўрада загінулі 2 чалавекі.
• 11 студзеня — прынамсі 23 чалавекі загінулі ў выніку авіяўдараў УСС у раёне Соба ў Хартуме, яшчэ дзесяць чалавек загінулі ў выніку абстрэлу на поўдні сталіцы. У Ньяле авіяцыя прыхільнікаў Бурхана пашкодзіла мячэць і музей.
• 13 студзеня — Узброеныя сілы Судана атакавалі гарады Эль-Бувейда (штат Гезіра) і Эль-Фаў (штат Гедарэф).
• 14 студзеня — авіяцыя прыхільнікаў Бурхана нанесла ўдары па гарнізоне САП у штаце Белы Ніл. УСС аднавілі кантроль над раёнамі Аль-Умда і Аль-Абасія ў Амдурмане. У выніку бамбардзіроўкі Эль-Генейны загінулі сем чалавек. Пасля ўварвання туды сіл Дагала УСС нанеслі авіяўдары па старажытных меройскіх гарадах Нага і Мусаварат-эс-Суфра, якія абодва ўключаны ў спіс Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.
• 17 студзеня — дванаццаць чалавек загінулі пры ўрадавай бамбардзіроўцы горада Эль-Зуруг (Паўночны Дарфур). У Амдурмане прыхільнікі Бурхана забілі лекара (мужчыну абвінавацілі ў тым, што ён быў афіцэрам разведкі САП). Паведамлялася аб баях на ўсход ад Аль-Мангала, апошняга буйнога горада Гезіры, які не знаходзіўся пад кантролем атрадаў Дагала.
• 21 студзеня — адзінаццаць чалавек загінулі ў выніку авіяўдараў УСС па вёсцы Абу-Хабуб на захад ад Муглада. Чатыры чалавекі загінулі ў выніку ракетнага абстрэлу каля валанцёрскай кухні ў раёне Шамбат горада Хартум-Бахры.
• 22 студзеня — пяць чалавек былі забітыя ў сутыкненнях у Данкі-эль-Адэ, на захад ад Бабанусы. Яшчэ восем чалавек загінулі ў выніку ўрадавых авіяўдараў па вёсках на захад ад Муглада. САП аблажылі вёску Вад-Кебейш на поўнач ад Эль-Гетейны. Еўрапейскі савет увёў санкцыі супраць шасці фірмаў «за падтрымку дзейнасці, якая падрывае стабільнасць і палітычны пераход у Судане». Сярод іх апынуліся дзве фірмы, якія займаюцца вытворчасцю зброі і транспартных сродкаў для арміі Бурхана.
• 24 студзеня — адзін чалавек загінуў у ходзе сутыкненняў у лагеры для ўнутрана перамешчаных асоб Абу-Шук. САП пачалі наступленне з мэтай захопу Бабанусы. Прынамсі 23 чалавекі загінулі, яшчэ 30 атрымалі раненні.
• 25 студзеня — суданская авіяцыя нанесла авіяўдары па Эд-Даэне.
• 26 студзеня — Sudan War Monitor паведаміла, што войскі Дагала захапілі большую частку Бабанусы, і паказала, што паўстанцы праніклі ў штаб 22-й пяхотнай дывізіі УСС.
• 27 студзеня — раніцай УСС пачалі наступленне пад Хартумам, падчас якога захапілі гарнізон праціўніка ў раёне Кадру ў Хартум-Бахры і мост Аль-Джавафа, які злучае Кадру і нафтаперапрацоўчы завод Эль-Джэйлі.
• 28 студзеня — байцы Дагала заявілі, што збілі беспілотнік іранскай вытворчасці Qods Mohajer-6 над Амдурманам. У сваю чаргу, як паведамілі УСС, яны знішчылі базу САП у раёне Эль-Кадары ў Хартум-Бахры.
• 29 студзеня — намеснік камандуючага УСС Ясір аль-Ата заявіў, што яны сфармавалі саюз з войскамі Аль-Хілу, што апошні адмаўляў. На ўсход ад Гедэрава адбыліся сутычкі паміж атрадамі Мінаві і Тамбура.
• 30 студзеня — Бурхан загадаў УСС пачаць поўнамаштабнае наступленне.
• 31 студзеня — ЗША ўвялі санкцыі супраць трох фірмаў, звязаных з САП. У Банабусе для эвакуацыі мірных жыхароў абвешчана часовае спыненне агню.

Люты

• 9 лютага — байцы НВРС—П аль-Хілу выбілі САП з Хабілы.
• 16 лютага — урадавыя падраздзяленні з поўначы Амдурмана злучыліся з абложанай штаб-кватэрай інжынернага корпуса УСС у раёне Аль-Таўра.
• 17 лютага — у Амдурман прыбылі атрады групоўкі «Рух за справядлівасць і роўнасць».
• 20 лютага — як мінімум 10 чалавек загінулі пры абстрэлах УСС горада Эд-Даэйна.
• 21 лютага — ад дзеянняў БПЛА ў Хартум-Бахры загінулі пяць чалавек.
• 22 лютага — чатырнаццаць чалавек загінулі ў выніку нападу на гандлёвы канвой недалёка ад Тартахана, Усходні Дарфур. Сем чалавек загінулі ў выніку абстрэлу ў раёне Аль-Нахда ў Хартуме.
• 25 лютага — УСС заявілі, што атачылі паўстанцаў у штаб-кватэры суданскага тэлебачання ў Амдурмане.
• 26 лютага — армія Бурхана аднавіла кантроль над раёнам Аброф у Амдурмане.

Сакавік

• 4 сакавіка — па меншай меры два мірных жыхара былі забітыя і яшчэ чацвёра атрымалі раненні ў выніку авіяўдараў УСС па Мугладу.
• 5 сакавіка — прыхільнікі Дагала заявілі, што захапілі горад Эль-Медына Араб (штат Гезіра).
• 7 сакавіка — пяць чалавек былі забітыя падчас рэйду мяцежнікаў на вёску Эль-Дудыя ў Заходнім Кардафане.
• 12 сакавіка — УСС заявілі, што вярнулі кантроль над штаб-кватэрай Суданскай нацыянальнай радыёвяшчальнай карпарацыі ў Амдурмане.
• 14 сакавіка — Узброеныя сілы Судана заявілі, што адбілі мост Вад аль-Башыр у Амдурмане. Улады краіны таксама паведамілі аб затрыманні 14 паўднёвасуданцаў, абвінавачаных ва ўдзеле ў баявых дзеяннях на баку САП. У Эль-Хадры пры авіяўдары па школе загінулі 14 чалавек, у тым ліку 11 дзяцей і 2 настаўнікі.
• 15 сакавіка — 8 чалавек загінулі пры нападзе мяцежнікаў на вёску Ум-Джарыс (штат Гезіра).
• 16 сакавіка — улады паведамілі, што армія адлюстравала атаку праціўніка на штаб-кватэру корпуса сувязі ў Хартум-Бахры.
• 20 сакавіка — у выніку баёў пашкоджаны храм суфійскага лідара шэйха Хасана аль-Фаціха Карыбулы ў раёне Вад Нубаві ў Амдурмане.
• 22 сакавіка — тры чалавекі загінулі ў выніку авіяўдару ВПС Судана па Шуаа, Заходні Кардафан. Пяць чалавек былі забітыя падчас рэйдаў САП на Эль-Хасахеса і Руфа ў штаце Гезіра.
• 24 сакавіка — апалчэнцы Мінаві афіцыйна абвясцілі, што будуць змагацца з САП.
• 25 сакавіка — дзевяць чалавек загінулі пры ўрадавых бамбардзіроўках Эль-Фашыра.
• 27 сакавіка — войскі Бурхана нанеслі авіяўдар па канвоі праціўніка недалёка ад Меліта (Паўночны Дарфур). Паўстанцы заявілі, што аднавілі кантроль над мостам Вад аль-Башыр у Амдурмане.
• 28 сакавіка — восем чалавек былі забітыя падчас рэйду атрадаў Дагала на вёску Аль-Такла Джабара ў штаце Гезіра.

Красавік

• 1 красавіка — у Паўднёвы Дарфур прыбыла першая партыя гуманітарнай дапамогі ад Сусветнай харчовай праграмы.
• 2 красавіка — дванаццаць чалавек былі забітыя і яшчэ 30 атрымалі раненні ў выніку атакі беспілотніка ў Атбары, арганізаванага апалчэннем Аль-Бараа, якое з’яўляецца саюзнікам Бурхана.
• 3 красавіка — улады нанеслі авіяўдары па кантраляваным САП камандаванні 16-й пяхотнай дывізіі і некалькіх кварталах у Ньяле.
• 4 красавіка — УСС заявілі, што без супраціву адбілі ў САП вёскі Вад-Факіша і Хафіра ў штаце Гезіра. Мяцежнікі атакавалі шэсць вёсак, населеных народам загава ў Паўночным Дарфуры, забіўшы па меншай меры 15 чалавек.
• 5 красавіка — УСС пачалі буйное наступленне ў Гезіры.
• 7 красавіка — прахільнікі Бурхана заявілі, што адбілі горад Аль-Калаа Аль-Байда, у 30 км на ўсход ад Вад-Медані.
• 8 красавіка — больш за 100 чалавек былі забітыя ў выніку нападаў САП на вёскі, кантраляваныя атрадамі аль-Хілу ў Паўднёвым Кардафане.
• 9 красавіка — урадавы штаб службы бяспекі і разведкі ў штаце Гедарэф быў атакаваны двума дронамі, у выніку чаго тры чалавекі атрымалі раненні. Трэці дрон быў збіты.
• 11 красавіка — трынаццаць чалавек былі забітыя ў хартумскім раёне Хаб ан-Наім у выніку меркаванага абстрэлу САП. Паведамляецца, што ў Куеке (Паўднёвы Кардафан) дзевяць мірных жыхароў былі забітыя спецслужбамі Бурхана. Іх абвінавацілі ў супрацоўніцтве з паўстанцамі.
• 13 красавіка — у Эль-Фашыры ўспыхнулі баі паміж варагуючымі фракцыямі ВРС, у выніку чаго некалькі чалавек загінулі. Атрады САП атакавалі 16 вёсак на захад ад Эль-Фашыра, забіўшы па меншай меры 10 чалавек.
• 14 красавіка — САП узялі пад кантроль Мілет у Паўночным Дарфуры, недалёка ад лівійскай мяжы.
• 16 красавіка — у ходзе сутыкненняў каля Эль-Фашыра сем чалавек былі забітыя і яшчэ 45 атрымалі раненні.
• 18 красавіка — у выніку артылерыйскага абстрэлу Эль-Абейда (Паўночны Кардафан) загінуў адзін чалавек. Два чалавекі былі забітыя пры нападзе байцоў Бурхана на аб’екты праціўніка ў Вад-Медані.
• 22 красавіка — апалчэнне Муса Хілаля заявіла пра сваю падтрымку ўрада.
• 23 красавіка — войскі Бурхана прадухілілі атаку на камандны цэнтр 3-й стралковай дывізіі ў Шэндзі (Блакітны Ніл), збіўшы тры беспілотнікі.
• 25 красавіка — суданскія вайскоўцы збілі тры дроны праціўніка каля Ум-Бакула.
• 27 красавіка — байцы Дагала заявілі, што збілі тры варожых БПЛА каля аэрапорта Мерове.
• 30 красавіка — вайскоўцы Чада атакавалі мяцежнікаў у прыгранічным горадзе Ад-Дукхун.

Май

• 1 мая — Аб’яднаныя сілы абароны Дарфура абвінавацілі УСС у забойстве двух сваіх байцоў у Эль-Фашыры.
• 2 мая — у Паўднёвым Дарфуры забіты два кіроўцы Чырвонага Крыжа.