Рутэній: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
др →Спасылкі: выдаленне шаблона:FA, replaced: {{Link FA| → {{subst:Void| (2) using AWB |
др выдал. шаблона, replaced: {{Link GA| → {{subst:Void| using AWB |
||
| Радок 2: | Радок 2: | ||
'''Рутэній''' ({{lang-la|Ruthenium}}) '''Ru''' — [[хімічны элемент]] VIII групы [[Перыядычная сістэма элементаў|перыядычнай сістэмы]]; атамны нумар 44. Адносіцца да сямейства [[Плацінавыя металы|плацінавых металаў]]. |
'''Рутэній''' ({{lang-la|Ruthenium}}) '''Ru''' — [[хімічны элемент]] VIII групы [[Перыядычная сістэма элементаў|перыядычнай сістэмы]]; атамны нумар 44. Адносіцца да сямейства [[Плацінавыя металы|плацінавых металаў]]. |
||
Бліскучы серабрысты [[метал]]. [[Атамная маса]] 101,07. [[Шчыльнасць]] 12,4 г/см³. [[Тэмпература плаўлення]] 2250 [[Градус Цэльсія|°C,]] [[тэмпература кіпення]] 4200 |
Бліскучы серабрысты [[метал]]. [[Атамная маса]] 101,07. [[Шчыльнасць]] 12,4 г/см³. [[Тэмпература плаўлення]] 2250 [[Градус Цэльсія|°C,]] [[тэмпература кіпення]] 4200 °C. Цвёрдасць па [[Шкала Моаса|шкале Моаса]] 6,5<ref name="hem">[http://www.xumuk.ru/spravochnik/254.html/ Рутэній на сайце ХиМиК.ру]</ref>. |
||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
| Радок 27: | Радок 27: | ||
== Спасылкі == |
== Спасылкі == |
||
{{Commons|Category:Ruthenium}} |
{{Commons|Category:Ruthenium}} |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
{{Кампактная перыядычная табліца}} |
{{Кампактная перыядычная табліца}} |
||
{{Link GA|en}} |
|||
{{Бібліяінфармацыя}} |
{{Бібліяінфармацыя}} |
||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
Версія ад 15:58, 14 сакавіка 2015
Рутэній (лац.: Ruthenium) Ru — хімічны элемент VIII групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 44. Адносіцца да сямейства плацінавых металаў.
Бліскучы серабрысты метал. Атамная маса 101,07. Шчыльнасць 12,4 г/см³. Тэмпература плаўлення 2250 °C, тэмпература кіпення 4200 °C. Цвёрдасць па шкале Моаса 6,5[1].
Гісторыя
Першыя звесткі аб наяўнасці ва Уральскай плацінавай рудзе трох новых хімічных элементаў (плуран, палін, і рутэній) атрымаў у 1828 годзе прафесар Дэрпцкага ўніверсітэта Г. В. Азан (ням.: Gottfried Wilhelm Osann). Аб гэтым ён напісаў у лісце да Ё. Я. Берцэліуса, які адкрыцця не пацвердзіў. Пазней даследванні ў Расіі праводзіў польскі вучоны А. Снядзецкі. Ён паведаміў аб адкрыцці новага элемента і назваў яго ў гонар астэроіда Веста. Але вынікі гэтай працы Снядзецкага былі памылковымі[2].
У 1840 годзе даследваннямі ў гэтым кірунку пачаў займацца рускі хімік К. К. Клаўс. Спачатку ён паўтарыў працы Г. Азана, а затым працягваў эксперыменты па свайму плану. У 1844 г. Клаўс апублікаваў справаздачу аб выніках сваёй працы. Клаўс атрымаў 6 г новага хімічнага элемента, аб чым паведаміў Ё. Берцэліусу. Берцэліус зноў не пацвердзіў вынікі адразу, а зрабіў гэта ў 1845 годзе. У Расіі была створана камісія ў складзе акадэмікаў Г. І. Геса і Ю. Ф. Фрыцшэ, якая пацвердзіла вынікі даследаванняў К. Клаўса. За гэтую працу К. К. Клаўсу была прысуджана Дзямідаўская прэмія (1000 рублёў)[2].
Назву новаму хімічнаму элементу К. К. Клаўс надаў у гонар Расіі (лац.: Ruthenia — лацінская назва Русі і Расіі).
Прыродныя крыніцы
Уласныя мінералы — рэдкія. Часцей трапляецца як прымесь самароднай плаціне і медна-нікелевых рудах. Значная колькасць рутэнію ўтвараецца пры рабоце рэактараў АЭС.
Прымяненне
Ахоўныя пакрыцці на электрычныя кантакты. Высокатэмпературныя тэрмапары. Зносаўстойлівыя дэталі вымяральных прыбораў. Ювелірныя вырабы.
Зноскі
- ↑ Рутэній на сайце ХиМиК.ру
- ↑ а б Трифонов Д. Н., Трифонов В. Д. Как были открыты химические элементы: Пособие для учащихся. — М.: Просвещение, 1980. — С. 70—71. — 224 с. — 100 000 экз.
Літаратура
- Болсун А. Н. Краткий словарь физических терминов / Сост. А. И. Болсун. — Мн.: Вышэйшая школа, 1979. — С. 298. — 416 с. — 30 000 экз. (руск.)
- Трифонов Д. Н., Трифонов В. Д. Как были открыты химические элементы: Пособие для учащихся. — М.: Просвещение, 1980. — С. 70—71. — 224 с. — 100 000 экз. (руск.)
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Рутэній
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Слоўнікі і энцыклапедыі | ||||
|---|---|---|---|---|