Лівійская пустыня: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др Bot: Migrating 42 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q181528 (translate me) |
clean up using AWB |
||
| Радок 1: | Радок 1: | ||
[[Image:Libyen-sandwueste1.jpg|thumb|Лівійская пустыня]] |
[[Image:Libyen-sandwueste1.jpg|thumb|Лівійская пустыня]] |
||
'''Лівійская пустыня''' ({{lang-ar|الصحراء الليبية}}) |
'''Лівійская пустыня''' ({{lang-ar|الصحراء الليبية}}) — пустыня ў [[Афрыка|Афрыцы]], паўночна-ўсходняя частка [[Сахара|Сахары]]. Знаходзіцца на захад ад р. [[Ніл]], у межах [[Лівія|Лівіі]], [[Егіпет|Егіпта]] і [[Судан]]а. Плошча каля 2 млн. км². |
||
== Этымалогія назвы == |
== Этымалогія назвы == |
||
Назва пустыні паходзіць ад імя племя старажытных лівійцаў - [Rbw] «Леву / лібу», якія прабывалі тут, назву ім далі егіпцяне каля 2700-2200 гг. да н. |
Назва пустыні паходзіць ад імя племя старажытных лівійцаў - [Rbw] «Леву / лібу», якія прабывалі тут, назву ім далі егіпцяне каля 2700-2200 гг. да н.э. |
||
== Прырода == |
== Прырода == |
||
Паўночная частка нізінная, укрыта пяскамі, якія ўтвараюць [[дзюны]] |
Паўночная частка нізінная, укрыта пяскамі, якія ўтвараюць [[дзюны]] вышынёй да 300 м; на паўночным усходзе — глыбокія тэктанічныя ўпадзіны ([[Катара]], 133 м ніжэй узроўню мора, Сіва, Бахарыя, Фаюм і інш.). Паўднёвая частка — камяністае або пясчанікавае плато вышынёй 400-500 м з асобнымі астанцовымі масівамі да 1934 м (г. Эль-Увейнат). |
||
Клімат трапічны, пустынны, на поўначы — субтрапічны міжземнаморскі, паўпустынны. Ападкаў месцамі менш за 25 мм за год (выпадаюць не штогод), на поўначы — 50-100 мм. |
Клімат трапічны, пустынны, на поўначы — субтрапічны міжземнаморскі, паўпустынны. Ападкаў месцамі менш за 25 мм за год (выпадаюць не штогод), на поўначы — 50-100 мм. |
||
| Радок 13: | Радок 13: | ||
== Насельніцтва і гаспадарчая дзейнасць == |
== Насельніцтва і гаспадарчая дзейнасць == |
||
Насельніцтва ў пустыні - у большасці лівійцы і берберскія народнасці (мазабіты, [[туарэгі]]) |
Насельніцтва ў пустыні - у большасці лівійцы і берберскія народнасці (мазабіты, [[туарэгі]]) — засяроджаныя ў асноўным у аазісах. Гаспадаранне - развядзенне фінікавай пальмы, персікавых і абрыкосавых дрэваў, вырошчванне збожжавых. Таксама сярод насельніцтва развіта жывёлагадоўля, разводзяць коз, авечак, вярблюдаў-[[драмадэр]]аў. Пагалоўе жывёлы ў засухі можа моцна скарачацца. Аазісы Эль-Файюм і Харге звязаныя чыгункай з далінай Ніла. Маюцца буйныя запасы нафты. У аазісе Бахар - радовішча жалезнай руды. З глыбокай старажытнасці праз пустыню ішоў транзіт тавараў па караванных шляхах ад узбярэжжа [[Міжземнае мора|Міжземнага мора]] да цэнтральных абласцей Афрыкі. |
||
== Цікавыя факты == |
== Цікавыя факты == |
||
* У міфалогіі старажытных |
* У міфалогіі старажытных егіпцян і лівійцаў існавала бажаство - увасабленне Лівійскай пустыні - Ха, а таксама архаічнае бажаство-кіраўнік Лівійскай пустыні - Аш. Пазней яны былі замешчаны і выцесненыя іншым богам пустыні - Сетам. |
||
* [[13 верасня]] [[1922]] года ў горадзе Эль-Азіза (раён паўночнага захаду Лівійскай пустыні) была |
* [[13 верасня]] [[1922]] года ў горадзе Эль-Азіза (раён паўночнага захаду Лівійскай пустыні) была зафіксавана самая высокая ў свеце тэмпература паветра ў цені, якая дажыла да 57.7 °C (136 °F). |
||
{{Пустыня Сахара}} |
{{Пустыня Сахара}} |
||
Версія ад 16:05, 12 жніўня 2015
Лівійская пустыня (араб. الصحراء الليبية) — пустыня ў Афрыцы, паўночна-ўсходняя частка Сахары. Знаходзіцца на захад ад р. Ніл, у межах Лівіі, Егіпта і Судана. Плошча каля 2 млн. км².
Этымалогія назвы
Назва пустыні паходзіць ад імя племя старажытных лівійцаў - [Rbw] «Леву / лібу», якія прабывалі тут, назву ім далі егіпцяне каля 2700-2200 гг. да н.э.
Прырода
Паўночная частка нізінная, укрыта пяскамі, якія ўтвараюць дзюны вышынёй да 300 м; на паўночным усходзе — глыбокія тэктанічныя ўпадзіны (Катара, 133 м ніжэй узроўню мора, Сіва, Бахарыя, Фаюм і інш.). Паўднёвая частка — камяністае або пясчанікавае плато вышынёй 400-500 м з асобнымі астанцовымі масівамі да 1934 м (г. Эль-Увейнат).
Клімат трапічны, пустынны, на поўначы — субтрапічны міжземнаморскі, паўпустынны. Ападкаў месцамі менш за 25 мм за год (выпадаюць не штогод), на поўначы — 50-100 мм.
Расліннасць вельмі бедная — пустынная акацыя, тамарыск, палыны. Каля калодзежаў і выхадаў грунтавых вод рэдкія аазісы: Сіва, Фаюм, Джалу, Дахла, Куфра, Фарафра. Аазісы Фаюм і Харга звязаны чыгункай з далінай Ніла.
Насельніцтва і гаспадарчая дзейнасць
Насельніцтва ў пустыні - у большасці лівійцы і берберскія народнасці (мазабіты, туарэгі) — засяроджаныя ў асноўным у аазісах. Гаспадаранне - развядзенне фінікавай пальмы, персікавых і абрыкосавых дрэваў, вырошчванне збожжавых. Таксама сярод насельніцтва развіта жывёлагадоўля, разводзяць коз, авечак, вярблюдаў-драмадэраў. Пагалоўе жывёлы ў засухі можа моцна скарачацца. Аазісы Эль-Файюм і Харге звязаныя чыгункай з далінай Ніла. Маюцца буйныя запасы нафты. У аазісе Бахар - радовішча жалезнай руды. З глыбокай старажытнасці праз пустыню ішоў транзіт тавараў па караванных шляхах ад узбярэжжа Міжземнага мора да цэнтральных абласцей Афрыкі.
Цікавыя факты
- У міфалогіі старажытных егіпцян і лівійцаў існавала бажаство - увасабленне Лівійскай пустыні - Ха, а таксама архаічнае бажаство-кіраўнік Лівійскай пустыні - Аш. Пазней яны былі замешчаны і выцесненыя іншым богам пустыні - Сетам.
- 13 верасня 1922 года ў горадзе Эль-Азіза (раён паўночнага захаду Лівійскай пустыні) была зафіксавана самая высокая ў свеце тэмпература паветра ў цені, якая дажыла да 57.7 °C (136 °F).
| Краіны |  | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Пустыні | |||||||||||||||
| Рэгіёны | |||||||||||||||
| Рэльеф |
| ||||||||||||||
| Водныя аб’екты |
| ||||||||||||||
| Аазісы | |||||||||||||||
| Транспартная інфраструктура | |||||||||||||||
 | |
|---|---|
| Аўстралія і Новая Зеландыя | |
| Азія | |
| Афрыка | |
| Блізкі Усход | |
| Еўропа | |
| Паўночная Амерыка | |
| Паўднёвая Амерыка | |
| Прыпалярныя рэгіёны | |