Бор (Навасёлкаўскі сельсавет)
Аграгарадок
Бор
|
Бор[1] (трансліт.: Bor, руск.: Бор) — аграгарадок у Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці Беларусі. Уваходзіць у склад Навасёлкаўскага сельсавета.
Геаграфія
[правіць | правіць зыходнік]Месціцца за 11 км ад чыгуначнай станцыі Пухавічы на лініі Мінск—Асіповічы, каля ракі Цітаўка.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Ранняя гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]За 1 км на поўдзень ад вёскі, ва ўрочышчы Падкапцы сярод асушаных балот месціцца гарадзішча (мясцовая назва — Акопы Кацярыны, Капец).
У XVIII стагоддзі вёска Баравая Слабада ў Менскім павеце Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага, адносілася да маёнтка Навасёлкі, уласнасць Барэцкай[2].
У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года тэрыторыя апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Ігуменскім павеце Мінскай губерні.
Пасля 1861 года ў Навасёлкаўскай воласці Ігуменскага павета.
Найноўшы час
[правіць | правіць зыходнік]З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай воласць абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).
З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. У пачатку 1930-х гадоў праведзена прымусовая калектывізацыя, створаны калгас «Чырвоны Бор», працавалі кузня і вятрак.
У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да 4 ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі. У ходзе карных аперацый вёска была спалена, забіта 235 жыхароў. Пасля вайны вёска адноўлена.
У 1966 годзе да вёскі далучаны пасёлак Бор 1.
Насельніцтва
[правіць | правіць зыходнік]- 1970 год — 187 двароў, 704 жыхары
- 1995 год — 187 двароў, 532 жыхары[3]
- 2002 год — 145 двароў, 475 жыхароў
- 2009 год — 470 жыхароў
- 2019 год — 446 жыхароў[4]
Вядомыя асобы
[правіць | правіць зыходнік]- Раман Фёдаравіч Ляпіч (1906—1977) — беларускі паэт, крытык, перакладчык, выкладчык.
- Валерый Уладзіміравіч Бабук (нар. 1956) — беларускі спартсмен, трэнер.
- Сяргей Пятровіч Семяняка (нар. 1975) — беларускі спартсмен.
Інфраструктура
[правіць | правіць зыходнік]- Сярэдняя школа
- Механічныя майстэрні
- Дом культуры
- Бібліятэка
- Фельчарска-акушэрскі пункт
- Дзіцячы сад-яслі
- Аддзяленне сувязі
- Крама
Славутасці
[правіць | правіць зыходнік]- Гарадзішча (Акопы Кацярыны, Капец)
- Камень-следавік, на могілках. Паводле аднаго з паданняў, след на камені пакінуў Ісус Хрыстос, які праходзіў праз вёску. Паводле другога падання, хворай жанчыне ў сне Бог указаў на гэты камень і загадаў маліцца за сваё здароўе, у выніку чаго яна вылечылася. Лічыцца, што камень найлепш дапамагае ад зубнога болю[5].
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU). Сустракаецца таксама варыянт Бор-Навасёлкаўскі, Барава́я Слабада́, ж.. Слабада́-Барава́я, ж.
- ↑ Дапаможнік . helper.archonline.by. Праверана 23 мая 2024.
- ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3). — С. 215.
- ↑ Belarus . pop-stat.mashke.org. Праверана 26 красавіка 2024.
- ↑ Культавыя і гістарычныя валуны Беларусі 2022, с. 289.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Бор // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 8: Мінская вобласць, кн. 4 / рэдкал.: Т. У. Бялова (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2013. — С. 121. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0735-9.
- Памяць: Пухавіцкі раён: Гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / Укл. А. А. Прановіч; Рэдкал.: А. М. Карлюкевіч і інш.. — Мінск: Беларусь, 2003. — 749 с. — ISBN 985-01-0251-9.
- Республика Беларусь. Минская область: Общегеографический атлас (руск.) / Ред. Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2008. — С. 23. — 48 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-054-2.
- А. Карабанаў, В. Вінакураў, Л. Дучыц, А. Зайцаў, І. Клімковіч. Культавыя і гістарычныя валуны Беларусі / Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Інстытут прыродакарыстання. — 2-е. — Беларуская навука, 2022. — 404 с. — ISBN 978-985-08-2793-7.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх