Карл XIII
| Карл XIII Carl XIII |
|||
 |
|||
 |
|||
|
|||
|---|---|---|---|
| 5 чэрвеня 1809 — 5 лютага 1818 | |||
| Папярэднік: | Густаў IV Адольф | ||
| Пераемнік: | Карл XIV Юхан | ||
|
|||
| 4 лістапада 1814 — 5 лютага 1818 | |||
| (пад імем Карл II) | |||
| Папярэднік: | Крысціян Фрэдэрык | ||
| Пераемнік: | Карл XIV Юхан | ||
| Веравызнанне: | Лютэранства | ||
| Нараджэнне: | 7 кастрычніка 1748 Стакгольм |
||
| Смерць: | 5 лютага 1818 (69 гадоў) Стакгольм |
||
| Пахаванне: | Царква Рыдархольмена | ||
| Дынастыя: | Гольштэйн-Готторп | ||
| Бацька: | Адольф Фрэдрык | ||
| Маці: | Луіза Ульрыка Пруская | ||
| Жонка: | Едвіга Элізавета Шарлота Гольштэйн-Готарпская | ||
| Дзеці: | Carl Löwenhielm[d] і Karl Adolf[d] | ||
.svg){kind=small}
Карл XIII (шведск.: Karl XIII, Carl XIII; 7 кастрычніка 1748, Стакгольм, Швецыя — 5 лютага 1818, Стакгольм) — кароль Швецыі з 5 чэрвеня 1809 года, з 4 лістапада 1814 года таксама і кароль Нарвегіі (як Карл II, гл. шведска-нарвежская унія) з Гольштэйн-Готарпскай дынастыі.
Другі сын караля Адольфа Фрэдрыка, з 1772 года насіў тытул герцага Сёдэрманландскага.
Падчас руска-шведскай вайны 1788—1790 у чыне адмірала камандаваў шведскім флотам у Эландскай бітве 1789 года і (разам з братам, Густавам III) у Выбаргскай бітве 1790 года.
Захапляўся акультызмам. Пасля забойства брата 10 мая (дэ-факта з 13 сакавіка) 1792 года стаў рэгентам Швецыі (1792—1796) пры непаўналетнім пляменніку Густаве IV Адольфе і вёў даволі актыўную палітыку, у прыватнасці, прыязджаў у Пецярбург для перамоў аб шлюбе пляменніка з адной з унучак Кацярыны II[1].
Пасля звяржэння Густава IV у 1809 годзе абвешчаны каралём Швецыі, але да таго часу ўжо запаў у прыдуркаватасць і рэальнага ўплыву на палітыку не аказваў. Фактычна ўлада была ў руках арыстакратыі, а пасля абрання спадчыннікам бяздзетнага караля ў 1810 годзе напалеонаўскага маршала Жана Бернадота, князя Пантэкорва — у гэтага апошняга і яго найбліжэйшых паплечнікаў. 6 чэрвеня 1809 года прынята канстытуцыя Швецыі («Форма кіравання»), якая дзейнічала да 1974, а таксама дзеючы дагэтуль (з папраўкай 1980 года) закон аб пераходзе ў спадчыну прастола. Пасля скону Карла XIII Бернадот уступіў на прастол як Карл XIV Юхан, заснаваўшы новую дынастыю.
Зноскі
- ↑ М. А. Пыляев. Старый Петербург
Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]
- Военная энциклопедия / Под ред. В. Ф. Новицкого и др — СПб.: т-во И. В. Сытина, 1911—1915.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Карл XIII Шведскі // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) — СПб., 1890—1907.
| Папярэднік: Густаў IV Адольф |
Кароль Швецыі 1809—1818 |
Пераемнік: Карл XIV Юхан |
| Папярэднік: Крысціян Фрэдэрык |
Кароль Нарвегіі 1814—1818 |
Пераемнік: Карл XIV Юхан |
|
