Перайсці да зместу

Радунскі замак

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Замак
Радунскі замак
Умацаваны гаспадарскі двор у сярэдзіне XVII ст. Мастацкая рэканструкцыя П. Татарнікава
Умацаваны гаспадарскі двор у сярэдзіне XVII ст. Мастацкая рэканструкцыя П. Татарнікава
54°02′07″ пн. ш. 25°03′24″ у. д.HGЯO
Краіна
Месцазнаходжанне
Статус Ахоўная шыльда гісторыка-культурнай каштоўнасці Рэспублікі Беларусь. Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 413В000129шыфр 413В000129
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Радунскі замак (таксама вядомы як Замак каралевы Боны, Шведскі вал) — колішні замак недалёка ад Радуні (Воранаўскі раён), рэшткі якога размешчаны на ўзвышшы сярод забалочанай мясцовасці на беразе ракі Радунька на паўднёвы ўсход ад в. Гарадзішча.

«Замэчак каралевы Боны» ў 1536 годзе. Мастацкая рэканструкцыя П. Татарнікава
Умацаваны гаспадарскі двор у сярэдзіне XVII ст. Мастацкая рэканструкцыя П. Татарнікава

Ад замка захаваліся валы чатырохвугольная, памерам 85 х 60 м. Пляцоўка замка паднятая на вышыню да 8 м над далінай ракі, валы маюць вышыню 3-5 м. Замчышча абкружана ровам глыбінёй 2,5-3 м і шырынёй 6-8 м, памеры рова, верагодна, вызначаны пад час раскопак, бо ўжо ў ХІХ стагоддзі роў быў практычна засыпаны. У паўднёва-ўсходнім вугле валоў да нашага часу бачны ўваход, там месцілася ўязная вежа-брама з пад’ёмным мастом. Гісторыкі лічылі, што аснову замкавай абароны складаў комплекс драўляна-земляных умацаванняў. Пры раскопках быў выяўлены культурны пласт у 0,4-0,5 м. Ф. Пакроўскі ў кнізе «Археологическая карта Виленской губернии» (Вільня, 1893), пісаў, што ўнутры вала, па кутах гарадзішча маюцца невысокія ўзвышэнні, верагодна, рэшткі былых пабудоваў, што пацвярджаецца таксама багаццем тут цагляных і кафляных абломкаў. Падчас раскопак гарадзішча ў той час былі знойдзены старадаўнія манеты, піка і асаблівай формы жалезная сякера, якая захоўвалася ў вёсцы Юцюны. Энцыклапедыя Вялікага Княства Літоўскага ўдакладняе, што археолагамі была знойдзена кераміка XIVXVII стст., паліваная і тэракотавая кафля, жалезныя наканечнікі дзідаў, сякера, манеты XVXVII стст. і інш.

У XIVXVII ст. замак быў вялікакняскай маёмасцю. Пакроўскі піша, што паводле народнага падання, пераказанага тутэйшым настаўнікам, перад тым як з’ехаць у Белавежскую пушчу, у Радунскім замку нейкі час жыла каралева Бона. Як было напісана вышэй, на поўначы Лідскага павета было некалькі «замкаў каралевы Боны».

У 20 кастрычніка 1536 г. у прысутнасці вялікага князя літоўскага Жыгімонта I Старога была падпісана дамова пра шлюб Барбары Радзівіл і Станіслава Гаштольда.

Вандалін Шукевіч лічыў, што так званы замак Боны ў Радуні гэта былы двор старасты, які застаўся з часоў, калі існавала Радуньскае староства.