(19) Фартуна

(19) Фартуна
(19) Фартуна ;
	; Астэроід (19) Фартуна на фоне Крабападобнай туманнасці
Адкрыццё
Першаадкрывальнік	Дж. Р. Хайнд
Месца выяўлення	Абсерваторыя Бішапа
Дата выяўлення	22 жніўня 1852
Эпанім	Фартуна
Альтэрнатыўныя абазначэнні	A902 UG
Катэгорыя	Галоўны пояс астэроідаў
Арбітальныя характарыстыкі
	Эпоха 18 красавіка 2013 года; JD 2456400.5
Эксцэнтрысітэт (e)	0,1578556
Вялікая паўвось (a)	365,3 млн км; (2,4418813 а.а.)
Перыгелій (q)	307,636 млн км; (2,0564167 а.а.)
Афелій (Q)	422,965 млн км; (2,8273459 а.а.)
Перыяд абарачэння (P)	1 393,751 сут (3,816 г)
Сярэдняя арбітальная скорасць	18,941 км/с
Схіленне (i)	1,57340°
Даўгата ўзыходнага вузла (Ω)	211,23398°
Аргумент перыгелія (ω)	182,40250°
Сярэдняя анамалія (M)	348,70243°
Фізічныя характарыстыкі
Дыяметр	225 × 205 × 195 км; 200 км (IRAS)
Маса	(1,27 ± 0,05)×1019 кг
Шчыльнасць	(2,700 ± 0,48) г/см³
Паскарэнне свабоднага падзення на паверхні	0,0393 м/с²
2-я касмічная скорасць	0,0629 км/с
Перыяд вярчэння	7,4432 гад
Спектральны клас	G(Ch)
Бачная зорная велічыня	8,88 — 12,95 m
Абсалютная зорная велічыня	7,13m
Альбеда	0,037
Сярэдняя тэмпература паверхні	180 К (−93 °C)

(19) Фартуна (лац.: Fortuna) — вельмі буйны астэроід галоўнага пояса, які належыць да вельмі цёмнага спектральнага класа G. Ён быў адкрыты 22 жніўня 1852 года англійскім астраномам Джонам Хайндам у абсерваторыі Бішапа, Вялікабрытанія і названы ў гонар старажытнарымскай багіні поспехі Фартуны^[6]. Склад астэроіда падобны са складам карлікавай планеты Цэрэры і мае цёмную паверхню са слядамі касмічнага выветрывання, багатую найпрасцейшымі арганічнымі рэчывамі, у прыватнасці талінамі. Паводле даных назіранні касмічнага тэлескопа Хабл астэроід мае блізкую да сферычнай форму з максімальным дыяметрам каля 225 км. Спадарожнікаў у астэроіда выявіць не ўдалося. Яшчэ больш удакладніць фізічныя параметры астэроіда ўдалося дзякуючы неаднаразовым назіранням пакрыцці зорак гэтым целам і, правядзенні радарных даследаванняў^[7]. Масу астэроіда ўдалося ацаніць большай часткай дзякуючы таму, што Фартуна патрапіла пад узбуральнае ўздзеянне (англ.) з боку іншага астэроіда (135) Герта. Першапачаткова амерыканскі астраном Джэймс Баер ацэньваў масу Фартуны як 1,08×10¹⁹ кг, але пазней ён выказаў здагадку, што астэроід мае больш высокую масу 1,27×10¹⁹ кг. Паколькі астэроід знаходзіцца ў галоўным поясе і мае слаба выцягнутую арбіту, то ён не ўяўляе небяспекі для Зямлі і заўсёды будзе заставацца ад яе на значнай адлегласці. Затое ён лёгка можа збліжацца з іншымі астэроідамі. Адно з такіх збліжэнняў адбылося 21 снежня 2012 года, калі Фартуна прайшла ўсяго ў 6,5 млн км ад астэроіда (687) Тынэта^[8].

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

↑ Astrometric masses of 21 asteroids, and an integrated asteroid ephemeris. Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy (нявызн.) (недаступная спасылка) (2008). Архівавана з першакрыніцы 24 лютага 2011. Праверана 11.10.2008.
↑ Storrs, Alex; Dunne; Conan; Mugnier; et al. (2005). "A closer look at main belt asteroids 1: WF/PC images". Icarus 173 (2): 409–416. doi:10.1016/j.icarus.2004.08.007. Bibcode: 2005Icar..173..409S. http://web.mit.edu/bpweiss/www/StorrsWeiss2005AsteroidsHSTIcarus.pdf. Retrieved on 2007-09-23.
↑ Recent Asteroid Mass Determinations Архівавана 21 кастрычніка 2013. (англ.)
↑ Storrs, Alex; Weiss, B.; Zellner, B.; et al. (1998). "Imaging Observations of Asteroids with Hubble Space Telescope". Icarus 137 (2): 260–268. doi:10.1006/icar.1999.6047. Bibcode: 1999Icar..137..260S. http://scripts.mit.edu/~paleomag/articles/Storrs_1999_Icarus.pdf. Retrieved on 2005-01-15. Архівавана 25 лютага 2012.
↑ AstDys (19) Fortuna Ephemerides (нявызн.) . Department of Mathematics, University of Pisa, Italy. Архівавана з першакрыніцы 26 лютага 2013. Праверана 27 чэрвеня 2010.
↑ Lutz D. Schmadel, International Astronomical Union. Dictionary of Minor Planet Names. — 5-th Edition. — Berlin Heidelberg New-York: Springer-Verlag, 2003. — P. 17. — ISBN 3-540-00238-3.
↑ Radar-Detected Asteroids and Comets (нявызн.) (недаступная спасылка). NASA/JPL Asteroid Radar Research. Архівавана з першакрыніцы 25 лістапада 2015. Праверана 30 кастрычніка 2011.
↑ Solex 10 by Aldo Vitagliano Архівавана 20 снежня 2008.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

[mass1-1] Astrometric masses of 21 asteroids, and an integrated asteroid ephemeris. Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy (нявызн.) (недаступная спасылка) (2008). Архівавана з першакрыніцы 24 лютага 2011. Праверана 11.10.2008.

[Hubble2005-2] Storrs, Alex; Dunne; Conan; Mugnier; et al. (2005). "A closer look at main belt asteroids 1: WF/PC images". Icarus 173 (2): 409–416. doi:10.1016/j.icarus.2004.08.007. Bibcode: 2005Icar..173..409S. http://web.mit.edu/bpweiss/www/StorrsWeiss2005AsteroidsHSTIcarus.pdf. Retrieved on 2007-09-23.

[3] Recent Asteroid Mass Determinations Архівавана 21 кастрычніка 2013. (англ.)

[Hubble1998-4] Storrs, Alex; Weiss, B.; Zellner, B.; et al. (1998). "Imaging Observations of Asteroids with Hubble Space Telescope". Icarus 137 (2): 260–268. doi:10.1006/icar.1999.6047. Bibcode: 1999Icar..137..260S. http://scripts.mit.edu/~paleomag/articles/Storrs_1999_Icarus.pdf. Retrieved on 2005-01-15. Архівавана 25 лютага 2012.

[AstDys-Fortuna-5] AstDys (19) Fortuna Ephemerides (нявызн.) . Department of Mathematics, University of Pisa, Italy. Архівавана з першакрыніцы 26 лютага 2013. Праверана 27 чэрвеня 2010.

[MinorNames-6] Lutz D. Schmadel, International Astronomical Union. Dictionary of Minor Planet Names. — 5-th Edition. — Berlin Heidelberg New-York: Springer-Verlag, 2003. — P. 17. — ISBN 3-540-00238-3.

[detected-7] Radar-Detected Asteroids and Comets (нявызн.) (недаступная спасылка). NASA/JPL Asteroid Radar Research. Архівавана з першакрыніцы 25 лістапада 2015. Праверана 30 кастрычніка 2011.

[8] Solex 10 by Aldo Vitagliano Архівавана 20 снежня 2008.

[3]

[4]

[1]

[5]

[2]

[6]

[7]

[8]

Г Р П Сонечная сістэма ( спіс аб’ектаў)

Сонца
*планеты і карлікавыя планеты:* Меркурый · Венера · Зямля · Марс · Цэрэра · Юпітэр · Сатурн · Уран · Нептун · Плутон · Хаўмеа · Макемаке · Эрыс
іх спадарожнікі/кольцы: Зямлі · Марса · Юпітэра/∅ · Сатурна/∅ · Урана/∅ · Нептуна/∅ · Плутона · Хаўмеа · Эрыды
Малыя целы: метэароіды · астэроіды/іх спадарожнікі (калязямныя · асноўнага пояса · траянцы · кентаўры) · транснептунавыя (ПК · РД) · дамаклоіды · каметы (ВО)