Мінская епархія

Мінская епархія
Мінская епархія
	Кафедральны сабор Сашэсця Святога Духа
Агульныя звесткі
Краіна	Беларусь
Епархіяльны цэнтр	Мінск
Заснавана	24 красавіка 1793
Плошча	2 348 км²;
Кіраванне
Кіруючы архірэй	мітрапаліт Мінскі і Заслаўскі Веніямін (Тупека) (з 25 жніўня 2020)
Кафедральны храм	Сабор Сашэсця Святога Духа ў Мінску
Другі кафедральны храм	Спаса-Праабражэнскі сабор у Заслаўі
Статыстыка
Благачынняў	10
Прыходаў	94
Храмаў	87
Манастыроў	4
Святароў	276
Сайт	pravminsk.by
Карта
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мінская епархія — галоўная епархія Беларускай праваслаўнай царквы. Аб’ядноўвае прыходы на тэрыторыі Мінска і Мінскага раёна. Уваходзіць у склад Мінскай мітраполіі.

Гісторыя

Утворана пасля другога падзела Рэчы Паспалітай 24 красавіка 1793 года. Першапачаткова дзейнічала на тэрыторыях Мінскага, Ізяслаўскага і Брацлаўскага генерал-губернатарстваў. Пасля трэцяга падзела Рэчы Паспалітай епархія ўключала тэрыторыі Мінскай, Віленскай, Слонімскай (да 1797 года) і Гродзенскай губерняў.

У 1833 годзе ў сувязі з аднаўленнем Полацкай і Віленскай епархіі тэрыторыя Мінскай епархіі паменшана да межаў Мінскай і Гродзенскай губерняў. З 1840 года епархія ахоплівала толькі Мінскую губернію, налічвалася 575 прыходаў. Тады ж у Мінску пачала дзейнічаць пераведзеная са Слуцка духоўная семінарыя.

У 1869 годзе ў епархіі пачалося выданне «Минских епархиальных ведомостей». У 1910 годзе ў складзе епархіі было заснавана Слуцкае вікарыяцтва. Напярэдадні Першай сусветнай вайны ў епархіі было 566 прыходаў, 4 мужчынскія і 2 жаночыя манастыры, 5 духоўных вучылішчаў і семінарыя, дзейнічалі 1230 храмаў (у тым ліку дамовыя цэрквы і капліцы)^[1].

Па выніках Рыжскай мірнай дамовы заходняя частка епархіі апынулася ў складзе Польшчы пад юрысдыкцыяй Польскай аўтакефальнай праваслаўнай царквы.

У ліпені 1922 года епархія ўвайшла ў склад абвешчанай Мінскай мітраполіі. Мітрапалітам стаў епіскап Мінскі Мелхіседэк, які такім чынам узначаліў усю праваслаўную царкву ў БССР. У выніку рэпрэсій супраць духавенства ў 2-й палове 1930-х гадоў епархія фактычна спыніла функцыяванне.

Падчас нямецкай акупацыі ў кастрычніку 1941 года дзейнасць епархіі аднавілася ў рамках Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы^[1].

У 1950-я гады ў сувязі з тым, што епіскапы на іншыя беларускія кафедры не прызначаліся, Мінская епархія ў рангу мітраполіі з’яўлялася адзінай у БССР, падпарадкоўваючыся Маскоўскаму патрыярхату.

З 1989 года епархія адносіцца да Беларускага экзархата Маскоўскага патрыярхата РПЦ. У тым жа годзе аднавілася выданне «Минских епархиальных ведомостей». З 1992 да 2014 года межы епархіі супадалі з межамі Мінскай вобласці. Станам на 2000 год, у яе склад уваходзілі 20 благачынных акруг, 279 прыходаў, 183 храмаў і 10 капліц, 4 манастыры, Мінская духоўная семінарыя, Мінская духоўная акадэмія і Мінскае духоўнае вучылішча^[1].

23 кастрычніка 2014 года рашэннем Святога сінода са складу Мінскай епархіі былі вылучаны Барысаўская, Маладзечанская і Слуцкая епархіі. Мінская епархія была абмежавана тэрыторыямі Мінска і Мінскага раёна. Разам з Барысаўскай, Маладзечанскай і Слуцкай епархіямі яна ўвайшла ў склад Мінскай мітраполіі^[2].

Навучальныя ўстановы

Духоўнымі навучальнымі ўстановамі епархіі з’яўляюцца:

Манастыры

У склад епархіі ўваходзяць пяць манастыроў:

Тытулы кіруючых архірэяў

Мінскі, ізяслаўскі і браслаўскі (1793—1795).
Мінскі і літоўскі (1795—1833).
Мінскі і гродзенскі (1833—1840).
Мінскі і бабруйскі (1840—1878).

Мінскі і тураўскі (1878—1922).
Мінскі і беларускі (1922—1989).
Мінскі і слуцкі (1991—2014)^[1].
Мінскі і заслаўскі (з 2014)^[2].

Епіскапы

Віктар (Садкоўскі) (13 красавіка 1793 — 13 мая 1796).
Іоў (Пацёмкін) (13 мая 1796 — 7 лютага 1812).
Серафім (Глаголеўскі) (7 лютага 1812 — 20 жніўня 1814).
Данііл (Наток-Міхайлоўскі) (1814 — 7 лютага 1816, часова выконваючы абавязкі).
Анатолій (Максімовіч) (7 лютага 1816 — 10 лютага 1832).
Яўгеній (Бажанаў) (17 лютага 1832 — 1 верасня 1834)
Ніканор (Кляменцьеўскі) (5 верасня 1834 — 28 студзеня 1840).
Антоній (Зубко) (28 студзеня 1840 — 1 сакавіка 1848).
Міхаіл (Галубовіч) (1 сакавіка 1848 — 23 студзеня 1868).
Аляксандр (Дабрынін) (14 жнівень 1868 — 25 красавіка 1877).
Яўгеній (Шаршылаў) (16 мая 1877 — 26 ліпеня 1880).
Варлаам (Чарняўскі) (26 ліпеня 1880 — 21 мая 1889).
Сімяон (Лінькоў) (3 чэрвеня 1889 — 31 жніўня 1899).
Міхаіл (Цемнарусаў) (22 верасня 1899 — 29 мая 1912).
Іаан (Помер) (май 1912 — лістапад 1912, часова выконваючы абавязкі).
Мітрафан (Краснапольскі) (9 лістапада 1912 — 6 ліпеня 1916).
Георгій (Ярашэўскі) (6 ліпеня 1916—1919).
Мелхіседэк (Паеўскі) (1919—1926).
Арсеній (Смалянец) (13 ліпеня 1927 — 12 кастрычніка 1927, часова выконваючы абавязкі).
Павел (Вількоўскі) (кастрычнік 1927 — кастрычнік 1930).
Феафан (Семяняка) (13 снежня 1930—1935).
Іасаф (Жэвахаў) (1936, часова выконваючы абавязкі).
Мадэст (Нікіцін) (лістапад 1936 — 29 кастрычніка 1937).
Панцялеймон (Ражноўскі) (1941—1944).
Васілій (Ратміраў) (верасень 1944 — 13 студзеня 1947).
Піцірым (Свірыдаў) (13 студзеня 1947 — 21 красавіка 1959).
Гурый (Ягораў) (21 мая 1959 — 19 верасня 1960).
Лявонцій (Бондар) (19 верасня 1960 — 16 сакавіка 1961, часова выконваючы абавязкі).
Антоній (Крацэвіч) (16 сакавіка 1961 — 5 ліпеня 1961).
Варлаам (Барысевіч) (5 ліпеня 1961 — 4 жніўня 1963).
Нікадзім (Ротаў) (4 жніўня 1963 — 9 кастрычніка 1963).
Сергій (Пятроў) (9 кастрычніка 1963 — 25 мая 1965).
Антоній (Мельнікаў) (25 мая 1965 — 10 кастрычніка 1978).
Філарэт (Вахрамееў) (10 кастрычніка 1978 — 25 снежня 2013).
Павел (Панамароў) (25 снежня 2013 — 25 жніўня 2020).
Веніямін (Тупека) (з 25 жніўня 2020).

Благачынныя акругі

1-е Мінскае гарадское благачынне — 10 прыходаў.
2-е Мінскае гарадское благачынне — 4 прыхода.
3-е Мінскае гарадское благачынне — 5 прыходаў.
4-е Мінскае гарадское благачынне — 6 прыходаў.
5-е Мінскае гарадское благачынне — 7 прыходаў.
6-е Мінскае гарадское благачынне — 7 прыходаў.
7-е Мінскае гарадское благачынне — 5 прыходаў.
1-е Мінскае раённае благачынне — 14 прыходаў.
2-е Мінскае раённае благачынне — 13 прыходаў.
3-е Мінскае раённае благачынне — 16 прыходаў.

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г Рэлігія і царка на Беларусі. Энцыклапедычны даведнік // Мінск, Беларуская энцыклапедыя, 2001. С. 205—206
↑ ^а ^б Гісторыя Мінскай епархіі (бел.). Афіцыйны партал Беларускай праваслаўнай царквы. Праверана 05.02.2019.
↑ Мінская праваслаўная епархія // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 5: М — Пуд / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1999. — 592 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0141-9.
↑ Мінская епархія (бел.) — Афіцыйны партал Беларускай праваслаўнай царквы
↑ Манастыры Мінскай епархіі Архівавана 2 лютага 2020. (руск.). — Афіцыйны сайт Мінскай епархіі

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10).
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 5: М — Пуд / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1999. — 592 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0141-9.

Спасылкі

Мінская епархія (руск.) на афіцыйным сайце Рускай праваслаўнай царквы.

[religiya_i_carkva-1] а ^б ^в ^г Рэлігія і царка на Беларусі. Энцыклапедычны даведнік // Мінск, Беларуская энцыклапедыя, 2001. С. 205—206

[church.by-2] а ^б Гісторыя Мінскай епархіі (бел.). Афіцыйны партал Беларускай праваслаўнай царквы. Праверана 05.02.2019.

[3] Мінская праваслаўная епархія // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 5: М — Пуд / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1999. — 592 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0141-9.

[4] Мінская епархія (бел.) — Афіцыйны партал Беларускай праваслаўнай царквы

[5] Манастыры Мінскай епархіі Архівавана 2 лютага 2020. (руск.). — Афіцыйны сайт Мінскай епархіі

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]