Копысь
(Пасля перасылкі з Гарадскі пасёлак Копысь)
Гарадскі пасёлак
Копысь  Замчышча
Копысь на карце Беларусі ±   | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Копысь[2] — гарадскі пасёлак у Аршанскім раёне Віцебскай вобласці Беларусі, прыстань на левым беразе Дняпра. За 35 км ад Оршы, 2 км ад чыгуначнай станцыі Копысь на лініі Орша—Магілёў, аўтадарогамі злучаны з Оршай, і з аўтадарогай Орша—Магілёў. Насельніцтва 847 чал. (2017)[3].
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
.jpg)
Упершыню згадваецца пад 1059 г. у Ніканаўскім летапісе, калі на шляху ў Ноўгарад там памёр епіскап Лука Жыдзята. З 2-й паловы 14 ст. у Віцебскім ваяводстве ВКЛ. У 14—18 ст. існаваў Копыскі замак. Належаў князям Астрожскім, Радзівілам. У 1597 годзе Крыштаф Радзівіл «Пярун» запісаў фундуш на копыскую царкву Святой Параскевы Пятніцы.[4] Меў магдэбургскае права. З 1772 г. у складзе Расійскай імперыі, горад, цэнтр павета. У 1781 годзе Копысі дараваны герб. З 1861 г. — пазаштатны горад Горацкага павета. Падчас вайны 1812 года заняты французскімі войскамі. 12.11.1812 г. тут праз Дняпро перапраўлялася расійская армія пад камандаваннем М. І. Кутузава. У 17—19 ст. вядомы вытворчасцю кафлі. На мяжы 18—19 ст. быў цэнтрам хасідызму. У 1924—1930 гг. цэнтр раёна. З 1930 г. у Аршанскім раёне, з 1938 г. гарадскі пасёлак.
Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Эканоміка[правіць | правіць зыходнік]
Прадпрыемствы машынабудаўнічай і будаўнічых матэрыялаў прамысловасці. Цэнтр па вытворчасці мастацкай керамікі.
Славутасці[правіць | правіць зыходнік]
- Замчышча Пятроўскі Вал — помнік археалогіі
- Селішча Пасадскае — помнік археалогіі
Вядомыя асобы[правіць | правіць зыходнік]
- Валянцін Аляксеевіч Барадуля — беларускі вучоны ў галіне цеплаэнегретыкі, прафесар. Доктар тэхнічных навук (1986).
- Веніямін Блажэнны (1921—1999) — беларускі паэт.
- Пётр Іванавіч Грушэцкі — царкоўны дзеяч; уключаны ў спіс «Новапакутнікі і Спавяданнікі Рускай Праваслаўнай Царквы XX стагоддзя»[12].
- Соф’я Юр’еўна Друкер (1907—1984) — беларуская спявачка, Народная артыстка БССР
- Аляксей Сцяпанавіч Кароль (1945—2015) — беларускі гісторык, палітолаг, галоўны рэдактар газеты «Новы Час».
- Фаня Ісакаўна Кулікова (1906—1998) — савецкі ўсходазнавец. Доктар гістарычных навук. Заслужаны дзеяч навукі РСФСР.
- Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка (нар. 1954) — Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь.
- Сямён Сцяпанавіч Навумовіч (нар. 1922) — урач, траўматолаг і артапед, доктар медыцынскіх навук[13].
- Аркадзь Міхайлавіч Стамблер (1898—1941) — савецкі театральны дзеяч[14].
- Максім Сямёнаў (мянушка Куцень) — майстар сяэбраных спраў 2-й паловы XVII стагоддзя.
- Фёдар Паўлавіч Урончанка (1779—1852) — міністр фінансаў Расіі пры Мікалаі I.
- Міхаіл Паўлавіч Урончанка (1802—1855) — расійскі ваенны геадэзіст, географ, перакладчык. Генерал-маёр.
Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]
Зноскі[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ а б Численность населения на 1 января 2024 г. и среднегодовая численность населения за 2023 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Белстат, 2024.
- ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7 (DJVU).
- ↑ Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2017 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2016 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.). Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (29 сакавіка 2017). Праверана 3 красавіка 2017.
- ↑ НГАБ, ф. 1731, воп. 1, спр. 33, с. 644
- ↑ а б Беларусь: энцыклапедычны даведнік
- ↑ http://www.belstat.gov.by/ofitsialnaya-statistika/solialnaya-sfera/demografiya_2/metodologiya-otvetstvennye-za-informatsionnoe-s_2/index_4945/
- ↑ Численность населения на 1 января 2017 г. и среднегодовая численность населения за 2016 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2017.
- ↑ Численность населения на 1 января 2020 г. по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов и поселков городского типа — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2020.
- ↑ Численность населения на 1 января 2021 г. и среднегодовая численность населения за 2020 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2021.
- ↑ Численность населения на 1 января 2022 г. и среднегодовая численность населения за 2021 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2022.
- ↑ Численность населения на 1 января 2023 г. и среднегодовая численность населения за 2022 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2023.
- ↑ Грушецкий Петр Иванович. Новомученики и Исповедники Русской Православной Церкви XX века. ПСТГУ. Факультет ИПМ. Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2012. Праверана 14 лістапада 2010.
- ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — С. 112. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).
- ↑ https://bessmertnybarak.ru/stambler_arkadiy_mikhaylovich/
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8).
- Копысь // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 398. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
- Копысь // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г. П. Пашков [и др.]; под общ. ред. И. И. Пирожника. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 648 с. ISBN 978-985-11-0384-9
- Kossarzecki K. Forteca w Kopysi nad Dnieprem w latach wojny Rzeczypospolitej z Moskwą 1654—1667 // Studia z dziejów wojskowości. — T. I. — Białystok, 2012. — S. 115—154.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Копысь
Геаграфічныя звесткі па тэме Копысь на OpenStreetMap
 | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| |||||||||||||
