Астрог (горад)
Горад
 Паспект Незалежнасці
Астрог на карце Украіны ±   | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
![Герб[d]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Coat_of_Arms_of_Ostroh.svg)
![Сцяг[d]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Ostroh.svg)
Астрог (укр.: Острог) — горад абласнога падпарадкавання ў Ровенскай вобласці Украіны, на рацэ Гарынь пры ўпадзенні ў яе Віліі. Адміністрацыйны цэнтр Астрожскага раёна. Насельніцтва 14 801 чал. (2001).
Знаходзіцца за 55 км ад Роўна, за 14 км ад чыгуначнай станцыі Астрог на лініі Здалбунаў — Шапятоўка. Праз горада праходзіць аўтамабільная дарога Стараканстантынаў — Роўна — Сарны — Жыткавічы М21.
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
- 1100: першы пісьмовы ўспамін пра паселішча ў Іпацьеўскім летапісе; уваходзіў у склад Уладзімір-Валынскага і Галіцка-Валынскага княстваў.
- XIV ст.: уладанне князёў Астрожскіх, у складзе Вялікага Княства Літоўскага.
- 1340: у Густынскім летапісе згадваецца першы князь з дынастыі Астрожскіх — Даніл.
- 1421: пры Астрожскім замку збудавалі Богаяўленскую царкву.
- 29 ліпеня 1528: атрымаў Магдэбургскае права[1].
- 1540: у Астрозе, паводле запрашэння князя І. Астрожскага, знаходзіліся дамініканы, дзейнічаў касцёл.
- 1565/66: у Валынскім ваяводстве.
- 1569: згодна з умовамі Люблінскай уніі перайшоў да Каралеўства Польскага.
- 1576—1582: у Астрозе дзейнічала друкарня, тут працавалі Іван Фёдараў, а пасля яго смерці Васіль Суражскі[2]; князь Канстанцін-Васіль Канстанцінавіч Астрожскі заснаваў Грэка-славяна-лацінскую акадэмію (Астрожскую школу).
- 1604: вялікі пажаў знішчыў горад.
- 1624: Г. А. Хадкевіч заснавала ў Астрозе езуіцкі калегіум, дзе былі класы граматыкі, рыторыкі, паэтыкі і філасофіі, бурса для збяднелай валынскай шляхты, музычная бурса, бібліятэка, аптэка[1].
- 1636: праваслаўныя прыходы Астрога прынялі Унію.
- [[XVII] стагоддзе: у Астрозе дзейнічаў кляштар кармелітаў абутых, а з сяр. XVIII ст. — кляштар капуцынаў.
- 1648: казакі Б. Хмяльніцкага захапілі і спустошылі горад.
- 1673: па смерці апошняга прадстаўніка роду Астрожскіх перайшоў да Вішнявецкіх.
- 1793: у выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай апынуўся ў складзе Расійскай імперыі, у Валынскай губерні.
- 1921: згодна з Рыжскім мірным дагаворам увайшоў у склад міжваеннай Польскай Рэспублікі.
- 1939: у складзе Украінскай ССР.
- 3 ліпеня 1941 — 13 студзеня 1944: знаходзіўся пад нямецкай акупацыяй.
Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]
- 1835 — 5500 чал.
- 1861 — 8926 чал.
- 1882 — 7717 чал.[3]
- 1896 — 11 758 (5545 мужчын і 6213 жанчын), з іх паводле веры: праваслаўных 2578, рымска-каталікоў 1612, пратэстантаў 102, юдаістаў 7368, магаметанаў 39, іншых спавяданняў 59; паводле саслоўя: шляхты 526, духоўнага звання 49, ганаровых грамадзян і купцоў 318, мяшчан 9555, вайскоўцаў 342, сялян 879, іншых станаў 89.[4]
- 1921 — 12 975 чал.
- 1931 — 13 265 чал.
- 1974 — 10,9 тыс. чал.[5]
- 1991 — 13,3 тыс. чал.[6]
- 2001 — 14 801 чал.
Эканоміка[правіць | правіць зыходнік]
Прадпрыемствы харчовай (масларобнай, цукровай, разлівання мінеральных водаў і інш.), будматэрыялаў і інш. прамысловасці.
Адукацыя і навука[правіць | правіць зыходнік]
Турыстычная інфармацыя[правіць | правіць зыходнік]
Славутасці[правіць | правіць зыходнік]
- Богаяўленская замкавая царква (XVI ст.)
- Былы касцёл капуцынаў (XVIII ст., цяпер царква Св. Фёдара)
- Замак князёў Астрожскіх (XV, XVI стст.)
- Капліца Беззаганнага Зачацця Найсв. Дзевы Марыі
- Мескія ўмацаванні (XVI ст.): Луцкая і Татарская брамы
- Могілкі: яўрэйскія, татарскія
- Сінагога (XVII ст.)
- Фарны касцёл (XIX ст.)
Страчаная спадчына[правіць | правіць зыходнік]
- Касцёл і кляштар езуітаў (1624)
- Касцёл і кляштар кармелітаў (1779)
- Палац Яблонскіх (XVIII ст.)
Галерэя[правіць | правіць зыходнік]
Умацаванні[правіць | правіць зыходнік]
-
Замак
-
Новая (Круглая) вежа
-
Татарская брама
-
Барэльеф
Іншае[правіць | правіць зыходнік]
-
Касцёл Унебаўзяцця Найсв. Дзевы Марыі
-
Богаяўленскі сабор
-
Саборная брама
-
Цэнтральная плошча
Гарады-пабрацімы[правіць | правіць зыходнік]
Вядомыя асобы[правіць | правіць зыходнік]
- Канстанцін-Васіль Астрожскі (1526—1608) — вялікалітоўскі грамадскі дзеяч, ваявода кіеўскі.
- Мікола Кавальскі (1929—2006) — гісторык, заснавальнік украінскай школы крыніцазнаўства.
Глядзіце таксама[правіць | правіць зыходнік]
Зноскі
- ↑ а б Грынявецкі В. Астрог // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 259. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.
- ↑ Коршунаў А. Ф. Су́ражскі Васіль // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 278. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
- ↑ Ostróg // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VII: Netrebka — Perepiat (польск.). — Warszawa, 1886. S. 682
- ↑ Острог // Астрог (горад) // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
- ↑ Острог // Большая советская энциклопедия, 3-е изд.: в 30 т. / Гл. ред. А.М. Прохоров. — М.: Сов. энциклопедия, 1969—1978.
- ↑ Острог // Большой энциклопедический словарь / Гл. ред. В. П. Шишков. — М.: НИ «Большая Российская энциклопедия», 1998. — 640 с.: ил. ISBN 5-85270-262-5.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Астрог (горад)- Астрожскі гарадскі савет Архівавана 24 ліпеня 2010.
  Населеныя пункты Астрожскага раёна | ||
|---|---|---|
| Горад |  | |
| Вёскі | Ажэнын · Бадзіўка · Бацькіўці · Білашыў · Балоткіўці · Бродзіў · Бродзіўскэ · Бубніўка · Бухарыў · Вэльбіўна · Вэрхіў · Вышэнькы · Вілія · Валоскіўці · Гай · Грэм’ячэ · Грозіў · Даныліўка · Дэрэўянчэ · Дубыны · Завыдзіў · Завызіў · Ілляшыўка · Краіў · Кураж · Курганы · Куцянка · Лэбэдзі · Лючын · Мэжырыч · Мылятын · Мыхайліўка · Мыхалкіўці · Магыляны · Машчаныця · Навамалын · Навародчыці · Плоскэ · Пасыва · Пачапкы · Прыкардоннэ · Радужнэ · Розваж · Садкы · Сіянці · Слабідка · Стадныкы · Тэрэмнэ · Тэсіў · Тачэвыкы · Украінка · Хорыў · Хрыніў · Чэрняхіў · Шлях | |
1 не ўваходзіць у склад Астрожскага раёна. | ||
| Вобласці | Адэская · Валынская · Вінніцкая · Данецкая · Днепрапятроўская · Жытомірская · Закарпацкая · Запарожская · Івана-Франкоўская · Кіеўская · Кіраваградская · Луганская · Львоўская · Мікалаеўская · Палтаўская · Ровенская · Сумская · Харкаўская · Херсонская · Хмяльніцкая · Цярнопальская · Чаркаская · Чарнавіцкая · Чарнігаўская |  |
|---|---|---|
| Аўтаномная рэспубліка | ||
| Гарады са спецыяльным статусам | ||