Варонічы (Пухавіцкі раён)

Вёска Варонічы Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Пухавіцкі Сельсавет Рудзенскі Каардынаты 53°34′46″ пн. ш. 27°47′52″ у. д. Водныя аб’екты Пціч Насельніцтва ▼112 чал. (2019) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1713 Паштовыя індэксы 222822 Аўтамабільны код 5 СААТА 6244757026 Варонічы на карце Беларусі ±

Варо́нічы (трансліт.: Varoničy, руск.: Вороничи) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці, на рацэ Пціч. Уваходзіць у склад Рудзенскага сельсавета. Месціцца за 28 км на паўночны захад ад Мар’інай Горкі, 43 км ад Мінска.

Гісторыя

Ранняя гісторыя

У 1584 годзе ўласнасць Мікалая Радзівіла, сына Юрыя, цэнтр уладанняў, у Менскім павеце Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага. У 1744 годзе былі млын, карчма, царква, уласнасць С. Кернажыцкага. У 1785 годзе былі вёска і слабада, карчма, уласнасць Янішэўскага.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года тэрыторыя апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Ігуменскім павеце Мінскай губерні. У 1800 годзе сяло, уласнасць А. Шышкі, былі касцёл Раства Багародзіцы, вінакурня, карчма, млын на Пцічы (2 паставы). У XIX стагоддзі цэнтр праваслаўнага прыходу. У 1838 годзе была пабудавана новая Міхайлаўская царква, фундаваная Янішэўскімі. У 1858 годзе былі маёнтак і вёска, уласнасць Людвіга Янішэўскага. Вёска да скасавання прыгону адносілася да дамену Цітва. Пасля 1861 года ў Цітвянскай воласці Ігуменскага павета.

У 1889 годзе маёнткам Варонічы валодаў дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Людвіг Людвігавіч Янішэўскі, было 185 дзесяцін зямлі, да маёнтка адносіўся таксама фальварак Зады. Паводле перапісу 1897 года былі хлебазапасны магазін і піцейны дом. У 1902 годзе адкрыта царкоўна-прыходская школа. У 1913 годзе маёнткам Варонічы валодаў Вячаслаў Скандракоў, было 210 дзесяцін зямлі.

Найноўшы час

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. У 1922 годзе была працоўная школа 1-й ступені, вучылася больш за 100 вучняў, 2 настаўнікі. Маёнтак нацыяналізаваны, створаны пасёлак. У 1930-я гады праведзена прымусовая калектывізацыя, створаны калгас «Новае жыццё», была кузня.

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі.

У 1966 годзе з вёскай зліліся пасёлак Варонічы і сяло Вароніцкая Слабада. Да 31 сакавіка 1977 года вёска ўваходзіла ў склад Цітвянскага сельсавета, да 28 мая 2013 года была ў адміністрацыйным падпарадкаванні Рудзенскага пассавета, з 28 мая 2013 года — у Рудзенскім сельсавеце.

Насельніцтва

• 1744 год — 37 двароў, 108 рэвізскіх душ мужчынскага полу
• 1785 год — 21 двары, 176 жыхароў
• 1800 год — 43 двары, 309 жыхароў сялян, 4 жыхары ваколічнай шляхты
• 1858 год — вёска, 199 душ сялян; маёнтак, 20 жыхароў дваровых людзей
• 1886 год — 37 двароў, 367 жыхароў
• 1897 год — 77 двароў, 441 жыхар
• 1908 год:
  • вёска — 92 двары, 629 жыхароў
  • маёнтак — 1 двор, 5 жыхароў
  • урочышча — 1 двор, 3 жыхары
• 1917 год:
  • вёска — 110 двароў, 426 жыхароў, усе беларусы
  • маёнтак — 1 двор, 34 жыхары; з іх 27 беларусаў і 7 палякаў
• 1921 год — ва ўрочышчы 1 двор і 5 жыхароў
• 1960 год — 443 жыхары
• 2002 год — 104 двары, 190 жыхароў
• 2009 год — 126 жыхароў
• 2019 год — 112 жыхароў

Вядомыя асобы

• Сцяпан Шыманскі (1912—1989) — генерал-лейтэнант авіяцыі.
• Міхал Богуш-Шышка (1811—1877) — культурны дзеяч, архівіст, перакладчык, гісторык, лінгвіст, энцыклапедыст.
• Генадзь Кляўко (1831—1979) — беларускі паэт, перакладчык.
• Міхаіл Плышэўскі (1862—1937) — беларускі протаіерэй, святы навамучанік.
• Марыя Юркевіч (1916—1996)— паляводка, Герой Сацыялістычнай Працы.

Славутасці

На могілках у Варонічах пахаваны беларускі паэт Рыгор Папараць.

Страчаная спадчына

• Царква ў імя Святога архангела Міхаіла (1716 — савецкі час)
• Сядзіба (XIX ст.— пасля 1920)
• Капліца

Літаратура

• Варонічы // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 8: Мінская вобласць, кн. 4 / рэдкал.: Т. У. Бялова (дырэктар) і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2013. — С. 123. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0735-9.
• Памяць: Пухавіцкі раён: Гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / Укл. А. А. Прановіч; Рэдкал.: А. М. Карлюкевіч і інш.. — Мінск: Беларусь, 2003. — 749 с. — ISBN 985-01-0251-9.
• Jelski A. Woronicze // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XIII: Warmbrun — Worowo (польск.). — Warszawa, 1893. — S. 952.
• Nad Świsłoczą : kalendarz miński informacyjny na rok 1914 / pod redakcją W. Dworzaczka. — Wilno: Znicz, 1914. — 130 S.
• Ярмоловичъ В. С. Списокъ населенныхъ мѣстъ Минской губерніи. — Минскъ: Изданіе Минскаго Губернскаго Статистическаго Комитета, 1909. — 231 с.
• Список населенных мест Б.С.С.Р. (б. Минской губернии) / Центральное Статистическое Бюро Б.С.С.Р.. — Минск: Белтрестпечать, 1924.

Спасылкі

• На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх