Мар’іна Горка

З пляцоўкі Вікіпедыя
Jump to navigation Jump to search
Горад
Мар'іна Горка
Mar`ina Horka Monument.jpg
Статуя Мар'i - сімвал горада на ўездзе з боку Мінска
Сцяг Герб
Сцяг Герб
Краіна
Вобласць
Раён
Каардынаты
Першае згадванне
Горад з
Насельніцтва
21 303 чалавекі[1] (2017)
Часавы пояс
Тэлефонны код
+375 1713
Паштовы індэкс
222810, 222811, 222827
Паштовыя індэксы
222810, 222811, 222827
Аўтамабільны код
5
Мар'іна Горка на карце Беларусі ±
Мар’іна Горка (Беларусь)
Мар’іна Горка
Мар’іна Горка (Мінская вобласць)
Мар’іна Горка

Ма́р’іна Го́рка[2] (трансліт.: Marjina Horka) — горад у Мінскай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр Пухавіцкага раёна. Насельніцтва 21 303 чал. (2017)[1]. За 63 км на паўднёвы ўсход ад Мінска. Чыгуначная станцыя Пухавічы на лініі Мінск—Асіповічы, аўтадарогі на Мінск, Бабруйск, Чэрвень, Узду, на р. Цітаўку.

Назва[правіць | правіць зыходнік]

У тапоніме «Мар’іна Горка» спалучаецца паняцце «Горка» (невялікая гара) і азначэнне «Мар’іна», якое паходзіць ад асабістага імя[3]. Існуе некалькі меркаванняў пра паходжанне назвы горада. Адзінай афіцыйнай пазіцыі на гэты конт у наш час няма. Паводле першага падання, назва мясціны пайшла ад узвышша, на якім павесілася дачка памешчыка Мар’я (яе бацька дазнаўся, што дзяўчына пакахала простага хлопца, і разлучыў іх). Згодна з іншай легендай, паселішча назвалі «Мар’інай Горкай» ад суседняй царквы, дзе знаходзіўся цудоўны абраз Божай Маці[4]. Таксама існуе паданне, што назва паселішча ўтварылася ад паганскай традыцыі, бо некалі тут было капішча, дзе паганцы маліліся сваёй багіні Мары[5].

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Вялікае Княства Літоўскае[правіць | правіць зыходнік]

Упершыню Мар’іна Горка згадваецца ў XVI ст. У розныя часы мясцовасць знаходзілася ў валоданні Радзівілаў, Бужынскіх, Ратынскіх, Крупскіх і іншых.

28 траўня 1760 года на права валодання Мар’інай Горкай падаравана Навасёлкаўскай царкве.

У складзе Расійскай імперыі[правіць | правіць зыходнік]

Вучэльня, да 1918

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Мар’іна Горка апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Ігуменскім павеце Мінскай губерні.

У 1812 годзе узгадваецца, калі царкву на Мар’інай Горцы спалілі напалеонаўскія салдаты.

Баніфацый Крупскі, уладальнік паселішча, быў адным з арганізатараў нацыянальна-вызваленчага паўстання (1863—1864) у краі, па задушэнні якога расійскія ўлады канфіскавалі яго маёмасць, а самога выслалі ў Сібір. За верную службу «царю и отечеству» Мар’іну Горку перадалі царскаму чыноўніку Макаву. Будаванне Лібава-Роменскай чыгункі (1873) паспрыяла развіццю паселішча. 30 жніўня 1880 тут адкрылася сельскагаспадарчая школа. Паводле вынікаў перапісу (1897) у вёсцы было 24 двары.

Найноўшы час[правіць | правіць зыходнік]

25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай вёска абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. З 1 студзеня 1919 года адпаведнасці з пастановай І з’езду КП(б) Беларусі вёска увашла у склад БССР.

У жніўні 1919 — ліпені 1920 вёска знаходзілася пад польскай уладай.

17 чэрвеня 1924 Мар’іна Горка стала цэнтрам Пухавіцкага раёна БССР. 27 верасня 1938 паселішча атрымала афіцыйны статус пасёлка гарадскога тыпу.

У Другую сусветную вайну з 28 чэрвеня 1941 да 3 ліпеня 1944 пасёлак знаходзіўся пад нямецкай акупацыяй. Пасля акупацыі часткамі вермахта летам 1941 года было створана гета у якое, па ўспамінах сведак, трапіла каля 80 чалавек [6].

22 ліпеня 1955 года Указам Прэзідыума Вярхоўнай Рады БССР Мар’іна Горка атрымала статус горада.

У 2017 г. у склад горада ўвайшлі вёскі Кавалёва і Сенажаткі[7].

Панарамны від
Панарамны від


  • Вайсковая часць

  • ГЦ Хельсінкі

  • Памятная таблічка на ГЦ Хельсінкі

  • Упраўленне па працы, занятасці і сацыяльнай абароне Пухавіцкага раённага выканаўчага камітэта

  • Танк ІС-3

  • Вул. Выратавальнікаў 6. Пухавіцкі раённы цэнтр гігіены і эпідэміялогіі

  • Вул. Выратавальнікаў. Былая вайсковая часць.

  • Вул. Выратавальнікаў. Былая вайсковая часць.

  • Вул. Выратавальнікаў. Былая вайсковая часць.

  • Вул. Выратавальнікаў 5, гандлёвы цэнтр «Усходні».

  • Мемарыял 8-ай танкавай дывізіі.

Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]

Дэмаграфічныя дадзеныя[правіць | правіць зыходнік]

Габрэі[правіць | правіць зыходнік]

У 1917 годзе у г. Мар’іна Горка жыло 224 габрэяў, у 1939 г. 786 габрэяў. Пасля акупацыі часткамі вермахта летам 1941 года было створана гета. У верасне 1941 года габрэі г. Мар’іна Горка (1260 чал.) былі расстраляныя. Пасля рээвакуацыі ў 1944 годзе большасць габрэяў г. Мар’іна Горка перасялілася ў Мінск. У 1966 годзе на месцы расстрэлу пастаўлены абеліск.

Рэлігія[правіць | правіць зыходнік]

  • Рэлігія

  • Царква Благадаць

  • Царква Благадаць

  • Дом малітвы евангельскiх хрысцiян баптыстаў "Выратаванне", таблічка

  • Дом малітвы евангельскiх хрысцiян баптыстаў "Выратаванне"

  • Касцёл

  • Капліца каля царквы

  • Касцёл

  • Капліца ў цэнтры Мар'інай Горкі

  • Кафедральны сабор Святога прававернага князя Аляксандра Неўскага

  • Кафедральны сабор Святога прававернага князя Аляксандра Неўскага

  • Кафедральны сабор Святога прававернага князя Аляксандра Неўскага. Музей-бібліятэка

  • Капліца каля царквы

  • Кафедральны сабор Святога прававернага князя Аляксандра Неўскага. Капліца

Эканоміка[правіць | правіць зыходнік]

Прамысловая вытворчасць[правіць | правіць зыходнік]

Прадпрыемствы машынабудаўнічай, лёгкай, харчовай, мэблевай прамысловасці.

  • ААТ «Пухавіцкі камбінат хлебапрадуктаў». У 1948 г. у Мар’інай Горцы была створана арганізацыя "Заготзерне. У 1975 г. пабудаваны элеватар для захавання 150 тыс. т зерня. У снежні 1980 г. у строй уступіў камбікормавы комплекс, які пачаў выпускаць 630 т камбікорму ў суткі. Элеватар і камбікормавы завод у красавіку 1982 г. былі аб’яднаны ў Пухавіцкі камбінат хлебапрадуктаў, а ў 1994 г. прадпрыемства ператворана ў ААТ «Пухавіцкі камбінат хлебапрадуктаў». Зараз ААА « Пухавіцкі камбінат хлебапрадуктаў» — буйнейшае зернеапрацоўчае прадпрыемства ў Рэспубліцы Беларусь. Камбінат спецыялізуецца на вытворчасці камбакармоў для буйной рагатай жывёлы, птушак, рыбы, свінняў у прамысловых жывёлагадоўчых комплексах і ў асабістай дапаможнай гаспадарцы; прэміксаў для ўсіх выглядаў жывёл і птушкі; БВМД (бялкова-вітамінава-мінеральныя дадаткі) для ўсіх выглядаў жывёл і птушкі. Гэтак жа аказвае паслугі па захоўванні збожжа і давядзенню яго да базіснай кандыцыі; па вытворчасці прадукцыі з давальніцкай сыравіны; па затарцы і фасоўцы камбікармоў, прэміксаў, БВМД, вотруб’я.
  • ААТ «Пухавічынафтапрадукт». Першы дакумент існавання прадпрыемства (нафтабаза) датаваны ліпенем 1938 года. У 1938 годзе, нафтабазай лічылася невялікая хатка на Андрэеўскай вуліцы, каля якога былі ўсталяваны дзве помпы і некалькі рэзервуараў з палівам. Калектыў працоўных складаў з 10 чалавек. Была таксама нафтабаза і ў Рудзенску, але пасля вайны яна апынулася цалкам разбурана. У г. Мар’іна Горка часткова ўцалела і была адноўлена адразу пасля вызвалення раёна. У 1978 годзе прадпрыемства атрымала новую прапіску за межамі горада. У 1980 годзе была адкрыта першая ў раёне аўтазаправачная станцыя. Да 1991 года рэалізацыя паліва дасягнула гістарычна рэкорднай лічбы ў 90 тысяч тон у год. У 1995 годзе прадпрыемства стала акцыянерным таварыствам. У складзе кампаніі «Беларуснафта» з 2006 г. Сёння прадпрыемства абслугоўвае два раёны — Пухавіцкі і Чэрвенскі. Мае 9 аўтазаправачных станцый[15].
  • ААТ «Машхарчпрад»
  • ААТ «Пухавіцкі харчкамбинат»
  • ААТ «Пухавічы-лён»
  • РУП «Навукова-практычны цэнтр Нацыянальнай акадэміі Беларусі па харчы»
  • КП ДУП «Мар’інагорскі завод жалезабетонных вырабаў»
  • ТАА «Мароз Прадукт»
  • «Пухавіцкі малочны завод». У 1959 г. у Мар’інай Горцы пабудаваны малочны завод, які ў асноўным выпускаў пастэрызаванае малако. У 1980-х гг. была праведзена рэканструкцыя прадпрыемтсва, што дала магчымасць вырабляць таксама тварог, смятану, клінковы сыр. У 1990 г. на заводзе была арганізавана расфасоўка творагу ў форме брыкетаў на 250 г., а з 1992 г. — малака і кефіру. З 1993 г. на прадпрыемстве фасавалася смятана ў пакетах па 500 г.

З 2007 г. малочны завод стаў Пухавіцкім вытворчым участкам Слуцкага сыраробчага камбіната.

Турызм[правіць | правіць зыходнік]

Спыніцца можна ў гарадскай гасцініцы[16].

Транспарт[правіць | правіць зыходнік]

Грамадскі транспарт[правіць | правіць зыходнік]

Аўтавакзал — панарама

Гарадскі і прыгарадны транспарт уключае аўтобусы і маршрутныя таксі. Асноўнымі транспартнымі вузламі з’яўляюцца пляц перад чыгуначным вакзалам і размешчаны непадалёк аўтавакзал. Набыць квіткі на праезд у аўтобусе можна ў кандуктара, у маршрутцы — у вадзіцеля (аплачваць праезд прынята адразу пры пасадцы).

Чыгуначны[правіць | правіць зыходнік]

Праз тэрыторыю горада праходзіць Мінскае аддзяленне Беларускай чыгункі Мінск — Гомель. Знаходзіцца станцыя Пухавічы. Чыгункай без перасадак можна даехаць на электрацягніку да Мінска (паўночна-заходні кірунак, каля 80 хвілін) або да Асіповічаў (паўднёва-ўсходні кірунак, каля 60 хвілін).

Аўтамабільны[правіць | правіць зыходнік]

  • Эканоміка

  • Чыгуначны вакзал

  • Крама алкагольных напояў - «Кладоўка»

  • Унiвермаг

  • Гасцініца

  • Беларусбанк

  • Пошта

  • Клуб «Замак»

  • Надземны пераход.

Культура і грамадства[правіць | правіць зыходнік]

У горадзе праводзіццца штогодавы рэгіянальны фестываль песні і музыкі «Майскі вальс» на прыз кампазітара Ігара Лучанка.

  • Дзейнічае палац культуры.
  • 15 лютага 1993 гадзе была адчынена першая Мар’інагорскай гарадской бібліятэка. Адкрыцё адбылось ў новым мікрараёне, пабудаваным фінскімі будаўнікамі для сямей ваеннаслужачых. Інфармацыйныя рэсурсы: кніг — 13708 экз., часопісаў — 1798 экз., газет — 39, выяўленчых дакументаў — 34 экз., электронных — 7 экз., іншых — 19 экз. На беларускай мове — 3450 экз. Бібліятэка атрымлівае 39 найменняў перыядычных выданняў. У рабоце бібліятэкі прысутнічаюць творчыя партнёры — гімназія, сярэдняя школа № 3, дзіцячы сад № 6 і Цэнтр развіцця дзіцяці, SOS-дзіцячая вёска. Творчае супрацоўніцтва з ДУ «Тэрытарыяльны цэнтр сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва», раённым таварыствам Чырвонага Крыжа дазваляе атрымаць сувеніры для заахвочвання дзяцей, пашырае аўдыторыю гледачоў і наведвальнікаў бібліятэкі. Цеснае супрацоўніцтва наладжана з цэнтрам пазашкольнай работы «Світанак», дзякуючы якому ў чытальнай зале бібліятэкі ладзяцца выставы творчых работ гурткоўцаў. З 1997 г. у бібліятэцы пачаў працаваць «Клуб цікавых сустрэч». Для юных аматараў кнігі працуе бібліятэчны тэатр «Усмешка» (2001), асноўны напрамак дзейнасці якога: развіццё творчых здольнасцей дзяцей, арганізацыя іх вольнага часу, эстэтычные выхаванне. З 2004 г. у час летніх канікул для дзяцей у час летніх канікул працуе клуб «Том і Джэры».
  • Пухавіцкая сельская бібліятэка. Гісторыя Пухавіцкай сельскай бібліятэкі пачыналася ў цяжкі пасляваенны час са звычайнай хаты-чытальні, якая размяшчалася пры сельскім Савеце. 10 сакавіка 1949 г. аддзелам культуры Пухавіцкага раённага Савета быў падпісаны загад № 3 аб адкрыцці бібліятэкі. З 2005 года бібліятэка размяшчаецца ў Пухавіцкім Доме культуры. Фонд інфармацыйных дакументаў бібліятэкі налічвае 5,5 тыс. экзэмпляраў. Штогод да паслуг бібліятэкі звяртаюцца больш за 900 карыстальнікаў, сярод якіх звыш 200 — аматары кнігі ва ўзросце да 15 год. За год чытачам выдаецца больш за 14 тыс. экзэмпляраў кніг і перыядычных выданняў.
  • Пухавіцкая раённая дзіцячая бібліятэка.
  • Культура

  • Пухавіцкая раённая дзіцячая бібліятэка

  • Гарадскі дом культуры

  • Кінатэатр Кастрычнік

Спорт[правіць | правіць зыходнік]

Архітэктура[правіць | правіць зыходнік]

Славутасці[правіць | правіць зыходнік]

  • Сонечны гадзіннік.
  • Дом дзе правёў дзяцінства І. М. Лучанок.
  • Сядзібна-паркавы комплекс Макавых (1876).
  • Брацкая магіла (1941—1944 гады).
  • Самаходная артылерыйская ўсталёўка СУ-100 (помнік быў усталяваны ў 1973 годзе).
  • Абеліск савецкім ваярам. Усталяваны ў 1970 г. абеліск ушанавання памяці ваяроў, партызан і падпольшчыкаў Пухаўшчыны.
  • Танк ІС-3. Танк быў усталяваны на пастамент у 1982 годзе ў вайсковым мястэчку Мар’інай Горкі ў памяць аб загінулых ваяра пры вызваленні горада.
  • Мемарыяльная дошка ў памяць аб загінулым у Афганістане уражэнцаў Пухаўшчыны.
  • 122-мм гармата-гаўбіца. Усталявана ў 1968 годзе ў гонар ваяроў 1-га гвардзейскага Данскога танкавага корпуса генерал-маёра Панова, якія вызвалялі г. Мар'іна Горка ў ліпені 1944 года[17].
  • Помнік Л. Гайдучонак.
  • Рэшткі вадзянога млына на рацэ Цітаўка.
  • Мемарыял 8-ай танкавай дывізіі.
  • Славутасці

  • Помнік В.Ф.Токараву.

  • Помнік Л. Гайдучонак.

  • 122-мм гармата-гаўбіца.

  • Сядзібна-паркавы комплекс Макавых

  • Сонечны гадзіннік

  • Дом дзе правёў дзяцінства І. М. Лучанок

  • Мемарыяльная дошка на доме, дзе правёў дзяцінства І. М. Лучанок

  • Абеліск ушанавання памяці ваяроў, партызан і падпольшчыкаў Пухаўшчыны

  • Самаходная артылерыйская ўсталёўка СУ-100

  • Мемарыяльная дошка пад самаходнай артылерыйскай ўсталёўкай СУ-100

  • Мемарыяльная дошка ў памяць аб загінулым у Афганістане уражэнцаў Пухаўшчыны

  • Валун з памятнай таблічкай

Страчаная спадчына[правіць | правіць зыходнік]

  • Царква Нараджэння Божай Маці (1874)
  • Царква Св. Аляксандра Неўскага (1871)
  • Царква Раства Багародзіцы (XVIII ст., уніяты)
  • Страчаная спадчына

  • Падблонне. Царква, да 1918

  • Падблонне. Царква, да 1918

  • Падблонне. Царква, 1918

СМІ[правіць | правіць зыходнік]

Пухавіцкія навіны — раённая газета Пухавіцкага раёна. Выдаецца з 1930 года ў г. Мар’іна Горка.

  • СМІ

  • Будынак рэдакцыі газеты «Пухавіцкія навіны»

  • Таблічка рэдакцыі газеты «Пухавіцкія навіны»

Сацыяльная сфера[правіць | правіць зыходнік]

Адукацыя[правіць | правіць зыходнік]

  • SOS-Дзіцячая вёска Мар’іна Горка. SOS-Дзіцячая вёска пачала сваю дзейнасць у чэрвені 2003 года. На тэрыторыі вёскі знаходзіцца 12 сямейных домікаў. У кожнай дамку жывуць па 5-7 дзяцей. Дзеці вучацца ў звычайных школах і наведваюць звычайныя дзіцячыя сады.[18]
  • Мар'інагорскі дзяржаўны аграрна-тэхнічны каледж імя У. Е. Лабанка
  • Сярэдняя школа № 1.
  • Сярэдняя школа № 2. У 1915 годзе па шматлікіх просьбах чыгуначнікаў Лібава-Роменскай чыгункі ў Мар’інай Горцы была адчынена пачатковая школа. У пабудаванай школе вучылася 20 чалавек. У 1921 годзе школа была перайменавана ў чыгуначную 2-й ступені з рускай мовай навучання, дзе было толькі 5 класаў. У 1933 г. школа пачала працаваць у новым будынку, пабудаваным на месцы цяперашняй школы. Падчас Вялікай Айчыннай вайны ў 1943 годзе будынак школы згарэў. У 1959 годзе школа перайшла ў новы трохпавярховы будынак. У 1983 годзе да будынка школы была зроблена прыбудова навучальнага корпуса з актавай і спартовай залай, сталовай, стралковым цірам, швейнай майстэрняй.[19]
  • Сярэдняя школа № 3. Школа створана пастановай Пухавіцкай раённай рады народных дэпутатаў у кастрычніку 1937года, як руская сямігадовая. Падчас вайны школьны будынак быў разбураны і аднаўляць будынак школы распачалі вясной 1949 гады. У гэтым жа годзе яна была рэарганізавана ў сярэднюю школу. Дзеці вайсковага мястэчка займаліся ў будынках СШ № 1 і СШ № 2 г. Мар’іна Горка, а пачатковая школа ў бараку на тэрыторыі вайсковага мястэчка. У снежні 1950 года будынак школы быў адноўлены і заняткі праводзіліся ў будынку школы № 3 для ўсіх навучэнцаў вучэльні[20].
  • Сярэдняя школа № 4 была адчыннена 1 верасня 1964 года, з 850 навучэнцамі працавала 42 настаўніка. 70-я гады — школа мела падсобную гаспадарку, дзе гадавалі парасят і трусоў. Працаваў навучальна-вытворчы камбінат, дзе вучні старэйшых класаў атрымвалі вадзіцельскія правы. У 1994 годзе школа пачала працу ў экалагічным кірунку. З 1997 года працуе экалагічны куток. Школа з’яўляецца рэспубліканскай пляцоўкай па апрабацыі актыўных метадаў і формаў навучання здароваму ладу жыцця. Педагогі вучэльні вядуць эксперымент па выкладанні ўрокаў здаровага ладу жыцця. У 2016 годзе навучалася 406 навучэнцаў у 21 класе.[21]
  • У 1959 года была адкрыта Мар’інагорская дзіцячая школа мастацтваў і дзіцяча-юнацкая спартыўная школа.
  • 6 дашкольных устаноў. Дзіцячы сад № 2 быў адкрыты ў 1963 годзе. Штогод са сцен гэтай дзіцячай дашкольнай установы выходзіць каля 50 выхаванцаў [22].
  • У жніўне 2003 года была ўтварэна вёска дзетак-сірот ГА «Беларускі фонд SOS-Дзіцячая вёска».
  • Мар’інагорская гімназія. 8 сакавіка 1993 года ў мікрараёне Новая Зара была адкрыта ў новым будынку сярэдняя школа № 5. 3 1997/98 навучальнага года школа атрымала статус школы-гімназіі, а ў сакавіку 2002 г. — статус гімназіі. Гімназія супрацоўнічае з Мінскім дзяржаўным лінгвістычным універсітэтам, Ваеннай акадэміяй, Мінскім вышэйшым каледжам МУС РБ.
  • Цэнтр творчасці дзяцей і моладзі «Світанак».
  • Помнік В.Ф.Токараву.

Ахова здароўя[правіць | правіць зыходнік]

  • Бальніца. У 1954 годзе была збудавана бальніца на 35 ложкаў, дзе працавала 6 лекараў. У 1958 годзе была перайменавана ў Пухавіцкую раённую бальніцу.
  • Паліклінікі № 1. Знаходзіцца ў мікрараёне Новая Зара. Пабудавана фінскімі будаўнікамі, напачатку 1993 года. Па дадзеных на 1 студзеня 2018 года ў паліклініцы абслугоўваецца 9154 чалавек. За мінулы 2017 год лекараў наведала 53 756 чалавек. На доме дапамогу атрымала 3887 пацыентаў. Колькасць абслугоўваных пацыентаў складае — 150 чалавек у змену. [23]
  • Паліклініка № 2. Колькасць абслугоўваных пацыентаў складае — 450 чалавек у змену.
  • Сацыяльная сфера

  • Аптэка

  • Лазнева-аздараўленчы комплекс

  • SOS-Дзіцячая вёска ў Мар’інай Горцы

  • SOS-Дзіцячая вёска

  • У дзіцячай вёсцы

  • Дзіцячы сад № 2

  • Аптэка

  • Дзіцячы сад № 5

  • Мар’інагорская гімназія

  • Сярэдняя школа № 2.

  • Паліклініка №1

  • Мар'інагорская дзіцячая школа мастацтваў.

  • Цэнтр творчасці дзяцей і моладзі «Світанак»

Галерэя[правіць | правіць зыходнік]

  • Галерэя

  • Вуліца

  • МНС у г. Мар’іна Горка

  • Савецкая вуліца

  • Стары будынак

  • Вайсковая часць

  • Суд Пухавіцкага раёна

  • Міліцыя

  • Раённы Савет дэпутатаў

  • Будынак

  • Дом, вуліца Пралетарская

  • Воданапорная вежа

  • Вуліца побач з аўтастанцыяй

  • Аддзел ЗАГС Пухавіцкага раёна.

Вядомыя асобы[правіць | правіць зыходнік]

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2017 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2016 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.) . Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (29 сакавіка 2017). Праверана 3 красавіка 2017.
  2. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)
  3. ↑ Жучкевич В. А. Краткий топонимический словарь Белоруссии. — Мн.: Изд-во БГУ, 1974. С. 79.
  4. ↑ Шаблон:Крыніцы/Памяць/Пухавіцкі раён
  5. ↑ Галіна Калевіч. Мар'іна Горка. Духоўнае Адраджэнне // «Ave Maria» № 1—2 (166—167), 2009.
  6. ↑ http://www.gorka.by/?p=43271
  7. ↑ Решение Минского областного Совета депутатов от 8 сентября 2017 г. № 226 О некоторых вопросах административно-территориального устройства Минской области (руск.) 
  8. ↑ Буйныя населеныя пункты Пухавіцкага раена (паводле перапісу 1897 г.) // Расійскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 11. Спр. 1306
  9. ↑ Марьина Горка // Большая советская энциклопедия, 3-е изд.: в 30 т. / Гл. ред. А.М. Прохоров. — М.: Сов. энциклопедия, 1969—1978.
  10. ↑ Марьина Горка // Большой энциклопедический словарь / Гл. ред. В. П. Шишков. — М.: НИ «Большая Российская энциклопедия», 1998. — 640 с.: ил. ISBN 5-85270-262-5.
  11. ↑ Мар'іна Горка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 5: М — Пуд / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1999. С. 74.
  12. ↑ Перепись населения — 2009. Минская область(руск.)  Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
  13. ↑ Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2015 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2014 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.) . Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (31 сакавіка 2015). Праверана 3 красавіка 2017.
  14. ↑ Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2016 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2015 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.) . Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (30 сакавіка 2016). Праверана 3 красавіка 2017.
  15. ↑ http://www.gorka.by/?p=44441
  16. ↑ Марьина Горка // к // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г. П. Пашков [и др.]; под общ. ред. И. И. Пирожника. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 648 с. ISBN 978-985-11-0384-9
  17. ↑ http://wikimapia.org/34914763/ru/122-%D0%BC%D0%BC-%D0%BF%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B0-%D0%B3%D0%B0%D1%83%D0%B1%D0%B8%D1%86%D0%B0
  18. ↑ https://sos-villages.by/
  19. ↑ http://school2gorka.edu.minskregion.by/index.php?op=ViewArticle&articleId=896&blogId=78
  20. ↑ http://school3.by/o-shkole/ustav-shkoly/
  21. ↑ http://school4mgorka.edu.minskregion.by/index.php?op=ViewArticle&articleId=2740&blogId=241
  22. ↑ http://www.gorka.by/?p=44139
  23. ↑ http://www.gorka.by/?p=41385

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Гарады
Coat of Arms of Marjina Horka, Belarus.png
Гарадскія пасёлкі
Сельсаветы
Скасаваныя сельсаветы
Гарады Мінскай вобласці
Сцяг Мінскай вобласці
Сцяг Беларусі

Мінск (не ўваходзіць у яе склад) · Барысаў · Беразіно · Валожын · Вілейка · Дзяржынск · Жодзіна · Заслаўе · Капыль · Клецк · Крупкі · Лагойск · Любань · Маладзечна · Мар’іна Горка · Мядзел · Нясвіж · Салігорск · Слуцк · Смалявічы · Старыя Дарогі · Стоўбцы · Узда · Фаніпаль · Чэрвень

 
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Мар’іна_Горка&oldid=3183306"