Saxon (БТР)
| Saxon | |
|---|---|
 | |
| Краіна паходжання | |
| Аператар | Брытанская армія[d] |
| Вытворца | GKN[d] і Alvis plc[d] |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
AT105 «Саксон» (англ.: Saxon, у пер. «сакс») — брытанскі колавы бронетранспарцёр 1970—1980-х гадоў. Вырабляўся да 1995 года[1].
Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]
Распрацоўка[правіць | правіць зыходнік]
У пачатку 1970-х гадоў брытанская кампанія GKN Sankey Ltd распрацавала паліцэйскія бронеаўтамабіль AT100, з колавай формулай 4×2 для прымянення ва ўмовах горада, і AT104, з колавай формулай 4×4 для прымянення ва ўмовах перасечанай мясцовасці, для падаўлення бунтаў у слабаразвітых краінах і на перыферыі. Абедзве машыны прызначаліся для правядзення ваенна-паліцэйскіх аперацый і іншых мерапрыемстваў унутранай бяспекі (internal security operations). У адпаведнасці з тагачаснай брытанскай ваеннай дактрынай Міністэрства абароны Вялікабрытаніі патрабавала ад распрацоўшчыкаў прадставіць на выпрабаванні недарагія ўзоры браняванай аўтамабільнай тэхнікі[2].
Дасведчаныя прататыпы машын мелі наступныя характарыстыкі:
- Аддзяленне кіравання, баявое аддзяленне і дэсантнае аддзяленне.
- Перавозка на борце дзесяці—дванаццаці чалавек са зброяй і рыштункам.
- 12,5-мм лэбавай броні і 6-мм бронекорпус па бартах і зверху на даху[2].
- Дызельны рухавік магутнасцю 100 к. с.[2]
- Каля 4,6 м у даўжыню, 2,4 м у вышыню і 2,13 метраў у шырыню[2].
Пазней на базе AT104 была распрацавана мадыфікацыя AT105, якая атрымала назву Saxon.
Эксплуатацыя[правіць | правіць зыходнік]
Серыйную вытворчасць AT105 пачата ў 1976 годзе. З 1973 па 1984 год на экспарт у Бахрэйн, Кувейт, Малайзію і Аман было пастаўлена каля 200 машын[3]. Улетку 1982 года брытанская армія вырашыла замовіць браневікі[4] для мотапяхотных батальёнаў. Тады ж яны атрымалі пазначэнне Saxon[3].
У 1990-я гады браневікі знаходзіліся на ўзбраенні брытанскага міратворчага кантынгенту ў Босніі. У ходзе эксплуатацыі было ўстаноўлена, што ўстаноўка кулямёта падняла цэнтр цяжару машыны. У выніку БТР стаў пераварочвацца, што прывяло да шэрагу няшчасных выпадкаў[5]. У далейшым, AT105 выкарыстоўваліся брытанскім кантынгентам у пачатковы перыяд Іракскай вайны[6]
Хоць першапачаткова меркавалася, што БТР «Саксон» застанецца на ўзбраенні брытанскай арміі да 2014 года, у 2006 годзе было прынята рашэнне аб замене AT105 у механізаваных батальёнах брытанскай арміі на мадэрнізаваныя гусенічныя бронетранспарцёры FV430. Пры гэтым 141 адзінка яшчэ працягвала эксплуатавацца паліцэйскімі сіламі ў Паўночнай Ірландыі[5][7]. Станам на 1 чэрвеня 2006 года, на ўзбраенні брытанскай арміі заставалася 590 браневікоў «Saxon», якія паступова замянялі на баявыя машыны пяхоты «Warrior»[8].
Эксплуатацыя AT105 брытанскай арміяй працягвалася па меншай меры да 2008 года, яны выкарыстоўваліся ў вайне ў Афганістане[9].
Увосень 2014 года быў заключаны кантракт на пастаўку 75 БТРаў ва Украіну[10].
Канструкцыя[правіць | правіць зыходнік]
БТР створаны на шасі 4-тоннага брытанскага армейскага грузавіка Bedford MK, паўнапрываднай версіі аўтамабіля Bedford TK.
Корпус бронемашыны зварны, выраблены са сталёвых бранявых лістоў, якія забяспечваюць абарону ад куль з 7,62 мм стралковай зброі[1].
На даху машыны ўсталяваная нерухомая камандзірская вежка з люкам, які адкрываецца назад[1].
Узбраенне[правіць | правіць зыходнік]
Першапачаткова ў якасці ўзбраення была прадугледжана ўстаноўка аднаго 7,62-мм кулямёта або двух спараных 7,62-мм кулямётаў (з боекамплектам 1000 патронаў)[1].
13 лютага 2015 прадстаўнік «Украбаронпрама» паведаміў, што пастаўленыя бронемашыны будуць узброеныя 7,62-мм кулямётам КТ-7,62[11]. Пераабсталяванне праводзілася на заводзе «Маяк»[12]. Ужо 4 красавіка на палігоне вучэбнага цэнтра Нацыянальнай гвардыі Украіны ў вёсцы Новыя Пятроўцы Кіеўскай вобласці[13] быў прадстаўлены дэманстрацыйны ўзор браневіка «Саксон», на які ўстаноўлены адзін 12,7 мм кулямёт ДШКМ і два 7,62-мм кулямёта ПКБ[14].
Сілавая ўстаноўка і хадавая частка[правіць | правіць зыходнік]
Першапачаткова БТРы «Саксон» былі абсталяваныя шасціцыліндравым дызельным рухавіком Bedford 500 магутнасцю 164 к. с. і механічнай трансмісіяй, аднак у далейшым частка бронемашын апошніх гадоў выпуску, якія знаходзіліся на ўзбраенні брытанскай арміі, была абсталявана шасціцыліндравым рухавіком TH Cummins магутнасцю 160 к. с. і аўтаматычнай трансмісіяй[1].
Дадатковае абсталяванне[правіць | правіць зыходнік]
На AT-105 Saxon могуць быць устаноўлены:[1]
- прылада для адстрэлу дымавых гранат
- лябёдка
- абагравальнік
- бульдозерны адвал
- фара-шукальнік
Варыянты і мадыфікацыі[правіць | правіць зыходнік]
- бронетранспарцёр[3]
- AT105C — камандна-штабная машына[3] з дадатковым радыёабсталяваннем
- Saxon Patrol Vehicle — паліцэйская бронемашына для выкарыстання ў Паўночнай Ірландыі (на бартах устаноўлены кратаваныя рассоўныя экраны для абароны ад кінутых камянёў і г. д.)[5]
- медыцынская машына (адна машына была выраблена для выкарыстання ў Паўночнай Ірландыі)[3]
У красавіку 2015 года адзін з пастаўленых ва Украіну бронетранспарцёраў «Саксон» быў пераабсталяваны ў разведвальную машыну (з відэакамерай на гідраўлічнай мачце)[15].
Краіны-эксплуатанты[правіць | правіць зыходнік]
Джыбуці — больш за 4 адзінкі станам на 2018 год[16]
Іарданія — невядомая колькасць станам на 2018 год[17]
Малайзія — 140 адзінак станам на 2018 год[18]
Мазамбік — 25 адзінак станам на 2018 год[19]
Аман — 15 адзінак на 2018 год[20]
Рэспубліка Конга — 28 адзінак станам на 2021 год[21]
Самалі — больш за 25 станам на 2021 год[22]
Бахрэйн — 10 адзінак станам на 2014 год[23]
Ірак — 60 адзінак станам на 2014 год[24]
Кувейт — 5 адзінак
Нігерыя — больш за 70 адзінак станам на 2015 год[25]
Украіна — 75 адзінак станам на 2016 год[26][27]
Вялікабрытанія — зняты з узбраення ў 2008 годзе[3]
Ганконг — зняты з узбраення ў 2009 годзе[28]
Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]
- ↑ а б в г д е Колёсный бронетранспортёр Saxon (4х4) // Бронетанковая техника мира: справочник / сост. О. Н. Брилев. М., АРМС-ТАСС, 2006. стр.84-85
- ↑ а б в г Armored Cars. // Military Review. — April 1973. — Vol. 53 — No. 4 — P. 96.
- ↑ а б в г д е Saxon. Military Today. Архівавана з першакрыніцы 12 студзеня 2013. Праверана 17 снежня 2014.
- ↑ Великобритания // "Зарубежное военное обозрение", № 8, 1982. стр.79
- ↑ а б в Сергей Вэй. Великобритания выводит из эксплуатации бронетранспортеры Saxon Архівавана 13 красавіка 2015. // «Army Guide» от 1 августа 2006
- ↑ «Covered by the machine-gun mounted on the Saxon armoured truck»
Jason Burke. Why were six Britons left to die in an Iraqi marketplace? Архівавана 16 снежня 2023. // «The Guardian» от 29 июня 2003 - ↑ Сергей Вэй. Великобритания выводит из эксплуатации бронетранспортеры Saxon Архівавана 13 красавіка 2015. // «Army Guide» от 1 августа 2006
- ↑ «Saxon. Amount: 590 vehicles»
Mark Oliver. How the British Army organises its personnel Архівавана 12 лютага 2024. // «The Guardian» от 1 июня 2006 - ↑ «more than 700 armoured vehicles that could be deployed to protect British personnel in Helmand are out of action. In total, 712 of the 2,136 Warrior and Saxon vehicles»
Mark Townsend. Special forces find proof of Iran supplying Taliban with equipment to fight British Архівавана 14 лютага 2024. // «The Guardian» от 22 июня 2008 - ↑ "В стране и мире". Открылась правда о закупленных Киевом британских бронемашинах. телерадиокомпания "Звезда" (16 сакавіка 2015). Архівавана з першакрыніцы 17 сакавіка 2015. Праверана 17 сакавіка 2015.
- ↑ В Украину прибыли 20 британских бронеавтомобилей Архівавана 16 верасня 2016. // LB.UA от 13 февраля 2015
- ↑ «Укроборонпром» готовий озброїти бронеавтомобілi «Saxon» в найкоротший термін // официальный сайт ГК «Укроборонпром» от 23 марта 2015
- ↑ Порошенко осмотрел военную технику в Новых Петровцах: фоторепортаж Архівавана 7 красавіка 2015. // «Корреспондент. NET» от 4 апреля 2015
- ↑ «Укроборонпром» озброїв військовi «хамери» та «саксони» // официальный сайт ГК «Укроборонпром» от 8 апреля 2015
- ↑ Из Saxon сделали автомобиль-разведчик Архівавана 23 верасня 2015. // «AUTO-Consulting.UA» от 14 апреля 2015
- ↑ The Military Balance 2018. — P. 459.
- ↑ The Military Balance 2018. — P. 344.
- ↑ The Military Balance 2018. — P. 284.
- ↑ The Military Balance 2018. — P. 475.
- ↑ The Military Balance 2018. — P. 354.
- ↑ The Military Balance 2021. — P. 458.
- ↑ The Military Balance 2018. — P. 484.
- ↑ The Military Balance 2014. — P. 313.
- ↑ The Military Balance 2014. — P. 323.
- ↑ The Military Balance 2018. — P. 480.
- ↑ Британский генерал назвал броневики Saxon бесполезными для украинской армии Архівавана 6 сакавіка 2016. // LENTA.RU от 15 февраля 2015
- ↑ Бирюков: В Украину прибыли 55 «Саксонов» Архівавана 3 лютага 2022. // «Украинская правда» от 15 июня 2015
- ↑ New Armoured Personnel Carrier on the way. Hong Kong Police Force. Архівавана з першакрыніцы 12 студзеня 2013. Праверана 13 студзеня 2013.
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
- Stockholm International Peace Research Institute (звесткі аб пастаўках узбраення і ваеннай тэхнікі) Архівавана 13 мая 2011.
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
