Крэмній: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др параметры шаблона Бібліяінфармацыя перенесены на Викиданные |
VladimirZhV (размовы | уклад) дапаўненне |
||
| Радок 14: | Радок 14: | ||
Монакрышталі SiO<sub>2</sub> выкарыстоўваюцца ў радыётэхніцы і аптычным прыборабудаванні, [[Інфрачырвонае выпраменьванне|інфрачырвонай]] оптыцы. |
Монакрышталі SiO<sub>2</sub> выкарыстоўваюцца ў радыётэхніцы і аптычным прыборабудаванні, [[Інфрачырвонае выпраменьванне|інфрачырвонай]] оптыцы. |
||
Дабаўкі ў [[сталь]] і [[чыгун]] для паляпшэння механічных уласцівасцей, павышэння ўстойлівасці да дзеяння [[Кіслата|кіслот]]. Крэмній выкарыстоўваецца пры вырабе гарачаўстойлівых дэталей ракетнай тэхнікі, лабараторнага посуду. |
Дабаўкі ў [[сталь]] і [[чыгун]] для паляпшэння механічных уласцівасцей, павышэння ўстойлівасці да дзеяння [[Кіслата|кіслот]]. Крэмній выкарыстоўваецца пры вырабе гарачаўстойлівых дэталей [[Ракета|ракетнай]] тэхнікі, лабараторнага посуду. |
||
Крэмнійарганічныя злучэнні ўваходзяць у склад змазачных матэрыялаў, спецыяльных відаў [[Гума|гумы]] і інш. |
Крэмнійарганічныя злучэнні ўваходзяць у склад змазачных матэрыялаў, спецыяльных відаў [[Гума|гумы]] і інш. [[Сіланы|Крэмневадароды (сіланы)]] ужываюць ў арганічным сінтэзе, напрыклад у вытворчасці крэмнійарганічных палімераў<ref>{{кніга|загаловак=Хімічны слоўнік навучэнца: Дапам. для вучняў|адказны=Б. Н. Качаргін, В. М. Макаррэўскі, Л. Я. Гарнастаева, В. С. Аранская|месца=Мн.|выдавецтва=Народная асвета|год=2003|старонкі=213|старонак=287|isbn=985-12-0621-8|тыраж=1000}}</ref>. |
||
{{зноскі}} |
{{зноскі}} |
||
| Радок 24: | Радок 24: | ||
* {{кніга|аўтар=Болсун А. Н.|загаловак=Краткий словарь физических терминов|адказны=Сост. А. И. Болсун|месца=Мн.|выдавецтва=Вышэйшая школа|год=1979|старонкі=174—175|старонак=416|тыраж=30 000}}{{ref-ru}} |
* {{кніга|аўтар=Болсун А. Н.|загаловак=Краткий словарь физических терминов|адказны=Сост. А. И. Болсун|месца=Мн.|выдавецтва=Вышэйшая школа|год=1979|старонкі=174—175|старонак=416|тыраж=30 000}}{{ref-ru}} |
||
== |
== Спасылкі == |
||
* [http://slovari.yandex.ru/Кремний/БСЭ/Кремний/ Кремний] // [[Вялікая савецкая энцыклапедыя]]{{ref-ru}} |
* [http://slovari.yandex.ru/Кремний/БСЭ/Кремний/ Кремний] // [[Вялікая савецкая энцыклапедыя]]{{ref-ru}} |
||
* {{Commons|Category:Silicon}} |
* {{Commons|Category:Silicon}} |
||
Версія ад 03:48, 17 студзеня 2014
Крэмній (лац.: Silicium) Si — хімічны элемент IV групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 14. Адносіцца да неметалаў. Атамная маса 28,0855.
Уяўляе сабой цёмна-шэрае крышталічнае рэчыва з металічным бляскам. Крышталічная рашотка падобная да алмазу. Вядомы таксама аморфны крэмній, маючы карычневы колер. Шчыльнасць 2328 кг/м³, тэмпература плаўлення 1415 °C, тэмпература кіпення 3250 °C, цеплаёмістасць 20,1 Дж/моль•К[1]. Празрысты для выпраменьвання з даўжынёй хвалі 1—9 мкм. Цвёрдасць па шкале Моаса крышталічнага крэмнію складае 7 адзінак.
Крэмній з'яўляецца тыповым паўправадніком. Пры хатняй тэмпературы хімічна мала актыўны.
Прыродныя крыніцы
Аксід крэмнію SiO2 (пясок, крэмень) — самае распаўсюджанае хімічнае злучэнне на Зямлі. Па распаўсюджанасці ў зямной кары — другі пасля кіслароду элемент. Прыродны крэмній складаецца з трох стабільных ізатопаў 28Si (92,23 %), 29Si (4,67 %), 30Si (3,1 %)[1].
Выкарыстанне
Крэмній з'яўляецца адным з галоўных рэчываў мікраэлектронікі (крэмніевыя фотаэлементы, падложкі, паўправаднікі і інш.). Адмыслова чысты крэмній, легіраваны спецыяльнымі дабаўкамі, выкарыстоўваецца для вырабу транзістараў, дыёдаў, тырыстараў, паўправадніковых лазераў, інтэгральных мікрасхем і іншых паўправадніковых прылад і прыбораў.
Монакрышталі SiO2 выкарыстоўваюцца ў радыётэхніцы і аптычным прыборабудаванні, інфрачырвонай оптыцы.
Дабаўкі ў сталь і чыгун для паляпшэння механічных уласцівасцей, павышэння ўстойлівасці да дзеяння кіслот. Крэмній выкарыстоўваецца пры вырабе гарачаўстойлівых дэталей ракетнай тэхнікі, лабараторнага посуду.
Крэмнійарганічныя злучэнні ўваходзяць у склад змазачных матэрыялаў, спецыяльных відаў гумы і інш. Крэмневадароды (сіланы) ужываюць ў арганічным сінтэзе, напрыклад у вытворчасці крэмнійарганічных палімераў[2].
Зноскі
- ↑ а б Физическая энциклопедия. Т. 2. Добротность — Магнитооптика / Гл. ред. А. М. Прохоров. — М.: Советская энциклопедия, 1990. — Т. 2. — С. 489—490. — 702 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-85270-061-4. (руск.)
- ↑ Хімічны слоўнік навучэнца: Дапам. для вучняў / Б. Н. Качаргін, В. М. Макаррэўскі, Л. Я. Гарнастаева, В. С. Аранская. — Мн.: Народная асвета, 2003. — С. 213. — 287 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-12-0621-8.
Літаратура
- Физическая энциклопедия. Т. 2. Добротность — Магнитооптика / Гл. ред. А. М. Прохоров. — М.: Советская энциклопедия, 1990. — Т. 2. — С. 489—490. — 702 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-85270-061-4. (руск.)
- Болсун А. Н. Краткий словарь физических терминов / Сост. А. И. Болсун. — Мн.: Вышэйшая школа, 1979. — С. 174—175. — 416 с. — 30 000 экз. (руск.)
Спасылкі
- Кремний // Вялікая савецкая энцыклапедыя (руск.)
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Крэмній
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Слоўнікі і энцыклапедыі | ||||
|---|---|---|---|---|