Паладый
| |||||
| Вонкавы від простага рэчыва | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||
| Уласцівасці атама | |||||
| Імя, сімвал, нумар | Паладый, 46 | ||||
Пала́дый (лац.: Palladium) Pd — хімічны элемент VIII групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 46; атамная маса 106,42. Адносіцца да сямейства плацінавых металаў.
Шэравата-белы метал. Шчыльнасць 11 970 кг/м³, тэмпература плаўлення 1552 °C.
Гісторыя адкрыцця [1][правіць | правіць зыходнік]
Адкрыццё паладыю адбылося ў 1803 годзе, дзякуючы працы англійскага хіміка У. Валастана (англ.: William Hyde Wollaston). Ён даў назву адкрытаму рэчыву ў гонар астэроіда Палада, адкрытага Г. Обстэрнам на год раней. Адкрыццё стала вядома пасля таго, як у 1984 годзе ірландскі хімік Р. Чэневікс даў аб’яву ў «Часопісе хімічнай адукацыі» аб продажы метала, уяўляючага сабой сплаў плаціны з ртуццю. У. Валастан не згадзіўся з гэтым меркаванне і выступіў у абарону ў артыкуле «Аб новым метале, знойдзеным у сырой плаціне».
Прыродныя крыніцы[правіць | правіць зыходнік]
Трапляецца ў самародным выглядзе, у выглядзе сплаваў і злучэнняў.
Буйнейшыя вытворцы — Расія, Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка, ЗША, Канада.
Прымяненне[правіць | правіць зыходнік]
Вытворчасць ювелірных вырабаў, медыцынскіх інструментаў, хімічнай апаратуры. Выкарыстоўваецца як каталізатар хімічных рэакцый.
Зноскі
- ↑ Трифонов Д. Н., Трифонов В. Д. Как были открыты химические элементы: Пособие для учащихся. — М.: Просвещение, 1980. — С. 67. — 224 с. — 100 000 экз. (руск.)
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Паладый // Хімічны слоўнік навучэнца: Дапаможнік для вучняў / Б. Н. Качаргін, В. М. Макарэўскі, Л. Я. Гарнастаева, В. С. Аранская. — Мн.: Народная асвета, 2003. — С. 175. — 287 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-12-0621-8.
- Болсун А. И. Краткий словарь физических терминов (руск.) / Сост. А. И. Болсун. — Мн.: Вышэйшая школа, 1979. — С. 250. — 416 с. — 30 000 экз. (руск.)
- Трифонов Д. Н., Трифонов В. Д. Как были открыты химические элементы: Пособие для учащихся. — М.: Просвещение, 1980. — С. 67. — 224 с. — 100 000 экз. (руск.)
- Палла́дий // Т. 19. Отоми — Пластырь. — М. : Советская энциклопедия, 1975. — С. 121. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)
Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Паладый
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||