1 жніўня

	← жнівень →
	2024

1 жніўня — дзвесце трынаццаты (дзвесце чатырнаццаты ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары.

Падзеі[правіць | правіць зыходнік]

527: Юстыніян І стаў імператарам Візантыі
608: У Рыме збудавана Калона Фокі
902: Аглабіды захапілі Таарміну, апошнюю крэпасць Візантыі на Сіцыліі.
1137: Людовік VII Малады стаў каралём Францыі
1291: Створана Швейцарская канфедырацыя
1347: Кола дзі Рыенца абвясціў аднаўленне правоў рымскага народа, а Рым — сталіцай свету
1461: Эдуард IV каранаваны як кароль Англіі
1498: Хрыстафор Калумб адкрыў узбярэжжа сучаснай Венесуэлы
1514: Армія Маскоўскай дзяржавы пасля трэцяй аблогі ўзяла Смаленск
1557: Была ліквідавана каталіцкая Архідыяцэзія Упсалы
1780: Швецыя заявіла аб сваім пастаянным нейтралітэце
1789: Бітва пад Факшанамі, перамога руска-аўстрыйскага войска пад кіраўніцтвам А. Суворава
1808: Іаахім Мюрат стаў каралём Неапалю
1812: Напалеон Банапарт выдаў дэкрэт аб стварэнні войска адноўленага ВКЛ
1834: Парламент Вялікабрытаніі абвясціў закон аб адмене рабства.
1876: Штат Каларада ўвайшоў у склад ЗША (стаў 38-ым штатам)
1894: Пачалася Япона-кітайская вайна, 1894—1895 гг.
1914: Пачалася Першая сусветная вайна
1926: Заснаваны італьянскі футбольны клуб Напалі
1936: У Берліне Адольф Гітлер адкрыў XI Летнія Алімпійскія гульні
1937: У Мінску супрацоўнікі НКВД спалілі некалькі дзесяткаў тысяч рукапісаў беларускіх літаратараў
1944: Пачалося Варшаўскае паўстанне
1946: Уведзена венгерская грашовая адзінка форынт
1946: Створаны італьянскі футбольны клуб Сампдорыя
1960: Бенін атрымаў незалежнасць ад Францыі
2010: У Чорным моры выяўлена падводная рака

Нарадзіліся[правіць | правіць зыходнік]

10 да н.э.: Клаўдзій, імператар рымскі (пам. 54)
126: Пертынакс, імператар рымскі (пам. 193)
1313: Коган, імператар Японіі (пам. 1364)
1520: Жыгімонт Аўгуст, кароль польскі і вялікі князь літоўскі (пам. 23.6.1572)
1744: Жан-Батыст Ламарк, французскі вучоны-біёлаг (пам. 18.12.1829)
1779: Фрэнсіс Скот Кі, амерыканскі правазнаўца, паэт, аўтар нацыянальнага гімна ЗША (пам. 1843)
1819: Герман Мелвіл, амерыканскі пісьменнік (пам. 28.9.1891)
1923: Мікола Грынчык, беларускі літаратуразнавец і крытык (пам. 1999)
1923: Шыман Перэс, прэм’ер-міністр Ізраіля
1924: Жорж Шарпак, французскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (1992)
1925: Эрнст Яндль, аўстрыйскі пісьменнік
1930: Лоўрэнс Іглбергер, амерыканскі дзяржаўны дзеяч, дыпламат
1930: П'ер Бурдзьё, французскі сацыёлаг і філосаф
1936: Іў Сен Ларан, французскі мадэльер (пам. 1.6.2008)
1942: Джанкарла Джаніні, італьянскі акцёр
1948: Людміла Сяргееўна Шырына, украінская оперная спявачка
1963: Эмбер Рад, брытанскі палітык
1964: Наталля Шыколенка, беларуская лёгкаатлетка
1970: Элон Ліндэнштраус, ізраільскі матэматык
1977: Аляксей Бацюкоў, беларускі пісьменнік
2004: Эмануэл Ваньёньі, кенійскі лёгкаатлет

Памерлі[правіць | правіць зыходнік]

1137: Людовік VI Тоўсты, кароль Францыі
1714: Ганна, каралева брытанская
1911: Конрад Дудэн, нямецкі філолаг
1944: Мануэль Кесан, 2-і прэзідэнт Філіпін
1970: Ота Генрых Варбург, нямецкі біяхімік, доктар і фізіёлаг, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне (1931)
1987: Пола Негры, актрыса
1993: Альфрэд Манесье, французскі мастак
1996: Тадэвуш Рэйхштэйн, швейцарскі хімік
1997: Святаслаў Тэафілавіч Рыхтэр, савецкі і расійскі піяніст-віртуоз
2005: Фахд ібн Абдэль Азіз ас-Сауд, 5-ы кароль Саудаўскай Аравіі
2005: Канстант (мастак)

Святкуюць[правіць | правіць зыходнік]

Азербайджан: Дзень азербайджанскага алфавіта і мовы
Ангола: Дзень узброеных сіл
Бенін: Дзень незалежнасці
Каларада, ЗША: Дзень штата
Кітай: Дзень узброеных сіл
Лівія: Дзень узброеных сіл
Польшча: Нацыянальны дзень памяці Варшаўскага паўстання
Украіна: Дзень ваенна-марскога флоту
Швейцарыя: Дзень заснавання Канфедэрацыі