Росіца (вёска): Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Тэгі: першае рэдагаванне Візуальны рэдактар |
→Трагедыя 16 лютага 1943 года: Выбачайце, але правіла "Вікіпедыя - не мемарыял" як раз пра такія выпадкі |
||
Радок 71: | Радок 71: | ||
== Трагедыя 16 лютага 1943 года == |
== Трагедыя 16 лютага 1943 года == |
||
Да вайны ў вёсцы быў 231 двор, жыло 943 чалавекі. 16.02.1943 |
Да вайны ў вёсцы быў 231 двор, жыло 943 чалавекі. 16.02.1943 г. карнікі знішчылі яе. У Расіцу былі звезены і многія жыхары з іншых вёсак. У касцёле ў розных памяшканнях было спалена 1528 чалавек. Устаноўлены імёны загiнуўшых, у тым ліку сярод іх былі святары [[Юрый Кашыра]] і [[Антоній Ляшчэвіч]], пазней прылічаныя да ліку благаславёных<ref>У. С. Богау, А. Ф. Бубала i iнш. (рэдкал.); А. Ф. Бубала. (уклад.). «Памяць. Верхнядзвінскі раён». Гісторыка-дакументальная хроніка гарадоў і раѐнаў Беларусі. кнiга 1. — Мн.: «Палiграфафармленне», 1999. — 526 с. — <nowiki>ISBN 985-6351-06-5</nowiki>. </ref>. |
||
* АВЕЛЬЕН Барыс і яго жонка. |
|||
* АЎСЮК Барыс і яго жонка. |
|||
* АЎСЮК Ганна. |
|||
* БУЖЫНСКІ Адольф, 55 гадоў, яго жонка Настасся, 52 гады; дачка Яніна, 18 гадоў; сыны Пётр, Уладзімір, дзве дачкі. |
|||
* БЯЛЕЙ Платон, 40 гадоў, яго жонка Марыя, 37 гадоў. |
|||
* БАБАНАВА Ганна Фёдараўна, н. у 1931, расстраляна ў лесе каля в. Забароўцы. |
|||
* БЯЛЕЙ Рыгор, 58 гадоў; жонка Эмілія, 50 гадоў; дачка Вольга, 20 гадоў. |
|||
* ВАЗНОВІЧЫ, муж і жонка. |
|||
* ВАЗНОВІЧ Вераніка, 30 гадоў, яе трое дзяцей. |
|||
* ВАЙКОЎСКІ Антон, 60 гадоу, дачка Вера, 20 гадоў. |
|||
* ВАРАНОВІЧ Станіслаў Міхайлавіч. |
|||
* ВАРАНОВІЧЫ, сям’я з 4-х чалавек. |
|||
* ВАРАХОП Мікалай Ігнатавіч, 54 гады, яго жонка Домна Іванаўна, 52 гады. |
|||
* ВАРОНА Галіна Пятроўна, яе муж Уладзі- мір Пятровіч, іх сын і дачка. |
|||
* ВАРОНА Мікалай, 40 гадоў, жонка Эмілія, 37 гадоў, сын Эдуард. |
|||
* ВАРОНА Пётр, жонка Вера, трое дзяцей. |
|||
* ВОРЫСА Андрэй, яго жонка. |
|||
* ГАЖЭЎСКІ Ігнат, 60 гадоў, яго жонка Марыя, 60 гадоў. |
|||
* ГАРБУЛЬ Вераніка, 40 гадоў. |
|||
* ГАРБУЛЬ Дзмітрый, н. у 1919. |
|||
* ГIРУЦКАЯ Настасся, 40 гадоў. |
|||
* ГIРУЦКІ Іван Данатавіч. |
|||
* ГЛУШАНЬ Мальвіна, 56 гадоў, яе ўнучка Вольга, 5 гадоў. |
|||
* ГЛУШАНЬ Наталля. |
|||
* ГРЫБОЎСКАЯ Настасся, 55 гадоў, з в. Крэунікі. |
|||
* ЖЬІНГЕЛЬ Іван Кір’янавіч, 47 гадоў; жонка, 40 гадоу, іх дзве дачкі. |
|||
* ЖЬІНГЕЛЬ Павел Пятровiч, 47 гадоў, закатаваны у Майданаку. |
|||
* ЗАВАДСКІ Валодзя - памёр з голаду ў канцлагеры Маўтхаўзен. |
|||
* ЗАЙЦАЎ Аляксей, 45 гадоў; яго жонка Юлія, 40 гадоў. |
|||
* ЗАМБАР Чэслаў. |
|||
* ЗАХАРЭВІЧ Гунэфа, 45 гадоў. |
|||
* ЗІМАЦКІ, 55 гадоў; жонка, 50 гадоў. |
|||
* ЗІМАЦКАЯ Юлія. |
|||
* ІВАНОЎ Андрэй, 68 гадоў; яго жонка Настасся, 64 гады. |
|||
* ІВДНОЎСКАЯ Ала. |
|||
* КАВАЛЕЎСКІ Міхаіл, яго жонка, iх чацвёра дзяцей. |
|||
* КАЛАСОЎСКАЯ Юлія, 45 гадоў; яе сестра, 50 гадоў. |
|||
* КАЛАСОЎСКІ Антон. |
|||
* КАЛАСОЎСКІ Рыгор, 45 гадоў; яго жонка Алена, 40 гадоў; сын Мікалай, 12 гадоў. |
|||
* КАНАШОНАК (жанчына), 60 гадоў. |
|||
* КАСТРУК Адэля Іосіфаўна, н. У 1888. |
|||
* [[Юрый Кашыра|КАШЫРА Юры]] |
|||
* КРУК. |
|||
* КУРМЕЛЬ Алена і яе двое дзяцей. |
|||
* КУРМЕЛЬ Міхаіл, жонка Марыя, іх двое дзяцей. |
|||
* КУРЫКША Браніслаў, жонка Гелена. |
|||
* КУРЫКША Іосіф, 60 гадоў, яго жонка Гелена, 55 гадоў. |
|||
* КУРЫКША, 55 гадоў, яго жонка Ефрасіння, 50 гадоў, дачка Франя, 21 год. |
|||
* КУРЫКША Франц, яго жонка Гелена, іх дзеці: Антон, 22 гады (памёр ад раны), Ліна, н. у 1928; Таіса, н. у 1931. |
|||
* [[Антоній Ляшчэвіч|ЛЯШЧЭВІЧ Антон]] |
|||
* МАЛІНОЎСКАЯ Матрона, 65 гадоу. МАЛІНОЎСКІЯ, сям’я. |
|||
* МАЛЫШЭЎСКІ Карл, 55 гадоу. |
|||
* МАЛЫШЭЎСКАЯ Вера, 45 гадоу. |
|||
* МАРОЗ Баніфацы Іосіфавіч, 65 гадоу, яго жонка Кацярына Іосіфаўна, 60 гадоў. |
|||
* МАРОЗ Іосіф Іванавіч, яго жонка Домна Яфрэмаўна. |
|||
* МАРОЗ Канстанцін Іванавіч, н. У 1893. |
|||
* МАРОЗ Анеля, 55 гадоу. |
|||
* МАРОЗ Антаніна, 45 гадоў. |
|||
* МАРОЗ Клімянціна, 50 гадоў. |
|||
* МАРОЗ Міхаіл, 45 гадоў, яго жонка Настасся, 40 гадоў, і іх пяцёра дзяцей. |
|||
* МАРОЗ Франц, яго жонка. |
|||
* МАСАЛЬСКІ Аляксей, 60 гадоў, яго жонка, 54 гады. |
|||
* МАТУЛЬ Надзея, 35 гадоў, з сынам, 10 гадоў – зв. Крэўнікі. |
|||
* МІСНIК Зузана Вікенцьеўна, 45 гадоў. |
|||
* МІСНIК Юлісь, яго жонка Настасся, іх дзеці: Марыя, Антон і Тамара. |
|||
* МІЦКЕВІЧЫ, муж і жонка. |
|||
* МІЦКЕВІЧ Гелена. |
|||
* МЯДЗЮТА Антон, 60 гадоў. |
|||
* ПАЦАЛУЕНАК Коля, |
|||
* ПІВАВАРАНАК Антон, |
|||
* ПІВАВАРАНАК Валодзя, |
|||
* ПІЛЕЦКІЯ - хлапчукі; загінулі ў канцлагеры Запалянне пад Порхавам пасля няўдалай спробы паўстання вязняў. |
|||
* РАМАНАВА Ганна Васілеўна. |
|||
* РАМАНАЎ Уладзімір Васілевіч, н. у 1931, загінуў у 1944, пахаваны ў в. Вышнарава. |
|||
* РАПАПОРТ Лейба, загінуў у гета. |
|||
* САКСОН Вацлаў, 12 гадоў, з в. Крэўнікі. |
|||
* САРДЫКА, 50 гадоў, яго жонка Лізавета, 45 гадоў, дзве дачкі. |
|||
* СПІРЫДЗЕНАК Павел, 60 гадоў, яго жонка Антаніна, 60 гадоў. |
|||
* СПІРЫДЗЁНАК Праскоўя, 57 гадоў. |
|||
* СПІЦЭВІЧ Аляксандр. |
|||
* СПІЦЭВІЧ Лізавета, 30 гадоў, 3 гады, спаленая ў в. Сар’я. |
|||
* СТАНКЕВІЧ Валодзя - памёр з голаду ў канцлагеры Маўтхаўзен. |
|||
* СТАРЫНСКІ Якуб, 65 гадоў, яго жонка |
|||
* Зося, 60 гадоў. |
|||
* СУРАВЕЦ Адам, 50 гадоў. |
|||
* УСЕЛЕНАК Аляксандр Пятровіч. |
|||
* УСЕЛЕНАК Андрэй Максімавіч, 50 гадоў, яго жонка Настасся, 40 гадоў, іх дзеці: Зінаіда, Ганна, Антаніна і яшчэ дачка і сын. |
|||
* УСЕЛЕНАК Антон, 65 гадоў. |
|||
* УСЕЛЕНАК Антон. |
|||
* УСЕЛЕНАК Васіль, 65 гадоў, яго жонка Лізавета, 60 гадоў. |
|||
* УСЕЛЕНАК Вера |
|||
* УСЕЛЕНАК Дзяніс. |
|||
* УСЕЛЕНАК Іван, 55 гадоў. |
|||
* УСЕЛЕНАК Іосіф, 60 гадоў. |
|||
* УСЕЛЕНАК Настасся, яе муж Васіль, 60 гадоў. |
|||
* УСЕЛЕНАК Павел Якаўлевіч. |
|||
* УСЕЛЕНАК Рыгор, 60 гадоў, яго сястра. |
|||
* УСЕЛЕНАК Рыгор Сцяпанавіч, 50 гадоў. |
|||
* УСЕЛЕНАК Уладзімір, яго жонка. |
|||
* ХАДЗЮК Ефрасіння Іванаўна, 60 гадоў. |
|||
* ХАДЗЮК Іосіф. |
|||
* ЧЫРВIНСКАЯ |
|||
* ШАЎРАК Іван Васiлевiч, н.у. 1877, яго жонка Наталля Васiлеўна, н.у. 1887, их сыны: Мiхаiл i Антон, абодва н.у. 1929. |
|||
* ШКЕЦIК Пётр, 50 гадоў, яго жонка Стэфанiя, 45 гадоў, сын Пётр, 12 гадоў. |
|||
* ШКЕЦIК Дзмiтрый, 50 гадоў. |
|||
* ШКЕЦIК Таццяна, 45 гадоў. |
|||
* ШУТКО Ефрасiння, 40 гадоў, яе сын, 5 гадоў, дачка, 7 гадоў. |
|||
* ШУТКО Iосiф, 54 гады, яго жонка Агата, 50 гадоў. |
|||
* ШУТКО Міхаіл. |
|||
* ШУТКО Пётр, 68 гадоў, яго жонка Анэта, 66 гадоў, сын Мiкалай, 35 гадоў, нявестка Ефрасiння, 30 гадоў. |
|||
* ШУТКО Ядвіга, яе 2 дзяцей. |
|||
* ШЭЎЧАНКА Барбара, 45 гадоў. |
|||
* ЯНКЕВІЧ А. (мужчына) - спалены ў в. Расіца. |
|||
* ЯСКЕВІЧ Пётр. <ref>У. С. Богау, А. Ф. Бубала i iнш. (рэдкал.); А. Ф. Бубала. (уклад.). «Памяць. Верхнядзвінскі раён». Гісторыка-дакументальная хроніка гарадоў і раѐнаў Беларусі. кнiга 1. — Мн.: "Палiграфафармленне", 1999. — 526 с. — <nowiki>ISBN 985-6351-06-5</nowiki>. </ref> |
|||
== Турыстычная інфармацыя == |
== Турыстычная інфармацыя == |
Версія ад 09:11, 23 студзеня 2019
Вёска
Росіца
| ||||||||||||||||||||
Ро́сіца[1] (трансліт.: Rosica, руск.: Росица) — вёска ў Беларусі, на паўночным беразе возера Росіца. Уваходзіць у склад Сар’янскага сельсавета Верхнядзвінскага раёна Віцебскай вобласці. Насельніцтва 460 чал. (1982). Знаходзіцца за 19 км на паўночны захад ад Верхнядзвінска.
У Другую сусветную вайну тут адбылася Росіцкая трагедыя.
Гісторыя
Першы пісьмовы ўспамін пра Росіцу датуецца 1552 г. У "Рэвізіі Полацкага ваяводства 1552 г." Васіль і "братніч яго" Мікула Карцень (Кортеневы) "з Росіцаю" адказвалі за адну з гародзен на полацкім замку. У 1599 годзе, канцлер вялікі Леў Сапега набыў паселішча ў Давыда Росіцкага. У 1603 г. у Браслаўскім земскім судзе Л. Сапега заплаціў 1200 коп грошай літоўскіх за росіцкі маёнтак Андрэю Міхайлавічу Карценю і яго жонцы Ганне Марцінаўне. У гэты час мясцовасць уваходзіла ў склад Полацкага ваяводства. У 1753 Росіца перайшла ў валоданне Лапацінскіх[2].
У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772) Росіца апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Дрысенскім павеце Віцебскай губерні. У 1778 тут пачалася будова невялікага драўлянага касцёла, асвечанага ў 1792. У 1864 рускія ўлады збудавалі ў мястэчку праваслаўную царкву. У 1906 у Росіцы пачалося будаўніцтва новага мураванага касцёла, асвечанага 20 студзеня 1911.
1 студзеня 1919 згодна з пастановай І з'езда КП(б) Беларусі Росіца ўвайшла ў склад Беларускай ССР, аднак 16 студзеня Масква адабрала яе разам з іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад РСФСР. У 1924 мястэчка вярнулі БССР. Неўзабаве бальшавікі зачынілі касцёл і царкву.
У Другую сусветную вайну 16—18 лютага 1943 у Росіцы прайшла антыпартызанская карная аперацыя «Зімовы цуд», у якой удзельнічалі 7 латвійскіх батальёнаў, адна ўкраінская і літоўская рота СС. Карнікі звезлі мясцовых жыхароў у стайню і падпалілі яе. Святары Антоній Ляшчэвіч і Юрый Кашыра адмовіліся пакінуць сваіх парафіян і прынялі разам з імі пакутніцкую смерць[3].
У 1999 Папа Ян Павел II абвясціў кс.Антонія Ляшчэвіча і Юрыя Кашыру блаславёнымі. 19 жніўня 2000 у Росіцы адбылося паўторнае асвячэнне касцёла.
Да 8 красавіка 2004 года вёска ўваходзіла ў склад Бігосаўскага сельсавета[4].
-
Стары касцёл
-
Будаўніцтва новага касцёла
-
Касцёл, інтэр’ер
Насельніцтва
- XIX стагоддзе: 1838 — 512 чал. (254 муж. і 258 жан.), з іх духоўнага саслоўя каталіцкага 3 муж., духоўнага саслоўя праваслаўнага 2 муж. і 2 жан., мяшчан-хрысціян 5 муж. і 7 жан., мяшчан-іўдзеяў 63 муж. і 69 жан., сялян памешчыцкіх 177 муж. і 176 жан., аднадворцаў 2 муж. і 2 жан., адстаўных салдат 2 муж. і 2 жан.[5]
Трагедыя 16 лютага 1943 года
Да вайны ў вёсцы быў 231 двор, жыло 943 чалавекі. 16.02.1943 г. карнікі знішчылі яе. У Расіцу былі звезены і многія жыхары з іншых вёсак. У касцёле ў розных памяшканнях было спалена 1528 чалавек. Устаноўлены імёны загiнуўшых, у тым ліку сярод іх былі святары Юрый Кашыра і Антоній Ляшчэвіч, пазней прылічаныя да ліку благаславёных[6].
Турыстычная інфармацыя
Славутасці
Галерэя
-
Возера
-
Касцёл, інтэр’ер
-
Руіны царквы
Зноскі
- ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7 (DJVU).. Сустракаецца таксама варыянт Расі́ца
- ↑ Rosica // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IX: Poźajście — Ruksze (польск.). — Warszawa, 1888. S. 755.
- ↑ Гудзілін С. Росіца. Снежная пілігрымка // «Наша Ніва», 19 лютага 2011.
- ↑ Решение Витебского областого Совета депутатов от 8 апреля 2004 г. № 55 Об изменении административно-территориального устройства районов Витебской области
- ↑ Соркіна I. Мястэчкі Беларусі ў канцы XVIII — першай палове XIX ст. — Вільня: ЕГУ, 2010. С. 416.
- ↑ У. С. Богау, А. Ф. Бубала i iнш. (рэдкал.); А. Ф. Бубала. (уклад.). «Памяць. Верхнядзвінскі раён». Гісторыка-дакументальная хроніка гарадоў і раѐнаў Беларусі. кнiга 1. — Мн.: «Палiграфафармленне», 1999. — 526 с. — ISBN 985-6351-06-5.
Літаратура
- Соркіна I. Мястэчкі Беларусі ў канцы XVIII — першай палове XIX ст. — Вільня: ЕГУ, 2010. — 488 с. ISBN 978-9955-773-33-7.
- Rosica // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom IX: Poźajście — Ruksze (польск.). — Warszawa, 1888. S. 754—755.
- У. С. Богау, А. Ф. Бубала i iнш. (рэдкал.); А. Ф. Бубала. (уклад.). «Памяць. Верхнядзвінскі раён». Гісторыка-дакументальная хроніка гарадоў і раѐнаў Беларусі. кнiга 1. — Мн.: "Палiграфафармленне", 1999. — 526 с.
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Росіца (вёска)
- Росіца — парафія Найсвяцейшай Тройцы на Catholic.by
- Здымкі на Radzima.org
- Росіца на Globus.tut.by