Вялікае Княства Літоўскае (1812)

Вялікае Княства Літоўскае
	Гістарычная дзяржава
Вялікае Княства Літоўскае
	Герб
; > 1 ліпеня 1812 — снежань 1812 ;
Сталіца	Вільня
Мова(ы)	беларуская, руская, польская
Рэлігія	праваслаўе, каталіцтва, уніяцтва

У гэтага паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Вялікае Княства Літоўскае (значэнні).

Вялікае Княства Літоўскае (1812) — дзяржава, створаная Напалеонам I падчас вайны 1812 года супраць Расіі.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

16 (28) чэрвеня 1812 года Вялікай арміяй была занятая Вільня. Няглядзячы на тое, што палякі разлічвалі на аднаўленне Рэчы Паспалітай у межах 1772 года, Напалеон пайшоў на стварэнне Вялікага Княства Літоўскага.

Адміністрацыйны падзел[правіць | правіць зыходнік]

Адноўленае Вялікае Княства Літоўскае ўключала Віленскую, Гродзенскую, Мінскую губерні (якія былі перайменаваны ў дэпартаменты) і Беластоцкую вобласць. Сталіцай зрабілі Вільню.

Органы ўлады[правіць | правіць зыходнік]

19 чэрвеня (1 ліпеня) быў створаны часовы ўрад, які называўся Камісія часовага ўрада ў Вялікім Княстве Літоўскім. Часовы ўрад складаўся з сямі камітэтаў. Старшынёй кожнага камітэта быў член камісіі. Камітэты:

Камітэт харчавання і складоў — Станіслаў Солтан (Старшыня Камісіі),
камітэт фінансаў — Караль Прозар,
камітэт паліцыі — Юзаф Серакоўскі,
судовы камітэт — Францішак Ельскі,
ваенны камітэт — князь Аляксандр Антоні Сапега,
камітэт унутраных спраў — граф Аляксандр Патоцкі,
камітэт адукацыі — Ян Снядзецкі.

Сакратар камісіі — Юзаф Iгнацы Касакоўскі.

Губернатар Вільні — Дзірк ван Гогендорп.

Прэзідэнты часовага ўрада[правіць | правіць зыходнік]

Юзаф Серакоўскі (з 18 ліпеня 1812 года)
Станіслаў Солтан (з 24 жніўня 1812 года)
Дзірк ван Гогендорп (з верасня 1812 года)
Станіслаў Солтан (з верасня 1812 года)

Армія[правіць | правіць зыходнік]

5 (17) ліпеня 1812 года Напалеон выдаў дыкрэт аб стварэнні войска Вялікіга Княства Літоўскага. Для стварэння войска было выдадзена 500 тысяч франкаў. Усяго войска ВКЛ павінна было скласці 14 тысяч чалавек. Акрамя таго некаторыя магнаты за свой кошт стваралі атрады і накіроўвалі іх у войска. Напалеон стварыў і свой гвардэйскі літоўска-беларускі уланскі полк у колькасці 1026 чалавек. 12 (24) жніўня Камісія часовага ўрада ВКЛ пастанавіла аб стварэнні 6 егерскіх батальёнаў у колькасці 5004 чалавек. Рэкруты у войска Вялікага Княства Літоўскага набіраліся на шасцігадовы тэрмін

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Януш Івашкевіч , Litwa w roku 1812 (Літва ў 1812 годзе), Варшава, 1912.
Марыян Кукель , Wojna 1812 roku (Вайна 1812 года), Кракаў, 1937.
А. Рэмбоўскі, «Konfederacja Generalna i pospolite ruszenie w roku 1812», Biblioteka Warszawska , vol. 1, 1896, fascicle 3, pp. 478—514; vol. 2, 1896, fascicle 1, pp. 67-86.
Уладзіслаў Заеўскі, Józef Wybicki , Варшава, 1983.