Вярхоўная Рада Украіны

Будынак Вярхоўнай Рады Украіны

Вярхоўная Рада Украіны (укр.: Верховна Рада України) — адзіны заканадаўчы орган Украіны. Складаецца з 450 дэпутатаў. Тэрмін паўнамоцтваў — 5 гадоў.

Змест

1 Назва
2 Гісторыя
- 2.1 Парламенцкія выбары
3 Старшыні парламента
4 Фракцыі
5 Гл. таксама
6 Зноскі
7 Спасылкі

Назва[правіць | правіць зыходнік]

Значэнне слова «рада» ва ўкраінскай мове супадае са значэннем аналагічнага слова ў беларускай мове (рада) і адсылае да казачых рад (Пераяслаўская рада). У савецкі час вышэйшы заканадаўчы орган Украінскай ССР называўся на беларускай мове як Вярхоўны Савет. Пасля атрымання Украінай незалежнасці ў жніўні 1991 года, у беларускай мове атрымала распаўсюджванне назва Вярхоўная Рада. Пасля прыняцця 28 чэрвеня 1996 года Канстытуцыі Украіны, парламент дзяржавы стаў афіцыйна называцца — «Вярхоўная Рада Украіны».

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Непасрэдным канстытуцыйным папярэднікам Вярхоўнай Рады Украіны быў Вярхоўны Савет Украінскай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі. Першы ўкраінскі савецкі парламент быў скліканы ў 1938 годзе. Вярхоўны Савет УССР абіраўся грамадзянамі рэспублікі на аснове ўсеагульнага, роўнага і прамога права. За ўсю гісторыю Вярхоўны Савет склікаўся 11 разоў. Колькасць дэпутатаў складала 650 чалавек, а пасля 1989 года была скарочана да 450. Тэрмін паўнамоцтваў быў 4 гады. Апошнія выбары ў Вярхоўны Савет УССР ва ўмовах існавання Савецкага Саюза адбыліся ў 1990 годзе.

Парламенцкія выбары[правіць | правіць зыходнік]

З 2012 года ва Украіне дзейнічае змешаная сістэма абрання дэпутатаў. Палова дэпутатаў (225) абіраецца па спісу тых партый, якія здолелі атрымаць на выбарах паказчык вышэй за 5 працэнтаў, іншая палова — па мажарытарных акругах, дзе перамагае той, хто атрымаў больш, чым іншы кандыдат. Да 1998 года была мажарытарная сістэма, ў 1998—2005 — змешаная (50 на 50), а ў 2006—2012 — прапарцыйная.

Старшыні парламента[правіць | правіць зыходнік]

Імя	Дата абрання	Дата вызвалення ад пасады	Скліканне	Заўвагі
Уладзімір Івашка	4 чэрвеня 1990	9 ліпеня 1990	1 (12)	КПСС. Сышоў у адстаўку ў сувязі з абраннем намеснікам генеральнага сакратара ЦК КПСС
Іван Плюшч	9 ліпеня 1990	23 ліпеня 1990	1 (12)	КПСС. Выконваючы абавязкі Старшыні
Леанід Краўчук	23 ліпеня 1990	5 снежня 1991	1 (12)	КПСС (да жніўня 1991). Сышоў у адстаўку ў сувязі з абраннем Прэзідэнтам Украіны
Іван Плюшч	5 снежня 1991	11 мая 1994	1 (12)	Беспартыйны
Аляксандр Мароз	18 мая 1994	12 мая 1998	2 (13)	Сацыялістычная Партыя Украіны
Аляксандр Ткачэнка	7 ліпеня 1998	21 студзеня 2000	3 (14)	Сялянская партыя Украіны Вызвалены ад пасады за сістэматычныя парушэнні рэгламенту
Іван Плюшч	1 лютага 2000	14 мая 2002	3 (14)	Народна-дэмакратычная партыя
Уладзімір Літвін	28 мая 2002	26 красавіка 2006	4	Народная партыя
Аляксандр Мароз	6 ліпеня 2006	23 лістапада 2007	5	Сацыялістычная Партыя Украіны
Арсеній Яцанюк	4 снежня 2007	12 лістапада 2008	6	Беспартыйны Падаў у адстаўку
Аляксандр Лаўрыновіч	12 лістапада 2008	9 снежня 2008	6	Партыя рэгіёнаў Выконваючы абавязкі як Першы намеснік Старшыні
Уладзімір Літвін	9 снежня 2008	12 снежня 2012	6	Народная партыя Падаў у адстаўку
Уладзімір Рыбак	13 снежня 2012	22 лютага 2014	7	Партыя рэгіёнаў Падаў у адстаўку^[1]
Аляксандр Турчынаў	22 лютага 2014	27 лістапада 2014	7	УА «Бацькаўшчына»
Уладзімір Гройсман	27 лістапада 2014	14 красавіка 2016	8	Блок Пятра Парашэнкі
Андрэй Парубій	14 красавіка 2016	дзеючы	9	Народны фронт