Перайсці да зместу

дж (дыграф)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Кірылічны алфавіт
[[Выява:{{{Выява}}}|120px]]
Кірыліца
А Б В Г Ґ Д Ђ
Ѓ Е (Ѐ) Ё Є Ж З
Ѕ И (Ѝ) І Ї Й Ј
К Л Љ М Н Њ О
П Р С Т Ћ Ќ У
Ў Ф Х Ц Ч Џ Ш
Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я
Гістарычныя літары
(Ҁ) (Ѹ) Ѡ (Ѿ) (Ѻ) Ѣ
Ѥ ІѢ Ѧ Ѫ Ѩ Ѭ
Ѯ Ѱ Ѳ Ѵ (Ѷ) Ын
Літары неславянскіх моў
Ӑ Ӓ Ә Ӛ Ӕ Ғ Ӷ
Ҕ Ӗ Ҽ Ҿ Ӂ Җ Ӝ
Ҙ Ӟ Ӡ Ӥ Ӣ Ӏ Ҋ
Қ Ҟ Ҡ Ӄ Ҝ Ԟ Ӆ
Ӎ Ҥ Ң Ӊ Ӈ Ӧ Ө
Ӫ Ҩ Ҧ Ҏ Ҫ Ҭ Ӳ
Ӱ Ӯ Ү Ұ Ҳ Һ Ҵ
Ӵ Ҷ Ӌ Ҹ Ӹ Ҍ Ӭ
Заўвага. Знакі у дужках
не маюць статусу
(самастойных) літар.

дждыграф, які выкарыстоўваецца ў кірыліцы. Складаецца з двух асобных кірылічных літар д і ж. Пазначае мяккі звонкі альвеольна-паднябённы афрыкат [d͡ʑ], цвёрды звонкі постальвеольны афрыкат [d͡ʒ] або цвёрды звонкі рэтрафлексавы афрыкат [ɖ͡ʐ]; [d͡ʒ] перад /i, j/ пазначае палаталізаваны (памякчаны) [d͡ʒʲ]. Выкарыстоўваецца ў славянскіх (беларускай і ўкраінскай) і неславянскіх (абазінскай, адыгейскай, асецінскай, кабардзіна-чаркескай) мовах.

Мова МФА Заўвагі
беларуская /d͡ʒ/ дзве асобныя літары, адна фанема
украінская
абазінская /d͡ʒ/ самастойная літара ДЖ, дж
адыгейская
асецінская
кабардзіна-чаркеская

У беларускай і ўкраінскай мовах на сутыку прэфіксу і кораню слова дж чытаецца як два асобныя гукі (напрыклад: бел.: аджыць; укр.: віджити).

Іншыя пазначэнні

[правіць | правіць зыходнік]

У кірылічных абецэдах гук [d͡ʒ] таксама пазначаецца як:

У некірылічных мовах:

Звук [d͡ʒʲ] у кірылічных алфавітах таксама пазначаецца:

  • Ѓ — македонская мова
  • Ђ — сербская мова

Зноскі

  • Українська радянська енциклопедія : у 12 томах / за ред. М. Бажана. — 2-ге вид. — К.: Головна редакція УРЕ, 1974–1985.
  • Півторак Г. П. Ч // Українська мова. Енциклопедія. — К.: Українська енциклопедія ім. М. П. Бажана, 2000.
  • Жовтобрюх М. А., Кулик Б. М. Курс сучасної української мови. Частина І. — Киïв: Радянська школа, 1965. — 424 с.
  • Жовтобрюх М. А., Русанівський В. М., Скляренко В. Г. Історія української мови. Фонетика. — Киïв: Наукова думка, 1979. — 367 с.