Карла Рубіа

Карла Рубіа
італ.: Carlo Rubbia
Дата нараджэння	31 сакавіка 1934(1934-03-31) (85 гадоў)
Месца нараджэння	Гарыцыя, Італія
Грамадзянства	Італія
Род дзейнасці	фізік, палітык
Навуковая сфера	фізіка
Месца працы	Гарвардскі ўніверсітэт
Навуковая ступень	доктарская ступень[d]
Альма-матар	Калумбійскі ўніверсітэт
Партыя	беспартыйны
Член у	Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі Папская акадэмія навук () Расійская акадэмія навук European Academy of Sciences[d] Лонданскае каралеўскае таварыства () Нацыянальная акадэмія навук ЗША () Нацыянальная акадэмія навук Італіі[d] () Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук[d] () Польская акадэмія навук () Харвацкая акадэмія навук і мастацтваў () Венгерская акадэмія навук Еўрапейская акадэмія[d] Аўстрыйская акадэмія навук
Узнагароды і прэміі	Нобелеўская прэмія па фізіцы (1984)
Карла Рубіа на Вікісховішчы

Карла Рубіа (італ.: Carlo Rubbia; нар. 31 сакавіка 1934 г., Гарыцыя, Італія) — італьянскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (1984), сумесна з Сімонам ван дэр Мерам, «за вырашальны ўклад у вялікі праект, ажыццяўленне якога прывяло да адкрыцця квантавага поля W і Z - пераносчыкаў слабога ўзаемадзеяння».

Біяграфія

Рубіа нарадзіўся ў невялікім італьянскім мястэчку Гарыцыя. Пасля заканчэння школы ён паступіў на фізічны факультэт Пізанскага ўніверсітэта, дзе абараніў пазней дыплом па тэме эксперыментаў з касмічнымі прамянямі. У 1958 г. ён становіцца даследчыкам ў Калумбійскім універсітэце (ЗША) з мэтай набрацца вопыту і пазнаёміцца ​​з паскаральнікамі элементарных часціц.

Прыкладна ў 1960 г. ён вярнуўся ў Еўропу, яго прывабіла праца ў ЦЕРН, дзе ён працаваў над эксперыментамі па структуры слабых узаемадзеянняў. У 1970 г. ён становіцца прафесарам фізікі ў Гарвардскім універсітэце, але працягвае працаваць у ЦЕРН. У 1976 г. ён прапанаваў перарабіць паскаральнік SPS (супер-пратонны сінхратрон) для сутыкненняў пратонаў і антыпратонаў у адным і тым жа коле. Пасля гэтага была пабудавана першая ў свеце антыпратонная фабрыка. Калайдэр пачаў працу ў 1981 г., пасля чаго ў студзеня 1983 г. з'явілася паведамленне аб тым, што былі зарэгістраваныя W-базоны. Праз некалькі месяцаў былі зарэгістраваныя таксама больш няўлоўныя Z-базоны.

У наступным, 1984 годзе, Карла Рубіа і Сімон ван дэр Мер атрымалі Нобелеўскую прэмію па фізіцы. Паміж адкрыццём і ўзнагароджаннем прайшоў інтэрвал часу, які з'яўляецца адным з самых кароткіх у гісторыі Нобелеўскай прэміі.

Рубіа працягваў працаваць на эксперыменце UA1 і ў якасці гарвардскага прафесара да 1989 г, калі ён перайшоў на пасаду генеральнага дырэктара ЦЕРНа, на якой заставаўся да 1993 г.

Рубіа належыць наватарская канцэпцыя прылады ядзернага рэактара пад назвай памнажальнік энергіі. Гэтая прынцыпова бяспечная канцэпцыя спалучае паскаральнік і падкрытычны ядзерны рэактар, у якім у якасці паліва выкарыстоўваецца распаўсюджаны элемент торый, і ў якім прынцыпова не можа адбыцца некантралюемая ланцуговая рэакцыя. Акрамя таго, ядзерныя адкіды, якія ўзнікаюць пры працы такога рэактара застаюцца небяспечнымі на працягу значна меншага прамежку часу, чым у выпадку звычайных рэактараў. Таксама ў гэтым рэактары магчымая утылізацыя ядзерных адходаў ад звычайных атамных рэактараў і ператварэнне іх у менш небяспечныя рэчывы.

Да 15 ліпеня 2005 Рубіа быў прэзідэнтам ENEA - італьянскага інстытута па новых тэхналогіях, энергіі і навакольнага асяроддзя.

Па стане на 2007 г. Рубіа з'яўляецца прафесарам універсітэта Павіі і працуе ў праекце па будаўніцтве установак сонечнай тэрмальнай энергіі ў Іспаніі.

Спасылкі

• Артыкул пра Карла Рубіа ў Брытаніцы (англ.) 
• Інфармацыя з сайта Нобелеўскага камітэта (англ.)